Datganiad i'r wasg

Cronfa Dreftadaeth y Loteri yn darparu arian i ddiogelu safle hollbwysig Yr Ysgwrn

Heddiw (16 Tachwedd 2012), croesawodd David Jones, Ysgrifennydd Gwladol Cymru, y newyddion y bydd Cronfa Dreftadaeth y Loteri yn darparu grant…

Cyhoeddwyd hwn o dan y 2010 to 2015 Conservative and Liberal Democrat coalition government

Heddiw (16 Tachwedd 2012), croesawodd David Jones, Ysgrifennydd Gwladol Cymru, y newyddion y bydd Cronfa Dreftadaeth y Loteri yn darparu grant gwerth £149,700 i sicrhau bod cartref Hedd Wyn, y bardd o gyfnod y Rhyfel Byd Cyntaf, yn cael ei warchod. 

Mae’r swm ariannol gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri wedi galluogi Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri i fwrw ymlaen a’i gynlluniau i weddnewid y ffermdy rhestredig Gradd II*, sef Yr Ysgwrn, y tir fferm o’i gwmpas, yn ogystal a’r casgliadau sy’n gysylltiedig a Hedd Wyn, yn amgueddfa ac yn ganolfan ddehongli.

Mae’r Ysgwrn yn cael ei ystyried yn lleoliad rhyngwladol bwysig fel cartref Ellis Humphrey Evans, sy’n fwy cyfarwydd wrth ei enw barddol - Hedd Wyn.  Dyfarnwyd Cadair Eisteddfod Genedlaethol 1917 i Mr Evans am ei gerdd Yr Arwr, a hynny ar ol iddo gael ei ladd yn y brwydro yn y Rhyfel Byd Cyntaf.   

Bydd yr Awdurdod sy’n ariannu yn helpu i gadw’r 168 erw o’r tir fferm traddodiadol sy’n amgylchynu’r ffermdy, ond bydd hefyd yn helpu i wella mynediad at y safle - mynediad ffisegol a mynediad digidol. Bydd modd i’r ymwelwyr ddysgu am y ffigur llenyddol enwog hwn, am ddiwylliant Cymru, am fywyd gwledig ar fferm ar ddechrau’r 20fed ganrif, ac am gysylltiadau a’r Rhyfel Byd Cyntaf - hyn oll ar un safle.  

Wrth groesawu’r cyhoeddiad, dywedodd Mr Jones:

“Mae’n bleser gennyf glywed bod Yr Ysgwrn, cartref Hedd Wyn, y bardd pwysig o Gymru, wedi cael yr arian gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri heddiw.

“Mae gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri rol hanfodol i’w chwarae wrth gynnal a datblygu traddodiadau diwylliannol yng Nghymru. Mae ymwelwyr o Gymru ac o bedwar ban byd yn cael eu denu ar bererindod i’r safle. Bydd yr arian a dderbyniwyd ar gyfer y gwaith o adfer a datblygu’r safle yn sicrhau y bydd mwy o bobl yn cael y cyfle i ddysgu am y rhan bwysig hon o hanes Cymru am genedlaethau i ddod. Rwy’n edrych ymlaen at ymweld a’r safle yn fuan ar ol iddo gael ei ddatblygu.”

Nodiadau i olygyddion:

  • Bydd rheolwr datblygu cynulleidfaoedd yn cael ei gyflogi i oruchwylio rhaglen arwyddocaol o gyfleoedd gwirfoddoli, gan gynnwys tywys ymwelwyr o amgylch y safle, cadwraeth, gofalu am gasgliadau, gwasanaethau cwsmer, iechyd a diogelwch a chymorth cyntaf. Bydd hefyd yn gweithio gydag amrywiol bartneriaid ym maes treftadaeth er mwyn cynyddu gwybodaeth a dealltwriaeth o stori Hedd Wyn ymhlith y rheini nad ydynt yn siarad Cymraeg, gan gynnwys y prosiect Mosaic, sef ymgyrch gan Campaign for National Parks sy’n datblygu cysylltiadau a chymunedau ethnig a phobl dduon.

Gwybodaeth am Gronfa Dreftadaeth y Loteri**

Gan ddefnyddio arian a godir drwy’r Loteri Genedlaethol, mae Cronfa Dreftadaeth y Loteri yn ceisio sicrhau gwahaniaeth parhaol i dreftadaeth, i bobl ac i gymunedau ledled y DU, gan helpu i adeiladu economi dreftadaeth gref. Rydym yn buddsoddi ym mhob rhan o’n treftadaeth amrywiol, gan gynnwys amgueddfeydd, parciau a mannau hanesyddol, archaeoleg, yr amgylchedd naturiol a thraddodiadau diwylliannol. Mae Cronfa Dreftadaeth y Loteri wedi darparu mwy na £5 biliwn i gefnogi dros 33,000 o brosiectau ar hyd a lled y DU, gan gynnwys mwy na £240 miliwn i gefnogi dros 2,000 o brosiectau yng Nghymru. www.hlf.org.uk.  **

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri**

Mae Parc Cenedlaethol Eryri yn gartref i dros 26,000 o bobl ac mae’n cynnwys 823 milltir sgwar o dirweddau amrywiol. Fe’i sefydlwyd yn 1951 ac mae’n ymestyn o Farc Penllanw Bae Ceredigion yn y gorllewin i Ddyffryn Conwy yn y dwyrain. Ei bwrpas statudol yw:

• Gwarchod a hybu harddwch naturiol, bywyd gwyllt a threftadaeth ddiwylliannol yr ardal;
• Hybu cyfleoedd i’r cyhoedd ddeall a mwynhau rhinweddau arbennig y Parc;
Mae ganddo hefyd ddyletswydd i feithrin lles economaidd a chymdeithasol cymunedau lleol o fewn y Parc.

Cyhoeddwyd ar 16 November 2012