Stori newyddion

Rhannu rhagor o wybodaeth am brisiadau ardrethi busnes

Mae Asiantaeth y Swyddfa Brisio (y VOA) wedi cyhoeddi manylion ynghylch sut y bydd yn gwella’r wybodaeth y mae’n ei datgelu am brisiadau ardrethi busnes.

Bydd y VOA yn rhannu gwybodaeth o safon uwch am brisiadau ardrethi busnes. Bydd hyn yn digwydd fesul cam:  

  • Erbyn 2026, bydd talwyr ardrethi yn gallu gweld mwy o wybodaeth wedi’i theilwra am eu heiddo. 

  • Erbyn 2029, bydd talwyr ardrethi yn gallu gweld gwybodaeth a thystiolaeth brisio fwy penodol. 

Mae hyn yn dilyn ymgynghoriad yn 2023. Gwnaethom ofyn i dalwyr ardrethi, asiantau ac eraill pa wybodaeth yr oeddent am ei gweld yn cael ei datgelu o ran sut rydym yn prisio eiddo. 

Meddai Carolyn Bartlett, Prif Swyddog Strategaeth a Thrawsnewid Asiantaeth y Swyddfa Brisio: “Rydym yn deall pwysigrwydd lefel uwch o dryloywder o ran prisiadau ardrethi busnes. Dangosodd yr ymgynghoriad fod safbwyntiau gwahanol ynghylch pa wybodaeth prisio eiddo y dylid ei datgelu. 

“Rydym wedi cydbwyso’r awydd gan rai pobl am fwy o dryloywder â phryderon pobl eraill ynghylch cyfrinachedd eu data a’r ffaith bod yn well ganddynt wybodaeth symlach.” 

Darllenwch y crynodeb llawn o’r ymatebion i’r ymgynghoriad.

Newidiadau i ardrethi busnes 

Mae hyn yn rhan o set ehangach o newidiadau sy’n dod i ardrethi busnes yng Nghymru a Lloegr rhwng 2026 a 2029. Mae’r newidiadau hyn yn cael eu cyflwyno fesul cam. Byddant yn cefnogi’r VOA i gyflawni ailbrisiadau eiddo yn amlach. 

Mae’r newidiadau’n cynnwys dyletswydd newydd ar dalwyr ardrethi i ddarparu gwybodaeth am eu heiddo i’r VOA. 

Disgwylir i’r ddyletswydd wybodaeth newydd ar dalwyr ardrethi gael ei chyflwyno ar ôl y 1af o Ebrill 2026. Bydd yn cael ei phrofi gyda niferoedd bach o gwsmeriaid fesul cam o’r pwynt hwnnw fel y gallwn wneud yn siŵr bod y system yn gweithio i bob talwr ardrethi. 

Yna bydd y ddyletswydd yn cael ei roi ar waith yn ffurfiol ac yn orfodol i bawb erbyn y 1af o Ebrill 2029. 

Nid oes unrhyw gamau y mae angen i chi eu cymryd nawr. Byddwn yn dweud wrthych am y newidiadau a phryd yr effeithir arnoch. 

Mae’r ddyletswydd newydd yn golygu y bydd yn rhaid i dalwyr ardrethi roi gwybod i Asiantaeth y Swyddfa Brisio cyn pen 60 diwrnod pan fo newidiadau i’w heiddo. Mae’r rhain yn cynnwys newidiadau i’r canlynol: 

  • y meddiannydd 

  • y brydles neu rent 

  • yr eiddo.  

Bydd yn rhaid i nifer fach o dalwyr ardrethi ddarparu gwybodaeth fasnachol unwaith y flwyddyn hefyd, os defnyddir yr wybodaeth honno i brisio eu heiddo.  

Unwaith y flwyddyn, gofynnir i dalwyr ardrethi hefyd gadarnhau eu bod wedi rhoi gwybod i Asiantaeth y Swyddfa Brisio am unrhyw newidiadau i’w heiddo.      

Meddai Carolyn Bartlett: “Bydd y newidiadau hyn yn ein helpu i ailbrisio eiddo bob tair blynedd. Mae ailbrisio eiddo’n amlach yn golygu y bydd biliau ardrethi busnes yn adlewyrchu amrywiadau yn y farchnad eiddo’n gynt. Bydd hyn yn gwneud y system yn un decach.” 

Mae newidiadau, a fydd yn cyflymu ac yn symleiddio’r broses Gwirio, Herio, Apelio, wedi’u cynllunio ar gyfer 2029, ar ddechrau’r rhestrau ardrethu newydd.      

Gweithio gyda chi 

Mae Asiantaeth y Swyddfa Brisio wedi cadarnhau amserlen y diwygiadau ar ôl i amserlenni enghreifftiol gael eu cyhoeddi yn 2021. 

Bydd yr amserlenni newydd yn rhoi amser i chi baratoi. Byddwn yn rhoi digon o rybudd i chi cyn i’r newidiadau i ardrethi busnes ddod i rym, a byddwn yn eich helpu i gael pethau’n iawn. 

Mae Asiantaeth y Swyddfa Brisio eisoes wedi bod yn gweithio gyda busnesau a’u cynrychiolwyr. Byddwn yn parhau i’w cynnwys wrth i ni ddylunio, adeiladu a phrofi’r systemau a’r newidiadau sy’n rhan o’r diwygiadau hyn. 

Meddai Carolyn Bartlett: “Ein nod yw adeiladu system sy’n gweithio i bob talwr ardrethi. Does dim ots a oes ganddynt un asesiad neu filoedd ohonynt, a dim ots a ydynt yn defnyddio asiant neu’n delio â ni’n uniongyrchol. 

“Byddwn yn sicrhau bod y system wedi’i phrofi’n drylwyr gan dalwyr ardrethi cyn i ni gyflwyno’r gofynion newydd yn ffurfiol.”

Updates to this page

Cyhoeddwyd ar 7 Tachwedd 2024
Diweddarwyd ddiwethaf ar 2 Ionawr 2025 + show all updates
  1. Added Welsh translation.

  2. First published.