Publication

Dadansoddiad crynodeb gweithredol o'r ymatebion i'r ymgynghoriad a'r hyn y byddwn yn ei wneud nesaf

Published 8 March 2022

Mae’r adroddiad hefyd ar gael yn Saesneg (available in English).

Crynodeb gweithredol

Ynglŷn â’r ymgynghoriad a’r dadansoddiad o ymatebion

Mae The Agriculture a Horticulture Development Board (AHDB) yn gorff ardollau statudol a ariennir gan ffermwyr, tyfwyr ac eraill yn y gadwyn gyflenwi amaethyddiaeth a garddwriaeth i ddarparu gwasanaethau i helpu’r sector i addasu a ffynnu mewn amgylchedd polisi a masnachol sy’n newid. Crëwyd yr AHDB yn 2008 yn dilyn adolygiad helaeth o gyrff ardollau rhagflaenol. Ar hyn o bryd mae’r AHDB yn gwasanaethu nifer o sectorau amaethyddol a garddwriaethol, gyda darllediadau amrywiol ledled Lloegr, Prydain Fawr a’r Deyrnas Unedig. Rhyngddynt, mae sectorau AHDB yn cwmpasu dros 70% o gyfanswm allbwn amaethyddol a garddwriaethol y DU. Mae AHDB yn codi tua £60 miliwn y flwyddyn mewn ardollau statudol. Dim ond er budd y sector hwnnw y gellir gwario ardoll a godir mewn un sector.

Ar y 17eg o Dachwedd 2021, cyhoeddodd Llywodraeth y DU a Llywodraethau Datganoledig ymgynghoriad cyhoeddus ar y cyd ar gynigion i gyflwyno diwygiadau deddfwriaethol i Orchymyn Agriculture a Horticulture Development Board (AHDB). Roedd yr ymgynghoriad yn berthnasol i’r Deyrnas Unedig gyfan lle caiff ardoll ei chasglu gan AHDB a’i chau am hanner nos ar y 10fed o Ionawr 2022. Cynigiodd yr ymgynghoriad newidiadau i gyflawni’r argymhellion o Gais 2018 am Safbwyntiau ar ddyfodol yr AHDB ac ymateb i ganlyniad y pleidleisiau diweddar ar ddyfodol yr ardoll yn y sectorau garddwriaeth a thatws ledled Prydain Fawr. Mae’r newidiadau arfaethedig yn cyd-fynd â gwelliannau sydd eisoes ar y gweill i strwythur a llywodraethu AHDB i ddarparu sefydliad mwy effeithlon â ffocws sy’n rhoi gwerth am arian a mwy o atebolrwydd i dalwyr ardoll yn y dyfodol.

Mae gan Governments y DU a Datganoledig Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon gyfrifoldeb ar y cyd dros y Gorchymyn AHDB, ac rydym wedi gweithio ar y cyd i lunio’r dadansoddiad cryno hwn o ymatebion i’r ymgynghoriad ac i gytuno ar y camau nesaf ar bob un o’r cynigion fel y’u nodir yn yr adroddiad hwn.

