Consultation outcome

Gwahardd Cleddyfau Ninja: Disgrifiad Cyfreithiol ac Amddiffyniadau – Ymateb y Llywodraeth (Welsh accessible)

Updated 27 March 2025

27 Mawrth 2025

1. Crynodeb Gweithredol

1.1. Mae’r Llywodraeth wedi ymrwymo i haneru troseddau cyllyll o fewn degawd ac mae’n dilyn amrywiaeth o fesurau i gyflawni’r nod hwn. Rydym eisoes wedi gwahardd cyllyll a machetes ar ffurf sombi, yn bwriadu cyflwyno mesurau atebolrwydd personol yn erbyn uwch swyddogion gweithredol cwmnïau technoleg sy’n torri’r rheolau ynghylch cyllyll yn y Bil Troseddu a Phlismona sydd ar ddod ac wedi comisiynu adolygiad o’r dechrau i’r diwedd o werthiannau cyllyll ar-lein i sicrhau nad yw llafnau peryglus yn y pen draw yn y dwylo anghywir. Mae Clymblaid i Fynd i’r Afael â Throseddau Cyllyll wedi’i sefydlu i achub bywydau a gwneud Prydain yn lle mwy diogel i’r genhedlaeth nesaf ac mae’r Llywodraeth wedi sefydlu’r Rhaglen Dyfodol Ifanc, sy’n ceisio ymyrryd yn gynharach i atal pobl ifanc rhag cael eu denu i droseddu.

1.2. Rhan o ymrwymiad maniffesto’r Llywodraeth oedd gwahardd cleddyfau Ninja. Er ein bod yn cydnabod bod cleddyfau Ninja weithiau’n cael eu perchnogi a’u defnyddio’n gyfreithlon ac yn gyfrifol, mae’r Llywodraeth yn ymdrechu i gyfyngu ar fynediad a chyfyngu ar gylchrediad cleddyfau Ninja i’w hatal rhag cael eu defnyddio fel arfau mewn trosedd.

1.3. Byddwn yn ychwanegu cleddyfau Ninja at y rhestr o arfau ymosodol gwaharddedig a nodir yn Neddf Cyfiawnder Troseddol 1988 (Gorchymyn Arfau Ymosodol) 1988. Bydd hyn yn golygu y bydd yn dod yn drosedd gweithgynhyrchu, mewnforio, gwerthu a chyflenwi neu feddu ar gleddyf Ninja yn gyffredinol, oni bai bod amddiffyniad yn berthnasol.

1.4. Fel rhan o’r gwaith hwn, rydym wedi datblygu cynigion ar y diffiniad cyfreithiol o gleddyf Ninja a’r amddiffyniadau a ddylai fod yn berthnasol. Rydym wedi profi’r cynigion fel rhan o ymgynghoriad pedair wythnos, gan geisio barn y cyhoedd, grwpiau â buddiant a rhanddeiliaid perthnasol eraill.

1.5. Er mwyn dal y mathau o gleddyfau a fwriadwyd, ac i gyfyngu ar ddal cyllyll a chleddyfau sy’n cael eu defnyddio fel arfer at ddibenion cyfreithlon, mae ein disgrifiad gweithredol wedi’i seilio ar y disgrifiad safonol o gleddyf Ninja. Rydym wedi cynnwys yr hyn a elwir yn bwynt arddull ‘Reverse Tanto’ i ddiogelu’r ddeddfwriaeth at y dyfodol. Rydym wedi darparu diffiniadau pellach o amgylch y minion, gan ei gwneud yn gliriach pa elfen o’r cleddyf rydym yn cyfeirio ati. Rydym hefyd yn cynnig bod y rhan fwyaf o’r amddiffyniadau sydd ar gael ar gyfer cyllyll tebyg i sombi a chleddyfau crwm yn cael eu hymestyn i fod ar gael i gleddyfau Ninja hefyd.

1.6. Cynhaliwyd yr ymgynghoriad rhwng dydd Mercher 13 Tachwedd a dydd Mercher 11 Rhagfyr 2024. Roedd yr ymgynghoriad yn agored i bob aelod o’r cyhoedd. Mae’r adroddiad hwn yn crynhoi barn yr ymatebwyr ar y cynigion i’r ymgynghoriad, ymateb y Llywodraeth a’r camau nesaf.

1.7. Cawsom gyfanswm o 312 o ymatebion. Roedd hyn yn cynnwys ymatebion o ddolen SmartSurvey a thrwy e-byst i’r blwch post pwrpasol (ninja-swords-consultation@homeoffice.gov.uk).

