Cennin eiconig o Gymru i’w gwarchod
Bydd unrhyw un sy’n prynu Cennin o Gymru yn gallu gweld yn glir o’r label os ydyn nhw’n cael cenhinen ‘go iawn’.
Welsh Leeks are known for their distinctive strong peppery taste and vibrant green colour. Photo: Puffin Produce
Cennin o Gymru yw’r ychwanegiad diweddaraf at Gynllun Dynodiad Daearyddol (GI) y DU, sy’n gwarchod enw, dilysrwydd a nodweddion cynnyrch rhanbarthol.
Bydd siopwyr yn gallu gweld logo yn glir ar y label sy’n dangos eu bod yn prynu cenhinen ‘go iawn’, a bydd cynhyrchwyr yn elwa o wybod na all pobl eraill eu dynwared.
Mae’r warchodaeth yn berthnasol i bob cynnyrch wedi’i ddilysu sy’n cael ei werthu ym Mhrydain Fawr fel ‘Cennin o Gymru’ a disgwylir y bydd yn hwb i’r diwydiant.
Mae cennin wedi bod yn symbol cenedlaethol i Gymru ers canrifoedd. Mae eu gwarchodaeth yn rhan o gynllun Dynodiad Daearyddol (GI) y DU, sydd hefyd yn gwarchod cynnyrch enwog o Brydain fel hufen tolch o Gernyw a Wisgi o’r Alban ac yn helpu defnyddwyr i wybod eu bod yn prynu cynnyrch dilys o ansawdd uchel.
Fel yr ychwanegiad diweddaraf at gynllun GI y DU, bydd gwarchod enw, nodweddion, dilysrwydd a tharddiad cynnyrch yn golygu y bydd modd olrhain Cennin o Gymru o’r pridd i’r plât, a’u holrhain drwy gydol y gwaith o’u tyfu, eu cynaeafu a’u gwerthu.
Erbyn hyn, mae 92 o gynnyrch GI wedi’u cynhyrchu yn y DU: 81 cynnyrch amaethyddol a bwyd, chwe gwin a phum diod gwirod.
Yn ogystal â’u blas puprog cryf a’u lliw gwyrdd llachar, fe ŵyr pawb bod Cennin o Gymru’n tyfu ar bridd caletach, weithiau’n garegog, gan gynnwys mewn ardaloedd arfordirol yng Nghymru.
Dywedodd y Gweinidog Bwyd a Ffermio, Mark Spencer:
Mae cennin wedi bod yn gysylltiedig â diwylliant Cymru ers canrifoedd.
Maen nhw’n ymddangos dro ar ôl tro fel symbolau cenedlaethol drwy hanes cyfoethog y wlad, ac maen nhw hefyd yn rhan flasus o’r bwyd cenedlaethol ledled y wlad.
Drwy eu gwarchod fel Dynodiad Daearyddol yn y DU, gallwn wneud yn siŵr bod siopwyr yn gwybod beth sydd ganddynt ar eu plât, a bod cynhyrchwyr yn cael eu gwarchod ac yn derbyn clod am eu gwaith.
Dywedodd yr Is-ysgrifennydd Seneddol yn Swyddfa Cymru, Dr James Davies:
Mae’r sector ffermio a bwyd yn eithriadol o bwysig yng Nghymru, ac rydyn ni’n cael ein cydnabod am ein cynnyrch o ansawdd uchel.
Bydd siopwyr yn awr yn gallu adnabod y genhinen eiconig o Gymru yn rhwydd gyda’i blas unigryw, gan roi mantais i gynhyrchwyr cennin o Gymru, a’u helpu i ehangu a thyfu eu busnesau.
Dywedodd Llywydd NFU Cymru, Aled Jones:
Rydyn ni wrth ein bodd bod Cennin o Gymru wedi cael y statws GI. Mae’r genhinen wedi bod yn gyfystyr â Chymru ers tro byd ac mae’n briodol bod ei golwg a’i blas unigryw wedi cael ei gydnabod a’i warchod erbyn hyn.
Wrth dderbyn y statws hwn, mae Cennin o Gymru yn ymuno â rhestr hir o gynnyrch o Gymru sy’n mwynhau statws gwarchodedig. Bydd y gydnabyddiaeth hon o ansawdd y bwyd a gynhyrchwn yma yng Nghymru yn bwysig iawn wrth i ni geisio tyfu marchnadoedd ar gyfer ein cynnyrch.
Dywedodd Huw Thomas, Prif Swyddog Gweithredol Puffin Produce, a ymgeisiodd am ddynodi Cennin o Gymru yn gynnyrch GI:
Mae’r Cennin yn symbol eiconig o Gymru – rydyn ni’n falch iawn o allu tyfu Cennin yma yng Nghymru ac mae’r statws GI yn hynod bwysig i hyrwyddo ansawdd a threftadaeth y cnwd mawreddog hwn.
Mae cennin o Gymru i’w gweld mewn nifer o ryseitiau eiconig o Gymru fel Cawl ac mewn selsig “porc a chennin”.
Updates to this page
Diweddarwyd ddiwethaf ar 29 November 2022 + show all updates
-
Welsh version of press release added.
-
First published.