Wrth ystyried y dadansoddiad cryno hwn o’r ymatebion, mae’n bwysig cofio nad yw ymgynghoriadau cyhoeddus o reidrwydd yn gynrychioliadol o’r boblogaeth ehangach (yn yr achos hwn o holl dalwyr ardollau). Gan y gall unrhyw un gyflwyno eu barn, mae unigolion, sefydliadau a busnesau sy’n fwy abl ac yn barod i ymateb yn fwy tebygol o gymryd rhan. Oherwydd hyn, rydym nid yn unig wedi cyfrif faint o ymatebwyr oedd â barn benodol ond hefyd i gynnwys dadansoddiad ansoddol o’r sylwadau ychwanegol a ddarparwyd er mwyn adlewyrchu’r ystod o faterion a godwyd gan ymatebwyr. Er enghraifft, mae nifer yr ymatebion a gafwyd i’r ymgynghoriad hwn gan dalwyr ardollau garddwriaeth (120 o ymatebion) a thalwyr ardollau tatws (33 ymateb) yn sampl fach o’r holl dalwyr ardollau yn y ddau sector hyn. Felly, rydym wedi cynnwys dadansoddiad ansoddol o’r ystod o safbwyntiau a ddarparwyd ochr yn ochr â’r dadansoddiad meintiol. Yn ogystal, pleidleisiodd barn talwyr ardollau a bleidleisiodd ym mhleidlais garddwriaeth 2021 (pleidleisiodd 802 o dalwyr ardollau, gyda 61% yn pleidleisio i ddod â’r ardoll i ben) ac mae’r bleidlais datws (pleidleisiodd 1,196 o dalwyr ardollau, gyda 66% yn pleidleisio i ddod â’r ardoll i ben) hefyd yn rhan bwysig o’r sylfaen dystiolaeth ehangach sy’n llywio penderfyniadau ar y camau nesaf. Gellir gweld canlyniadau manwl y pleidleisiau hyn ar wefan AHDB: Mae’r bleidlais ar ddyfodol Tatws AHDB bellach yn cael ei chyhoeddi a Mae’r bleidlais ar ddyfodol Garddwriaeth AHDB bellach yn cael ei chyhoeddi.

Trosolwg o’r dadansoddiad o ymatebion

Cawsom 476 o ymatebion i’r ymgynghoriad (470 o ymatebion i ofod dinasyddion wedi’u cynnwys yn y dadansoddiad meintiol ac ansoddol a 6 ymateb e-bost). Daeth y rhan fwyaf o’r ymatebion gan dalwyr ardoll amaethyddol a garddwriaethol gyda busnesau fferm cymysg yn gweithredu mewn sawl sector. Mae rhestr o fusnesau sy’n ymateb a sefydliadau diwydiant wedi’i chynnwys yn y dadansoddiad manwl o’r ymatebion a gyhoeddwyd ar GOV.UK. Mae’r crynodeb gweithredol hwn yn rhoi trosolwg o’r ymatebion i’r ymgynghoriad a’r hyn y byddwn yn ei wneud nesaf ar bob un o’r cynigion. Mae dadansoddiad manylach o’r ymatebion ar bob un o’r cynigion ymgynghori wedi’i gyhoeddi ar wahân ar GOV.UK. At ei gilydd, cefnogwyd pump o’r cynigion ymgynghori gan y rhan fwyaf o’r ymatebwyr, cafodd dau gynnig ymateb mwy cymysg, ac ni chefnogwyd un cynnig, fel y crynhoir isod.

Cynigion a gefnogir gan y rhan fwyaf o ymatebion

Roedd y rhan fwyaf o’r ymatebion i’r ymgynghoriad yn cefnogi’r cynigion ymgynghori canlynol ar y cyfan:

• Cynnig i ddod â’r ardoll tatws statudol i ben ym Mhrydain Fawr o fis Ebrill 2022. O’r 210 o ymatebwyr (allan o 470 o ymatebion), a atebodd ‘ie’ neu ‘na’ i’r cynnig hwn, roedd y rhan fwyaf o 74.8% o’r ymatebwyr yn ei gefnogi.
• Cynnig i gyflwyno pleidlais reolaidd i dalwyr yr ardoll ar sut y caiff yr ardoll ei gwario o leiaf bob pum mlynedd. Cefnogwyd y cynnig hwn gan fwyafrif o 87.4% o’r 470 o ymatebion.
• Cynnig i gadw’r hawl i dalwyr yr ardoll bleidleisio a ddylai’r ardoll barhau. Cefnogwyd y cynnig hwn gan fwyafrif o 79.4% o bob un o’r 470 o ymatebion.
• Cynnig i AHDB barhau i ddarparu gwasanaeth ymgeisio ar gyfer defnydd plaladdwyr ar gyfer y sector garddwriaeth ym Mhrydain Fawr a barn ar sut y dylid ei ariannu yn y dyfodol. Roedd bron i hanner y 49.6% o’r 470 o ymatebion am i’r cais plaladdwyr AHDB barhau. Dim ond 8.7% oedd ddim yn ei gefnogi. O’r ymatebion sy’n weddill dywedodd 27.7% nad oedd hyn yn berthnasol iddyn nhw, dywedodd 12.1% nad oeddent yn siŵr ac ni atebodd 1.9%. Roedd safbwyntiau amrywiol ar sut y dylid ariannu’r gwasanaeth, gan gynnwys ardoll wirfoddol ar fusnesau sy’n ei ddefnyddio fwyaf, ardoll statudol lai, wedi’i thargedu’n well, tâl ar gynhyrchwyr plaladdwyr, a chyllid gan y llywodraeth.
• Cynnig i alluogi AHDB i godi tâl am wasanaethau a ddarperir i ddiwydiannau amaethyddol eraill (nad ydynt yn talu ardoll) o fewn cwmpas y Gorchymyn AHDB trwy gytundeb masnachol. Roedd bron i hanner 46.8% o’r cyfanswm o 470 o ymatebion yn cefnogi’r cynnig hwn. Nid oedd cyfran lai, 22.8%, yn ei gefnogi a dywedodd 21.5% nad oeddent yn siŵr. Dim ond 7.7% ddywedodd nad oedd y cynnig yn berthnasol iddyn nhw ac ni wnaeth 1.2% ymateb.