1.8. Roedd mwyafrif yr ymatebwyr yn cytuno â chynigion y Llywodraeth. Roedd 64% o ymatebwyr yn gefnogol, gyda 33% ddim yn gefnogol a 3% ddim yn rhoi barn.

1.9. Er bod rhai ymatebwyr yn ofni y byddai gwaharddiad yn anfwriadol yn cosbi’r rhai sy’n berchen ar gleddyfau ninja at ddibenion cyfreithlon, roedd eraill am i’r Llywodraeth fynd ymhellach. Dywedodd eraill nad oeddent yn meddwl y byddai gwahardd cleddyfau Ninja yn cyfrannu at ostyngiad mewn troseddoldeb gyda chyllyll. Galwodd rhai pobl am fesurau diogelu parhaus rhag amddiffyniadau.

1.10. Hoffem ddiolch i bawb a gymerodd ran am fynegi barn. Mae ymatebion wedi cael eu hystyried fel rhan o’r cam nesaf i wahardd cleddyfau Ninja.

2. Cyflwyniad

2.1. Fel rhan o ymrwymiad y Llywodraeth i wahardd cleddyfau Ninja, rydym wedi datblygu disgrifiad cyfreithiol gweithredol o gleddyfau Ninja a ddylai ddod o fewn cwmpas y gwaharddiad.

2.2. Gan weithio gyda’r heddlu ac amrywiol grwpiau rhanddeiliaid â buddiant, rydym wedi datblygu diffiniad cyfreithiol o amgylch nodweddion safonol cleddyfau Ninja nodweddiadol. Rydym yn credu y bydd y diffiniad cyfreithiol yn dal cleddyfau Ninja yn gywir heb wahardd eitemau eraill fel canlyniad anfwriadol.

2.3. Rydym yn cynnig bod y rhan fwyaf o’r amddiffyniadau presennol ar gyfer rhai erthyglau llafnog eraill yn cael eu hymestyn i gleddyfau Ninja. Bydd hyn yn gwarchod y defnyddiau cyfreithlon sy’n cynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, bwysigrwydd hanesyddol a gweithgareddau a ganiateir.

Diffiniad Cyfreithiol

2.4. Roedd y diffiniad cyfreithiol a brofwyd gennym fel rhan o’r ymgynghoriad hwn fel a ganlyn:

Erthygl llafn sefydlog gyda llafn rhwng 14-24 modfedd (hyd y llafn yw’r pellter llinell syth o ben y ddolen i flaen y llafn) gyda:

(i) Min torri syth sengl; a;

(ii) Pwynt arddull tanto – wrth ddweud  pwynt arddull tanto, rydym yn golygu pwynt sy’n cael ei greu gan y min torri’n newid cyfeiriad mewn llinell syth fer (o’i gymharu â hyd cyffredinol y llafn), gydag ongl (rhwng y prif min torri hir a min torri byr eilaidd ar y blaen) sydd yn fwy na 90 gradd ac yn parhau hyd at ffurfio pwynt o lai na 90 gradd, lle mae’r min torri byr eilaidd yn cwrdd â’r meingefn. Ni ddylai’r min torri byr eilaidd wyro mewn hyd o fwy na 5% yn fwy neu’n llai na lled y llafn yn syth ar ôl y carn; neu

(iii) Pwynt arddull tanto wedi’i wrthdroi - wrth wrthdroi’r pwynt arddull tanto, rydym yn golygu pwynt sy’n cael ei greu wrth i’r min torri newid cyfeiriad mewn llinell syth fer (o’i gymharu â hyd cyffredinol y llafn), gydag ongl (rhwng y prif min torri hir a min torri byr eilaidd ar y blaen) yn llai na 90 gradd ac yn parhau i ffurfio pwynt o fwy na 90 gradd, lle mae’r min torri byr eilaidd yn cwrdd â’r meingefn. Ni ddylai’r min torri byr eilaidd wyro mewn hyd o fwy na 5% yn fwy neu’n llai na lled y llafn yn syth ar ôl y carn.

Amddiffyniadau

2.5. Roedd yr amddiffyniadau presennol sydd ar gael i arfau ymosodol eraill, y buom yn ymgynghori â nhw lle roedd angen eu hymestyn i gleddyfau Ninja, fel a ganlyn:

• Mae’r arf yn hynafol (dros 100 oed).
• Swyddogaethau a gyflawnir ar ran y Goron neu lu sy’n ymweld.
• Mae’r eitem o bwysigrwydd hanesyddol.
• Sicrhau bod yr arfau ar gael i amgueddfa neu oriel mewn rhai amgylchiadau.
• Dibenion addysgol.
• Cynhyrchu rhai ffilmiau neu raglenni teledu penodol.
• Perfformiadau theatrig ac ymarferion perfformiadau o’r fath.
• Wedi’i wneud cyn 1954.
• Wedi’i wneud ar unrhyw adeg arall yn unol â’r dulliau traddodiadol o wneud cleddyf â llaw.
• Rhesymau crefyddol.
• Seremonïau crefyddol.
• Defnydd mewn gweithgareddau a ganiateir (er enghraifft ail-greu hanesyddol neu weithgareddau chwaraeon).
• Pŵl.

3. Crynodeb o Ymatebion 

Ymatebwyr

3.1. Ar ddiwedd yr ymgynghoriad, cawsom gyfanswm o 312 o ymatebion: 301 o ymatebion trwy SmartSurvey ac 11 o ymatebion e-bost. Cawsom 141 o ymatebion rhannol, na chawsant eu hystyried fel rhan o’r dadansoddiad. Ystyriwyd bod ymateb rhannol yn golygu diffyg caniatâd i gynnwys safbwyntiau ar ein dadansoddiad.

3.2. Er mwyn annog cymaint o ymgysylltu â phosibl gan bob aelod o’r cyhoedd, ni wnaethom fandadu i ddatgelu lleoliad daearyddol wrth gwblhau ymatebion. Mae hyn yn golygu nad ydym yn gallu pennu lleoliadau sydd wedi mynegi diddordeb uchel neu isel ac effaith amrywiol y cynigion hyn.

3.3. Yn yr un modd, ni wnaethom fandadu datgelu rolau proffesiynol ymatebwyr. Roedd hyn er mwyn sicrhau bod pwysau cyfartal yn cael ei roi ar bob un o’r ymatebion, yn ystod y dadansoddiad.

3.4. O’r rhai a ddewisodd ddatgelu’r wybodaeth hon, cawsom gyfanswm o 18 yn hunan-adrodd naill ai fel perchennog neu werthwr. O ddadansoddi hyn ymhellach, roedd 15 yn berchnogion a thri yn werthwyr.

Ymatebion

3.5. O ran ein cynigion ynghylch y diffiniad cyfreithiol (fel y nodir ym mharagraff 2.4), cawsom gefnogaeth gyffredinol o 64%. Roedd 33% yn anghytuno â’n cynigion ac ni roddodd 3% farn.

3.6. O ran ein cynigion am yr amddiffyniadau (fel y nodir ym mharagraff 2.5), cawsom gefnogaeth gyffredinol o 58%. Roedd 39% yn anghytuno â’n cynigion ac ni roddodd 3% farn.

3.7. Dywedodd nifer o ymatebwyr nad oeddent yn meddwl bod y Llywodraeth yn mynd yn ddigon pell gyda’r cynigion. Galwodd 15% o ymatebwyr am waharddiad cyffredinol ar bob eitem â llafn.

3.8. Roedd peth pryder hefyd nad yw’r cynigion yn debygol o gyfrannu at leihau troseddau cyllyll. Dywedodd 10% o’r ymatebwyr nad ydynt yn meddwl y bydd y mesurau hyn yn cyfrannu at amcanion y Llywodraeth o ran haneru troseddau cyllyll o fewn degawd. Anaml y defnyddir cleddyfau ninja mewn digwyddiadau treisgar felly mae gwaharddiad yn annhebygol o gael effaith sylweddol. At hynny, mae ymatebwyr wedi awgrymu y bydd troseddwyr yn dod o hyd i ddulliau eraill o gyflawni troseddau a thrais sy’n cael eu galluogi gan gyllyll yn absenoldeb cleddyfau Ninja. Dywedodd rhai y bydd y mesurau hyn yn y cyd-destun hwn, yn anfwriadol, yn cosbi’r rhai sy’n berchen ar gleddyfau Ninja ac yn eu defnyddio am resymau dilys fel ymarferwyr neu gasglwyr crefftau ymladd.

3.9. Cafwyd sylwadau hefyd am yr angen i ddarparu amddiffyniadau. Mae 6% wedi gofyn i amddiffyniadau fod ar gael ar gyfer bod yn berchen ar, gwerthu a gweithgynhyrchu cleddyfau Ninja.  