Cynigion a gafodd ymateb cymysg

Cafwyd ymateb cymysg i’r cynigion a ganlyn i’r ymgynghoriad gydag ystod fwy amrywiol o safbwyntiau:

• Cynnig i ddod â’r ardoll garddwriaeth statudol ym Mhrydain Fawr i ben o Ebrill 2022. Rhannwyd barn ar draws y 470 o ymatebion a dderbyniwyd ar y cynnig hwn. Cytunodd 32.3% i ddod â’r ardoll i ben tra bod 28.5% yn anghytuno. Dywedodd 37.2% nad oedd yn berthnasol a 2% heb ateb. Roedd y safbwyntiau’n amrywio’n eang o’r rhai a ddywedodd fod yn rhaid parchu canlyniad y bleidlais ddemocrataidd i ddod â’r ardoll i ben, i’r rhai a oedd am i’r mecanwaith ardoll statudol gael ei ddiwygio (yn hytrach na’i ddileu) fel y gellid ei gymhwyso i is-sectorau yn y dyfodol. Roedd eraill yn cefnogi ardoll statudol ond am gael sefydliad arall a arweinir gan dyfwyr i’w gyflwyno ac nid yr AHDB.
• Cynnig i ymestyn cwmpas y Gorchymyn AHDB i sectorau amaethyddol eraill. O’r cyfanswm o 470 o ymatebion a dderbyniwyd, roedd ychydig dros draean o 36.0% yn cefnogi’r cynnig hwn, ychydig yn llai na thraean o 30.6%, ddim yn ei gefnogi, tra nad oedd eraill 24.3% yn siŵr a dim ond 8.7% a ddywedodd nad oedd hyn yn berthnasol neu heb ateb 0.4%. Cyflwynwyd safbwyntiau amrywiol yn amrywio o’r rhai a oedd yn cefnogi’r AHDB i rannu eu harbenigedd â sectorau eraill, i’r rhai a ddywedodd y dylai’r AHDB ganolbwyntio ar sectorau sy’n talu’r ardoll yn unig a’r rhai a oedd yn ansicr ac yn pryderu am y potensial ar gyfer gwrthdaro buddiannau neu draws-gymorthdaliadau gyda sectorau sy’n talu ardoll.

Cynigion nad ydynt yn cael eu cefnogi gan y rhan fwyaf o ymatebion

Ni chefnogwyd y cynnig ymgynghori canlynol gan y rhan fwyaf o’r ymatebion.