4. Ymateb y Llywodraeth – Crynodeb

4.1. Gan gymryd i ystyriaeth yr ymatebion a dderbyniwyd i’r ymgynghoriad hwn, mae’r Llywodraeth yn bwriadu bwrw ymlaen â’r cynigion. Fel yr amlinellwyd ym mharagraffau 3.5 a 3.6, mae cefnogaeth eang i’r cynigion ar gyfer y diffiniad cyfreithiol a’r amddiffyniadau. Bydd Adran 5 yn rhoi dadansoddiad manylach o ymateb y Llywodraeth.

4.2. Er ein bod yn cytuno mai dim ond at nifer fach o ddigwyddiadau treisgar y mae cleddyfau Ninja yn cyfrannu, bydd cymryd camau rhagataliol i wahardd yr arfau peryglus hyn yn arwain at lai o gleddyfau Ninja mewn cylchrediad ac yn lleihau’r risg y bydd cleddyfau o’r fath yn cael eu defnyddio i lofruddio neu achosi anafiadau difrifol neu i fygwth rhywun. Bydd cael gwared ar arfau bygythiol o’r fath o gylchrediad yn helpu i adfer hyder y cyhoedd ac yn helpu’r heddlu i gymryd camau effeithiol yn erbyn unrhyw un sy’n dal i gael cleddyf o’r fath.

Diffiniad Cyfreithiol

4.3. O ran y diffiniad cyfreithiol, mae’r Llywodraeth wedi nodi’r ymatebion a bydd yn gwneud rhai diwygiadau i wneud y disgrifiad yn gliriach ac yn fwy cywir fel y nodir isod.

Yr arf a elwir weithiau yn “gleddyf ninja”, sef cleddyf gyda —

i) llafn y mae ei hyd o leiaf 14 modfedd, ond heb fod yn fwy na 24 modfedd (hyd y llafn yw’r pellter llinell syth o ben y ddolen i flaen y llafn),

ii) prif  fin torri syth,

iii) min torri syth eilaidd,

iv) meingefn pŵl, a

v) naill ai pwynt arddull tanto neu bwynt arddull tanto wedi’i wrthdroi.

a) mae gan gleddyf bwynt arddull tanto —

os yw’r ongl rhwng ei phrif fin torri syth a’i min torri syth eilaidd yn ongl o fwy na 90 gradd, ac os yw’r ongl rhwng ei min torri syth eilaidd a’i meingefn yn ongl o lai na 90 gradd.

b) mae gan gleddyf bwynt arddull tanto wedi’i wrthdroi  —

os yw’r ongl rhwng ei phrif fin torri syth a’i min torri syth eilaidd yn ongl o lai na 90 gradd, ac os yw’r ongl rhwng ei min torri syth eilaidd a’i meingefn yn ongl o fwy na 90 gradd.

c) prif fin torri syth yw min torri hiraf cleddyf sy’n cysylltu’n syth â’r handlen;

d) mae min torri syth eilaidd yn fin torri — sy’n ffurfio ongl gyda’r prif fin torri syth a’r meingefn, ac nad yw’n fwy na 5% yn hirach neu’n fyrrach o ran hyd na lled y llafn yn syth ar ôl yr handlen.

Amddiffyniadau

4.4. Ar amddiffyniadau, mae’r Llywodraeth yn bwriadu cymhwyso’r rhan fwyaf o’r amddiffyniadau presennol (gan gynnwys y rhai sy’n berthnasol i gleddyfau crwm) i gleddyfau Ninja, o dan y diffiniad cyfreithiol.

4.5. Mae’r Llywodraeth wedi ystyried yn ofalus y sylwadau am amddiffyniadau a gyflwynwyd gan yr ymatebwyr. Ein bwriad yw darparu amddiffyniadau ar gyfer cleddyfau Ninja sy’n cael eu gwneud â llaw, sy’n hen bethau, sydd o bwysigrwydd hanesyddol, sydd i’w defnyddio mewn gweithgareddau a ganiateir ac ail-greu, neu lle mae’r llafn yn ddi-fin.

5. Dadansoddiad Cwestiwn-wrth-Gwestiwn

5.1. Mae’r adran hon yn rhoi dadansoddiad fesul cwestiwn o’r ymatebion a gawsom yn ystod y cyfnod ymgynghori.

Cwestiwn 1: A ydych yn cytuno â disgrifiad cyfreithiol y Llywodraeth o gleddyfau Ninja?