• Cynnig i godi uchafswm y gyfradd ardollau a ganiateir yn sector defaid Lloegr 25% i roi mwy o le i ddarparu gwasanaethau ychwanegol os oes galw gan dalwyr ardollau defaid am hynny yn y dyfodol. Cynnig i gynyddu’r gyfradd ardoll a ganiateir yn y sector defaid yn Lloegr o 25% er mwyn caniatáu mwy o le i ddarparu gwasanaethau ychwanegol pe bai angen i dalwyr ardoll defaid yn y dyfodol. O’r cyfanswm o 470 o ymatebion dywedodd y rhan fwyaf o 52.8% nad oedd y cynnig hwn yn berthnasol. Lle cafwyd ymateb ‘ie’ neu ‘nac ydw’, roedd mwy o ymatebwyr yn gwrthwynebu’r cynnig o 28.5% nag a oedd yn cytuno gyda 17.7%. Ni atebodd 1.1%. Dywedodd llawer o’r ymatebwyr eu bod am gael rhagor o wybodaeth am y blaenoriaethau a’r gwasanaethau y mae’r ardoll yn eu hariannu ar hyn o bryd cyn ystyried a ddylid cyfeirio at uchafswm cyfradd yr ardoll.

Gellir gweld dadansoddiad meintiol ac ansoddol manylach o’r ymatebion i’r ymgynghoriad ar GOV.UK.

Beth fyddwn ni’n ei wneud nesaf?

Hoffai Llywodraeth y DU a Llywodraethau Datganoledig Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon ddiolch i’r holl ymatebwyr i’r ymgynghoriad hwn am eu barn a’u hadborth. Rydym wedi ystyried yr holl ymatebion a safbwyntiau yn ofalus ac rydym wedi cytuno ar y camau nesaf canlynol ar bob un o’r cynigion.

Newidiadau y byddwn yn eu cyflawni nawr

Byddwn yn dod â’r ardollau statudol yn y sectorau tatws a garddwriaeth ym Mhrydain i ben o ddechrau’r flwyddyn ariannol nesaf (Ebrill 2022). Ar ôl ystyried yr ystod o safbwyntiau a roddwyd i’r ymgynghoriad hwn, ynghyd â chanlyniad y pleidleisiau democrataidd i ddod â’r ardollau i ben, byddwn yn bwrw ymlaen â thynnu’r darpariaethau ardoll statudol ar gyfer y ddau sector hyn o’r Gorchymyn AHDB. Bydd hyn yn rhoi diwedd ar yr ymagwedd ‘un maint i bawb’ at yr ardollau hyn nad yw bellach yn briodol o ystyried natur amrywiol y sectorau hyn. Er y byddwn yn cyflawni’r newid deddfwriaethol hwn cyn gynted â phosibl mae’n bosibl na fydd y newidiadau’n dod i rym tan ychydig fisoedd ar ôl 1 Ebrill 2022, felly bydd yr AHDB yn argymell ardoll cyfradd sero ar gyfer y sector tatws a garddwriaeth o 1 Ebrill 2022 tan y diddymiad o’r ardoll yn dod i rym.

Rydym yn cydnabod bod llawer o dyfwyr o is-sectorau garddwriaeth a ymatebodd i’r ymgynghoriad wedi dweud eu bod am i ardoll is-sector statudol barhau. Byddai hyn yn galluogi gwaith pwysig AHDB ar ddiogelu cnydau a gweithgarwch ymchwil i barhau, gan sicrhau nad yw sgiliau’n cael eu colli o’r sector. Rydym wedi ystyried y safbwyntiau hyn yn ofalus iawn ond wedi dod i’r casgliad nad oes gennym y manylion angenrheidiol ar hyn o bryd i wneud diwygiadau deddfwriaethol i gyflwyno ardoll is-sector. Er enghraifft, mae cwestiynau ynghylch pwy fyddai’n talu’r ardoll, sut y byddai’n cael ei chymhwyso a’i chyfrifo, ac a ddylai fod unrhyw eithriadau. Felly, fel cam nesaf byddwn yn cymryd rhan mewn trafodaethau a gychwynnir gan grwpiau a arweinir gan y diwydiant a chyrff masnach i archwilio’n fanylach ddyluniad opsiynau ariannu a arweinir gan y diwydiant gan gynnwys ardollau is-sector statudol a/neu ardollau gwirfoddol neu opsiynau eraill.

Rydym hefyd yn cydnabod bod rhai ymatebwyr ac aelodau o Grŵp Ardoll Gwell Tyfwyr (GBLG) yn dymuno gweld ardoll statudol yn parhau ond yn cael ei chyflwyno trwy sefydliad newydd a arweinir gan dyfwyr yn lle’r AHDB. Rydym wedi ystyried y safbwyntiau hyn yn ofalus ac wedi dod i’r casgliad y byddai sefydlu corff ardoll statudol newydd ar gyfer garddwriaeth yn broses anodd a hirfaith oherwydd y gofynion llywodraethu a rheoleiddio sylweddol sydd bellach yn perthyn i gyrff ardoll statudol. Fodd bynnag, fel cam nesaf rydym yn awyddus i barhau i ymgysylltu ag aelodau o GBLG a rhanddeiliaid eraill sydd â diddordeb a grwpiau diwydiant i drafod opsiynau ariannu eraill a arweinir gan y diwydiant.

Er y bydd darpariaethau’r ardoll yn cael eu dileu o’r Gorchymyn AHDB, mae’n bwysig nodi y bydd y sectorau tatws a garddwriaeth yn parhau i fod o fewn cwmpas y Gorchymyn AHDB i sicrhau y gall ymchwil etifeddiaeth, gwasanaethau diogelu cnydau a chasglu unrhyw ardollau sy’n ddyledus barhau drwy pontio a reolir. Mae hyn hefyd yn rhoi hyblygrwydd i unrhyw rannau o’r sectorau hyn i barhau i ariannu’r AHDB i gyflawni prosiectau ymchwil pwysig os dymunant ar sail ardoll wirfoddol neu fasnachol.

Fel y nodir yn yr ymgynghoriad, mae dod â’r ardollau statudol ar gyfer garddwriaeth a thatws i ben yn golygu y bydd gweithgareddau AHDB yn y ddau sector hyn, sy’n ymwneud yn bennaf ag ymchwil a datblygu cymhwysol, yn dod i ben. Ni fydd cyllid y sector cyhoeddus drwy’r gyllideb fferm yn Lloegr yn talu am ymchwil neu gamau gweithredu eraill a oedd, neu y gellid yn rhesymol ddisgwyl iddynt gael eu hariannu drwy fuddsoddiad ardoll. Felly, mae’n hanfodol bod diwydiannau ar draws y ddau sector hyn yn dod at ei gilydd ac yn darparu arweinyddiaeth wrth ddatblygu modelau ariannu amgen, dan arweiniad y diwydiant, a allai fod yn fwy addas i’w hanghenion, yn ogystal â galluogi cydweithredu traws-ddiwydiannol ar gyfer ymchwil a datblygu â blaenoriaeth. Rydym yn barod i weithio gyda grwpiau a arweinir gan y diwydiant i ymgysylltu â nhw a helpu i hwyluso datrysiadau a arweinir gan y diwydiant dros y misoedd nesaf.

Byddwn yn cyflwyno pleidlais reolaidd newydd i dalwyr ardoll i lywio a llunio cynlluniau sector. Ar ôl ystyried yr ymatebion i’r ymgynghoriad hwn, a oedd yn cefnogi’r cynnig hwn i raddau helaeth, i roi atebolrwydd i dalwyr yr ardoll, byddwn yn cyflwyno dyletswydd ddeddfwriaethol newydd ar yr AHDB i ddarparu pleidlais i dalwyr ardoll o leiaf unwaith bob pum mlynedd ar raglenni gwaith sector sy’n nodi sut y caiff ardoll ei gwario. Bydd y pleidleisiau cyntaf yn cael eu cynnal ym mis Ebrill 2022, ac rydym yn annog pawb sy’n talu’r ardoll i gofrestru i bleidleisio nawr gydag AHDB fel y gallant ddweud eu dweud ar y blaenoriaethau y maent am i AHDB ganolbwyntio arnynt. Mae hwn yn gyfle pwysig i bawb sy’n talu’r ardoll ddylanwadu ar sut y caiff yr ardoll ei gwario fel ei bod yn canolbwyntio ar y pethau sydd bwysicaf i’w busnes. Mae rhagor o wybodaeth am sut i gofrestru i bleidleisio ar gael ar wefan AHDB Shape the Future register to vote