5.2. O’r 301 o ymatebion, atebodd 194 (64%) “Ydw” i’r cwestiwn. Ymatebodd 98 (33%) “Na”. Ni roddodd y gweddill farn.

5.3. O’r rhai a ymatebodd “Ydw”, dewisodd 91 o ymatebwyr (47%) beidio â datgelu eu rôl, nododd 44 (23%) eu bod yn aelodau o’r cyhoedd, hunan-adroddodd 44 (23%) eu bod o wahanol broffesiynau, hunan-gofnododd 11 (6%) eu bod yn gasglwyr neu’n aelodau o grwpiau â buddiant a dywedodd 3 (2%) eu bod yn dod o sefydliadau trydydd sector. Nid oedd y gweddill a ddarparodd wybodaeth yn ffitio i unrhyw un o’r categorïau neu nid oeddent yn ymateb i’r cwestiwn yn briodol.

5.4. O’r rhai a ymatebodd “Na”, dewisodd 39 (40%) o ymatebwyr beidio â datgelu eu rôl, nododd 25 (26%) eu bod yn aelodau o’r cyhoedd, hunan-adroddodd 19 (19%) eu bod o wahanol broffesiynau, nododd 9 (9%) eu bod yn gasglwyr neu’n aelodau o grwpiau â buddiant ac roedd 1 (1%) yn hunan-adrodd eu bod yn dod o sefydliad trydydd sector. Darparodd y gweddill wybodaeth nad oedd yn ffitio i unrhyw un o’r categorïau hyn neu nid oeddent yn ymateb i’r cwestiwn yn briodol.

Ymateb y Llywodraeth:

5.5. Bydd y Llywodraeth yn bwrw ymlaen o dan y diffiniad cyfreithiol gyda rhai diwygiadau. Mae hyn yn cynnwys gwneud yn gliriach yr elfennau o’r cleddyfau rydym yn cyfeirio atynt pan ydym yn pennu hydoedd (fel diffinio’r hyn a olygwn wrth brif finion torri a rhai eilaidd). Gan ystyried pryderon llawer o ymatebwyr ynghylch lefelau dealltwriaeth o’r termau ‘cleddyf Ninja’ a ‘tanto’ – rydym wedi ymhelaethu ar yr hyn a olygwn wrth ddweud pwynt arddull tanto.  

Cwestiwn 2: A oes unrhyw nodweddion pellach y dylem ystyried eu cynnwys?

5.6. O’r 301 o ymatebion, ymatebodd 118 (39%) “Oes” i’r cwestiwn. Ymatebodd 161 (53%) “Na”. Ni roddodd y gweddill farn. O hyn, rydym wedi dadansoddi bod 63% yn cefnogi’r cynigion, 33% heb fod yn gefnogol ac 1% yn awgrymu gwelliant i’r diffiniad cyfreithiol arfaethedig.

5.7. Defnyddiodd llawer o bobl yr adran hon i alw am waharddiad llwyr ar bob eitem lafnog. Mae eraill wedi nodi y bydd gwahardd cleddyfau Ninja yn arwain at droseddwyr yn defnyddio erthyglau llafnog eraill i gyflawni trais. Mae rhai pobl wedi gofyn i fesurau rheoleiddio pellach gael eu rhoi ar waith i atal perchnogaeth a chylchrediad cyllyll. Mae’r rhain yn cynnwys cynlluniau trwyddedu, gwiriadau ID mwy cadarn, cynyddu’r terfyn oedran ar gyfer prynu cyllyll a sancsiynau ar gwmnïau sy’n torri’r rheolau. Mae llawer o bobl wedi gofyn i’r amddiffyniadau gael eu darparu ar gyfer cleddyfau Ninja - at ddefnydd gan gynnwys (ond heb fod yn gyfyngedig) i arddio, chwaraeon, ac ar gyfer eitemau hynafol. Mae rhai ymatebwyr wedi gofyn y dylid darparu canlyniadau cyfreithiol llymach fel rhwystr, gan gynnwys dedfrydau carchar hwy. Gofynnodd rhai ymatebwyr i’r Llywodraeth ystyried diogelu’r ddeddfwriaeth ar gyfer y dyfodol er mwyn atal gweithgynhyrchwyr rhag gweithio o amgylch y diffiniad cyfreithiol i gynhyrchu cleddyfau Ninja. Mae rhai ymatebion wedi awgrymu y gallai defnyddio’r gair ‘tanto’ i ddisgrifio blaen cleddyf ninja fod yn ddryslyd, gan fod tanto hefyd yn fath o gyllell.