Byddwn yn cadw’r hawl i dalwyr ardollau sbarduno pleidlais ar ddyfodol yr ardoll. Ystyriodd Having yr ymatebion i’r ymgynghoriad hwn, a oedd yn gefnogol yn bennaf i’r cynnig hwn, rydym wedi penderfynu cadw’r ddarpariaeth ddeddfwriaethol bresennol y dylid cynnal pleidlais ynghylch a ddylid parhau i gynnal yr ardoll os derbynnir ceisiadau am bleidlais o fewn cyfnod treigl o dri mis gan o leiaf 5% o bleidleiswyr cymwys. Dylai’r ddyletswydd newydd i gyflwyno pleidlais ar gynlluniau sector pum mlynedd sicrhau bod AHDB yn diwallu anghenion talwyr ardollau ac yn sicrhau gwerth am arian. Fodd bynnag, yn unol â’r rhan fwyaf o’r ymatebion i’r ymgynghoriad, teimlwn ei bod yn dal yn bwysig iawn i dalwyr ardollau gadw eu hawl bresennol i ddweud eu dweud ar yr ardoll yn parhau os bydd anfodlonrwydd eang ag unrhyw un o’r sectorau sy’n talu ardollau ar y cynlluniau sector. Fel y bo’n briodol, bydd penderfyniadau terfynol ynghylch a fydd ardoll yn parhau yn aros gyda’r awdurdod priodol (Gweinidogion Llywodraeth y DU a Llywodraethau Datganoledig fel y bo’n briodol).

Byddwn yn galluogi’r AHDB i godi tâl ar sectorau nad ydynt yn dod o dan yr ardoll a gwmpesir gan y Gorchymyn AHDB am wasanaethau. Ar ôl ystyried yr ymatebion i’r ymgynghoriad, y mae llawer ohonynt yn cefnogi’r cynnig hwn, rydym wedi penderfynu bwrw ymlaen â newidiadau i’r Gorchymyn AHDB i sicrhau y gall AHDB godi tâl am gost y gwasanaethau y gallai eu darparu yn y dyfodol ar gyfer sectorau nad ydynt yn ymwneud ag ardoll o fewn cwmpas y y gorchymyn (fel y sectorau garddwriaeth a thatws ym Mhrydain Fawr). Bydd hyn yn rhoi’r hyblygrwydd i’r sectorau hyn nad ydynt yn ymwneud ag ardoll barhau i weithio gyda’r AHDB os dymunant ac i’r AHDB dalu ei gostau drwy godi tâl am wasanaethau o’r fath. Byddwn hefyd yn gwneud newid technegol i egluro darpariaethau presennol ar ‘daliadau am wasanaethau’ i atal y posibilrwydd o godi tâl ddwywaith ar dalwyr ardoll gwasanaeth.

Newidiadau arfaethedig y mae angen eu hystyried ymhellach cyn eu gweithredu

Dyfodol gwasanaeth defnyddio plaladdwyr AHDB. Mae’n amlwg o’r ymatebion i’r ymgynghoriad bod cefnogaeth sylweddol i barhau â gwasanaeth ymgeisio cydgysylltiedig ar gyfer Awdurdodiadau Brys (EAs) ac Estyniadau Awdurdodi ar gyfer Mân Ddefnydd (EAMUs) o blaladdwyr yn y sector garddwriaeth ym Mhrydain Fawr gan fod hyn yn cael ei ystyried yn hollbwysig. ar gyfer amddiffyn cnydau. Fodd bynnag, mae llai o gonsensws gydag amrywiaeth o awgrymiadau gwahanol ar sut y dylid ariannu’r gwasanaeth a’i ddarparu yn y tymor hir. Fel ateb trosiannol tymor byr, rydym wedi cytuno y bydd AHDB yn defnyddio cyllid wrth gefn i ddarparu gwasanaeth ymgeisio EA / EAMU a threialon ac ymchwil cysylltiedig tan fis Ebrill 2023, ac wedi hynny mae angen darparu datrysiad ariannu hirdymor. gwaith. Fel cam nesaf, byddwn yn cymryd rhan mewn trafodaethau a gychwynnir gan grwpiau a chyrff masnach a arweinir gan y diwydiant ar yr opsiynau manwl ar gyfer cyllid a arweinir gan y diwydiant ar gyfer gwasanaeth asiantaeth EA / EAMU cydgysylltiedig. Mae’n bwysig cydnabod bod angen sicrwydd yn y dyfodol ar y tîm AHDB sy’n darparu’r gwasanaeth hwn, felly mae angen arweinyddiaeth y diwydiant i weithio tuag at ateb ariannu a ffefrir a gefnogir yn eang erbyn haf 2022.