Ymateb y Llywodraeth:

5.8. Datblygwyd y diffiniad cyfreithiol i atal cyllyll a chleddyfau nad ydynt yn gleddyfau Ninja ac nad ydym yn bwriadu eu gwahardd ar hyn o bryd. Rydym yn bwriadu cyfyngu ar a rhwystro mynediad i gleddyfau Ninja, a fydd yn arwain at lai o gleddyfau Ninja mewn cylchrediad. Bydd hyn yn golygu bod cleddyfau Ninja yn cael eu defnyddio llai ar gyfer troseddau treisgar. Rydym yn ceisio diogelu’r ddeddfwriaeth at y dyfodol drwy gynnwys y “pwynt tanto gwrthdro” yn y diffiniad cyfreithiol. Bydd hyn yn sicrhau na fydd gweithgynhyrchwyr yn ceisio gweithio o amgylch y diffiniad cyfreithiol i gynhyrchu cleddyfau Ninja gyda phwynt tanto wedi’i wrthdroi.

5.9. Rydym hefyd wedi ceisio diogelu’r ddeddfwriaeth at y dyfodol drwy gynnwys llafnau â hyd rhwng 14 a 24 modfedd. Nid yw’n gyffredin dod o hyd i gleddyfau Ninja mor fyr â 14 modfedd, ond rydym am osgoi bod cleddyfau byrrach ar gael. Bydd y Llywodraeth yn diwygio’r geiriad yn y diffiniad cyfreithiol i egluro ein bod, drwy ddweud ‘tanto’ yn cyfeirio at fath o bwynt a gysylltir fel arfer â chleddyfau Ninja modern ac nid at gyllell Japaneaidd draddodiadol.

Cwestiwn 3: Ydych chi’n berchen ar gleddyf Ninja?

5.10. O’r 301 o ymatebion, atebodd 15 (5%) “Ydw” i’r cwestiwn. Ymatebodd 282 (94%) “Na”. Ni roddodd y gweddill farn.

5.11. Prynodd y rhan fwyaf o bobl eu cleddyfau Ninja ar-lein, ag ychydig wedi ei phrynu mewn siop. Honnodd ymatebwyr eu bod wedi talu rhwng £101 a £500 am eu cleddyfau, a’r prisiau mwyaf cyffredin a dalwyd oedd rhwng £150 a £200.

Ymateb y Llywodraeth:

5.12. Bydd yr wybodaeth am y swm a dalwyd am gleddyfau Ninja yn helpu i gynllunio ar gyfer y Cynllun Ildio Cleddyf Ninja, y mae’n ofynnol yn gyfreithiol i’r Llywodraeth ei ddarparu o dan yr amgylchiadau hyn.  

Cwestiwn 4: A ydych yn gweithgynhyrchu cleddyfau Ninja yng Nghymru a Lloegr?

5.13. O’r 301 o ymatebion, atebodd 0 (0%) “Ydw” i’r cwestiwn. Ymatebodd 296 (98%) “Na”. Ni roddodd gweddill yr ymatebwyr farn.

Ymateb y Llywodraeth:

5.14. Nid oes digon o ddata wedi’i dderbyn yn yr ymgynghoriad i asesu effaith ein cynigion ar weithgynhyrchwyr.

Cwestiwn 5: A ydych yn gwerthu cleddyfau Ninja yng Nghymru a Lloegr?

5.15. O’r 301 o ymatebion, atebodd tri (1%) “Ydw” i’r cwestiwn. Ymatebodd 294 (98%) “Na”. Ni roddodd y gweddill farn.

5.16. O’r tri ymateb, adroddodd dau eu bod yn gwerthu llai na 1,000 o unedau’r flwyddyn, ac un rhwng 5,001 a 10,000 o unedau. Dywedodd un ei fod yn gwerthu am bris manwerthu cyfartalog o dan £10, un rhwng £51 a £100 ac un dros £500. Dywedodd un fod ganddo lai na 1,000 o unedau ar ôl mewn stoc, un rhwng 10,001 a 100,000 o unedau ac un heb ddim ar ôl mewn stoc. Roedd y tri gwerthwr yn cyflogi llai na 10 o bobl.

Ymateb y Llywodraeth:

5.17. Mae’r gwerthiannau fesul blwyddyn wedi cadarnhau ein rhagdybiaethau bod llai o gleddyfau Ninja ar y farchnad o gymharu ag eitemau llafnog eraill. Ar ben hynny, mae nifer y busnesau sy’n gwerthu cleddyfau Ninja yn gymharol isel.

Cwestiwn 6: Fel rhan o’r ymgynghoriad hwn, rydym yn ceisio pennu maint y farchnad a chylchrediad cleddyfau Ninja. Os yw’n berthnasol, rhowch unrhyw dystiolaeth neu wybodaeth bellach ar faint o gleddyfau Ninja sy’n cael eu dosbarthu neu eu gwerthu’n flynyddol yng Nghymru a Lloegr ar hyn o bryd.

5.18. O’r 301 o ymatebion, rhoddodd chwech (2%) ymateb.

5.19. Dywedodd yr holl ymatebion eu bod yn ddyfaliadau yn seiliedig ar brofiad personol. Roedd dau ymatebwr o’r farn bod llai na 1,000 o gleddyfau Ninja mewn cylchrediad neu’n cael eu gwerthu’n flynyddol. Roedd un yn meddwl ei fod rhwng 1,001 a 5,000. Roedd un yn meddwl ei fod rhwng 10,001 a 100,000. Roedd dau ymatebwr yn meddwl ei fod dros 100,000.

Ymateb y Llywodraeth:

5.20. Nid ydym yn ystyried bod y wybodaeth yn yr ymatebion i’r ymgynghoriad yn ddigon cryf i’w defnyddio ar gyfer ein hasesiad o’r effaith economaidd.

Cwestiwn 7: A ydych yn cytuno â’r amddiffyniadau a’r eithriadau arfaethedig sy’n ymwneud â chleddyfau Ninja?

5.21. O’r 301 o ymatebion, atebodd 175 (58%) “Ydw” i’r cwestiwn. Ymatebodd 116 (39%) “Na”. Ni roddodd gweddill yr ymatebwyr farn.

5.22. O’r rhai a ymatebodd “Ydw”, dewisodd 79 o ymatebwyr (45%) beidio â datgelu eu rôl, dywedodd 37 (21%) eu bod yn aelodau o’r cyhoedd, hunan-adroddodd 38 (22%) eu bod o wahanol broffesiynau, hunan-gofnododd 15 (9%) eu bod yn gasglwyr neu’n aelodau o grwpiau â buddiant a dywedodd dau (1%) eu bod yn dod o’r trydydd sector. Nid oedd y gweddill a ddarparodd wybodaeth yn ffitio i unrhyw un o’r categorïau neu nid oeddent yn ymateb i’r cwestiwn yn briodol.

5.23. O’r rhai a ymatebodd “Na”, dewisodd 52 (45%) o ymatebwyr beidio â datgelu eu rôl, dywedodd 29 (25%) eu bod yn aelodau o’r cyhoedd, hunan-adroddodd 22 (19%) eu bod o wahanol broffesiynau a nododd tri (3%) eu bod yn gasglwyr neu’n aelodau o grwpiau â buddiant. Darparodd yr ymatebion a oedd yn weddill wybodaeth nad oedd yn ffitio i unrhyw un o’r categorïau hyn neu nid oeddent yn ymateb i’r cwestiwn yn briodol.

Ymateb y Llywodraeth:

5.24. Bydd y Llywodraeth yn ymestyn rhai o’r amddiffyniadau presennol (gan gynnwys amddiffyniadau clefyddau crwm) i gleddyfau Ninja unwaith y daw’r gwaharddiad i rym.

Cwestiwn 8: A oes unrhyw amddiffyniadau pellach y dylem ystyried eu cynnwys?

5.25. O’r 301 o ymatebion, rydym wedi dadansoddi bod 168 o ymatebion (56%) yn cefnogi’r cynigion, 114 o ymatebion (38%) heb fod yn gefnogol a thri ymateb (1%) yn awgrymu newid i’r diffiniad cyfreithiol arfaethedig. Fe wnaeth naw ymateb (3%) sylwadau a oedd yn perthyn i’r categori ‘unrhyw beth arall’.

5.26. Dywedodd rhai ymatebwyr na ddylai unrhyw amddiffyniadau fod ar gael i unrhyw un sy’n berchen ar gleddyfau Ninja, yn eu gwerthu neu’n eu gweithgynhyrchu. Awgrymodd eraill y dylid cyflwyno mesurau rheoleiddio megis cronfa ddata genedlaethol o berchenogaeth cleddyfau. Awgrymodd rhai y dylai’r Llywodraeth edrych ar wahardd mathau o lafnau yn lle modelau cyffredinol gan eu bod yn honni bod llafnau rhad a rhai wedi’u cynhyrchu’n dorfol yn cael eu defnyddio fel arfer ar gyfer bwriad treisgar. Gofynnodd ymatebwyr hefyd fod amddiffyniadau ar gael at ddibenion hen bethau, pŵl, wedi’u gwneud â llaw a chwaraeon. Gofynnwyd i ni hefyd ystyried ymestyn yr amddiffyniadau ar gyfer asiantaethau gorfodi’r gyfraith ac at ddibenion coginio.