Ehangu cwmpas yr AHDB i weithio gyda sectorau amaethyddol eraill ar sail wirfoddol neu fasnachol ledled y DU. Ar ôl ystyried yr ystod o safbwyntiau ar y cynnig hwn a rhai o’r gwahaniaethau rhwng ymatebion o wahanol wledydd, rydym wedi penderfynu peidio â gwneud y newid deddfwriaethol hwn ar hyn o bryd. Fodd bynnag, fel cam nesaf byddwn yn bwrw ymlaen â thrafodaethau rhwng Llywodraeth y DU a Llywodraethau Datganoledig i archwilio’n fanylach y manteision a’r mesurau diogelu sydd eu hangen ar gyfer sut y gall cwmpas ehangach ar gyfer y AHDB weithio’n ymarferol gyda’r bwriad o wneud y newid deddfwriaethol hwn yn dyfodol, yn amodol ar ganlyniad y trafodaethau pellach hyn.

Codi nenfwd uchaf ardoll defaid Lloegr. O’r ymatebion i’r cynnig hwn, mae’n amlwg bod talwyr yr ardoll eisiau gwybod mwy am flaenoriaethau’r sector cyn asesu a ellir eu darparu ai peidio o fewn terfyn uchaf presennol yr ardoll. Felly, rydym wedi penderfynu peidio â bwrw ymlaen â’r newid hwn ar hyn o bryd. Fel cam nesaf, bydd AHDB yn ymgysylltu â thalwyr yr ardoll i gytuno ar flaenoriaethau drwy broses y cynllun sector. Yn dilyn hyn, byddwn yn adolygu a oes angen trafodaethau pellach ar godi uchafswm yr ardoll er mwyn cyflawni’r blaenoriaethau y mae talwyr yr ardoll eu heisiau.

Diwygiadau i’r AHDB yn y dyfodol

Roedd awgrymiadau ar gyfer newidiadau pellach i AHDB a amlygwyd gan ymatebwyr, y mae llawer ohonynt eisoes wedi’u cyflawni gan AHDB, neu’n dal i gael eu gweithredu fel rhan o raglen newid AHDB gan gynnwys:

• Mae AHDB wedi rhoi newidiadau llywodraethu ar waith i’r prif Fwrdd a chynghorau sector i sicrhau mwy o gyfranogiad gan dalwyr ardoll, gan gynnwys cadarnhau talwyr ardoll ar gyfer aelodau cynghorau sector drwy’r broses bleidleisio reolaidd.
• Mae AHDB wedi rhoi’r gorau i’w gymorth ariannol ar gyfer Tractor Coch.
• Mae AHDB wedi gwella ffyrdd o gyfathrebu ac ymgysylltu â thalwyr yr ardoll a bydd yn parhau i wneud hynny.

Mae hyn wedi sicrhau sefydliad mwy effeithlon â ffocws sy’n darparu mwy o atebolrwydd a dylanwad i dalwyr yr ardoll dros gyfeiriad a blaenoriaethau AHDB.

Cafwyd awgrymiadau hefyd ar y blaenoriaethau strategol y mae rhai ymatebwyr am i AHDB ganolbwyntio arnynt megis newid yn yr hinsawdd, datblygu allforio, hyrwyddo Bwyd Prydain, ac ymchwil cnydau. Bydd gosod blaenoriaethau strategol yn rhan o’r trafodaethau y bydd AHDB yn eu cynnal gyda thalwyr yr ardoll a chynghorau sector dros y misoedd nesaf a fydd yn bwydo i mewn i ddatblygiad cynlluniau sector.