Ymateb y Llywodraeth:

5.27. Bydd y Llywodraeth yn ymestyn y rhan fwyaf o’r amddiffyniadau presennol mewn deddfwriaeth i gleddyfau Ninja.

Cwestiwn 9: A oes gennych unrhyw sylwadau eraill?

5.28. Dywedodd rhai ymatebwyr y dylai’r Llywodraeth edrych ar wraidd y mater o droseddu â chyllyll. Tynnodd eraill sylw at ddiffyg tarddiad hanesyddol cleddyfau Ninja, gan godi pryderon bod y Llywodraeth yn ceisio gwahardd rhywbeth nad yw’n bodoli. Mae rhai hefyd wedi awgrymu’r tebygrwydd rhwng y diffiniad cyfreithiol arfaethedig o gleddyfau Ninja a mathau eraill o erthyglau llafnog.

6. Camau Nesaf

6.1. Bydd y Llywodraeth yn cyflwyno deddfwriaeth i ychwanegu cleddyfau Ninja at y rhestr o arfau gwaharddedig yn Neddf Cyfiawnder Troseddol 1988 (Gorchymyn Arfau Ymosodol) 1988.

6.2. Bydd y Cynllun Ildio ar gyfer Cleddyfau Ninja yn cael ei lansio cyn i waharddiad ar gleddyfau Ninja ddod i rym. Bydd hyn yn galluogi’r rhai sydd â chleddyfau Ninja yn eu meddiant i ildio eu cleddyf yn ddiogel.

6.3. Bydd canllawiau atodol ar gyfer y Cynllun Ildio yn cael eu cyhoeddi ochr yn ochr â gosod yr Offeryn Statudol.  

7. Methodoleg Dadansoddi’r Ymgynghoriad

7.1. Cwblhawyd y dadansoddiad o gyfanswm yr ymatebion a dderbyniwyd gan sawl aelod o staff y Swyddfa Gartref. Sicrhawyd ansawdd y data meintiol gan dîm Dadansoddi a Mewnwelediad y Swyddfa Gartref.

7.2. Y cwestiynau a ymrestrwyd o dan Adran 5 oedd y cwestiynau fel y’u geiriwyd yn uniongyrchol yn yr ymgynghoriad cyhoeddus.

7.3. Ystyriwyd yr holl ymatebion yn gyfartal. Cawsom ymatebion drwy’r arolwg ar-lein a thrwy’r blwch post pwrpasol.

7.4. Cynhaliwyd y dadansoddiad yn erbyn ymatebion a gwblhawyd yn unig. Ystyriwyd bod ymatebion anghyflawn neu wedi’u cwblhau’n rhannol heb ganiatâd i’w defnyddio yn ein dadansoddiad.

7.5. Cafodd data meintiol (h.y., cwestiynau “Ie” a “Na”) eu casglu’n awtomatig a’u trosi’n fetrigau i lywio lefelau cefnogaeth. Defnyddiwyd y data hwn drwy gydol y ddogfen hon ac roedd yn rhagfynegi ein dadansoddiad.

7.6. Casglwyd data ansoddol trwy ddadansoddi’r blychau testun rhydd. Yna cafodd hyn eu categoreiddio ymhellach i’r categori perthnasol – fel y cyfeirir atynt yn y ddogfen hon (roedd hyn yn cynnwys “Cefnogi cynigion”, “Ddim yn cefnogi cynigion”, “Diwygiad i gynigion”, “Canlyniadau anfwriadol” ac “Unrhyw beth arall”). Defnyddiwyd hwn wedyn fel cyfrif i fesur safbwyntiau ehangach a nodi themâu allweddol.

7.7. Er bod elfen o oddrychedd wrth ddadansoddi’r ymatebion, lliniarwyd hyn gan yr haenau ychwanegol o sicrwydd ansawdd a oedd yn gysylltiedig.

7.8. Mae’r holl ganrannau a ddarperir yn y ddogfen hon wedi’u darparu i’r rhif cyfan agosaf.

7.9. Nid oedd yn ofynnol i ymatebwyr ymateb i bob cwestiwn i gyflwyno ymateb. Roedd hyn yn golygu ein bod wedi cael nifer wahanol o ymatebion i bob cwestiwn. Roedd y dadansoddiad a ddarparwyd yn seiliedig ar nifer yr ymatebion a gawsom ar gyfer y cwestiwn hwnnw ac nid ar gyfanswm yr ymatebion.