Llinell amser y camau nesaf

Byddwn yn cyflawni’r diwygiadau deddfwriaethol â blaenoriaeth a amlinellir yn y crynodeb gweithredol hwn dros yr ychydig fisoedd nesaf fel y cam cyntaf i sicrhau bod newidiadau ar waith ar ddechrau blwyddyn ariannol 2022/23. Byddwn hefyd yn ymgysylltu â mentrau a grwpiau diwydiant yn y sectorau garddwriaeth a thatws i helpu i hwyluso trafodaethau ar opsiynau ariannu dan arweiniad y diwydiant ar gyfer ymchwil cnydau a gweithgareddau diogelu.

Rydym yn cydnabod bod llawer o dyfwyr mewn is-sectorau fel ffrwythau meddal, ffrwythau coed a madarch am weld modelau ariannu newydd ar gyfer dull cydgysylltiedig o ymchwilio i gnydau a’u hamddiffyn yn cael eu rhoi ar waith yn gyflym. Felly, dros y tri i bedwar mis nesaf byddwn yn ymgysylltu â grwpiau diwydiant a chyrff masnach sydd â diddordeb mewn datblygu cynigion manylach ar gyfer modelau ariannu a arweinir gan dyfwyr megis ardollau gwirfoddol a / neu ardollau statudol is-sector ar gyfer yr is-sectorau sydd eisiau hyn. . Rydym yn awyddus i archwilio a oes gan y diwydiant gefnogaeth i ardollau is-sector gwirfoddol gan y gellir defnyddio’r arian a godir yn fwy hyblyg nag ardollau statudol a ddosberthir fel arian cyhoeddus ac sy’n ddarostyngedig i reolau a chyfyngiadau llywodraethu llymach. Fodd bynnag, rydym yn parhau i fod yn agored i archwilio cynigion ar gyfer ardoll is-sector statudol (a ddarperir gan yr AHDB) y gellid ei roi ar waith drwy newidiadau pellach i’r Gorchymyn AHDB yn ddiweddarach eleni neu’n gynnar y flwyddyn nesaf os oes consensws eang ar ddyluniad manwl ardoll is-sector newydd gan y busnesau hynny a fyddai’n ei thalu.

Dros y misoedd nesaf byddwn hefyd yn bwrw ymlaen â gwaith i archwilio a thrafod newidiadau technegol pellach i’r Gorchymyn AHDB gyda’r diwydiant i gyflawni gwelliannau effeithlonrwydd a gweithredol ac i archwilio manteision posibl diweddaru swyddogaethau AHDB i gyflawni gweithgareddau lles anifeiliaid ac iechyd planhigion. Yn amodol ar ganlyniad ymgynghoriad diwydiant wedi’i dargedu ag unrhyw sectorau y bydd y newidiadau pellach hyn yn effeithio arnynt, rydym yn bwriadu eu cyflawni yn ddiweddarach eleni neu’n gynnar y flwyddyn nesaf, ac eithrio pan fydd angen deddfwriaeth sylfaenol ar gyfer unrhyw newidiadau. os felly gallant gymryd mwy o amser i’w gweithredu.

Bydd cymryd y newidiadau hyn a’r camau nesaf ymlaen yn gosod y sylfeini ar gyfer AHDB diwygiedig sy’n rhoi gwerth am arian ac a fydd yn helpu i gefnogi ffermwyr wrth iddynt gychwyn ar gyfnod o newid sylweddol y tu allan i’r UE. Mae hyn yn cynnwys cefnogi ffermwyr i gwrdd â’r heriau a’r cyfleoedd o leihau allyriadau carbon, cymryd rhan mewn rheoli tir amgylcheddol, a gwella cystadleurwydd a chynhyrchiant. Wrth i ni drafod bargeinion masnach newydd ledled y byd, bydd yr AHDB hefyd yn chwarae rhan gynyddol bwysig wrth helpu ffermwyr i gael mynediad i farchnadoedd newydd, cyflawni datblygiad marchnad allforio pwysig yn ogystal â marchnata a hyrwyddo domestig.