Guidance

Canllaw i wrthwynebiadau: Trwyddedau gweithredwr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus (Cymraeg)

Published 3 October 2024

Applies to England, Scotland and Wales

1. CANLLAW I WRTHWYNEBIADAU

1.1 TRWYDDEDU GWEITHREDWYR CERBYDAU GWASANAETH CYHOEDDUS

2. RHAGAIR

Prif nod y canllaw hwn yw helpu sefydliadau sydd â hawl statudol i wrthwynebu cais am drwydded gweithredwr cerbyd gwasanaeth cyhoeddus (PSV) i:

• deall prif ddibenion y system trwyddedu gweithredwyr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus;

• ateb llawer o y cwestiynau ynghylch ‘gwneud gwrthwynebiad statudol’ yn erbyn rhoi trwydded; ac i

• gynorthwyo gyda lletya gwrthwynebiad yn erbyn ceisiadau

Nid yw’r canllaw hwn wedi’i fwriadu i roi cyngor cyfreithiol.

Bwriad yr wybodaeth yn y canllaw hwn hefyd yw esbonio’r broses o wrthwynebu ceisiadau ar gyfer y rhai sy’n gwneud cais am drwyddedau gweithredwr.

Mae rhagor o wybodaeth gyffredinol ar gael yn: https://www.gov.uk/guidance/public-service-vehicle-operator-licensing-guide

Mae’r Canllaw hwn hefyd yn rhoi cyngor ar sut i roi gwybod am unrhyw achosion posibl o dorri amodau trwyddedu neu weithgareddau anawdurdodedig gan weithredwyr.

Mae Atodiad 2 yn rhoi manylion y ddeddfwriaeth berthnasol, mae copïau ar gael ar-lein.

Mae’r canllaw hwn a gwybodaeth arall am drwyddedu gweithredwyr ar gael ar y wefan https://www.gov.uk/psv-operator-licences/how-to-apply-for-a-psv-licence

Mae’r cyhoeddiad “Hysbysiadau a Thrafodion” hefyd ar gael ar-lein sy’n rhoi manylion yr holl geisiadau am drwyddedau cerbydau gwasanaeth cyhoeddus a dderbyniwyd gan gomisiynydd traffig a’r penderfyniadau a wnaed ar y ceisiadau. Edrychwch ar y wefan ar:

https://www.gov.uk/government/collections/traffic-commissioner-notices-and-proceedings

Ar gyfer ymholiadau cyffredinol, cysylltwch â Swyddfa’r Comisiynydd Traffig - enquiries@otc.gov.uk

3. Trwyddedu Gweithredwyr Cerbydau Gwasanaeth Cyhoeddus (PSV)

3.1 Beth yw trwyddedu gweithredwr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus a phwy sydd angen trwydded?

Mae trwyddedu gweithredwyr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus yn system o drwyddedu sydd â’r nod o sicrhau defnydd diogel a phriodol o gerbydau gwasanaeth cyhoeddus.

Mae angen trwydded ar y rhan fwyaf o ddefnyddwyr cerbydau a ddyluniwyd neu a addaswyd i gludo naw neu fwy o deithwyr a lle cymerir taliad i gludo teithwyr am dâl neu wobr.

Fel arfer mae angen trwydded a roddir gan awdurdod lleol o dan drefn hurio preifat neu dacsi ar gerbydau sydd ag wyth neu lai o seddi teithwyr a ddefnyddir ar gyfer llogi neu wobr. Fodd bynnag, mae rhai amgylchiadau pan fydd y cerbydau hyn yn cael eu dosbarthu fel cerbydau gwasanaeth cyhoeddus a rhaid eu gweithredu o dan drwydded gweithredwr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus. Gelwir y rhain yn gerbydau bach ac mae canllawiau pellach ar gael yma: https://www.gov.uk/guidance/public-service-vehicle-operator-licensing-guide#overview-of-operator-licensing

Deiliad trwydded yw’r ‘gweithredwr’. Bydd trwydded yn awdurdodi gweithredwr i ddefnyddio hyd at uchafswm o gerbydau gwasanaeth cyhoeddus, ac i ddefnyddio canolfan neu ganolfannau gweithredu penodol.

4. Sut mae gweithredwr yn cael trwydded?

Rhaid i weithredwr feddu ar drwydded ym mhob Ardal Draffig lle mae ganddo/ganddi ganolfan neu ganolfannau gweithredu. Gall trwyddedau awdurdodi defnyddio mwy nag un ganolfan weithredu.

Gwneir ceisiadau am drwydded i gomisiynydd traffig. Mae pob comisiynydd traffig yn gorff cyhoeddus ar wahân ac, er eu bod wedi cael eu penodi gan yr Ysgrifennydd Gwladol, mae pob un yn annibynnol ar unrhyw adran o’r Llywodraeth, os ydynt yn arfer swyddogaethau barnwrol neu peidio. Mae wyth ardal draffig ac wyth comisiynydd traffig (Mae manylion yr ardaloedd traffig yn Atodiad 1).

Ar gais, bydd comisiynydd traffig yn ystyried enw da ymgeisydd i ddal trwydded; yr adnoddau ariannol sydd ar gael, a’r trefniadau sydd ar waith, i gynnal a chadw ei gerbydau; a, lle bo’n briodol, cymhwysedd proffesiynol. Bydd comisiynydd traffig yn ystyried unrhyw wrthwynebiadau statudol a wneir yn erbyn caniatáu’r drwydded.

Unwaith y bydd trwydded wedi cael ei chyhoeddi, gall gweithredwr wneud cais i’w ddiwygio (amrywio).

5. Gwrthwynebiadau

5.1 Pwy all wrthwynebu caniatáu cais?

Dim ond awdurdod lleol neu brif swyddog heddlu sydd â hawl statudol i wrthwynebu cais am drwydded gweithredwr cerbydau gwasanaeth cyhoeddus.

Mae awdurdod lleol yn golygu:

• yng Nghymru a Lloegr, cyngor sir, dosbarth neu fwrdeistref yn Llundain neu Gyngor Cyffredin Dinas Llundain neu Weithrediaeth Trafnidiaeth Teithwyr; a
• yn yr Alban, cyngor a gyfansoddwyd o dan adran 2 o Ddeddf Llywodraeth Leol etc. Deddf 1994 (Yr Alban).

5.2 Ar ba sail y gellir gwneud gwrthwynebiadau

Gall gwrthwynebiadau gael eu gwneud gan wrthwynebwyr statudol sy’n awdurdod lleol neu’n brif swyddog heddlu. Gallant wrthwynebu caniatáu cais ar y sail bod yr ymgeisydd:

• gydag enw da, gan gynnwys enw da’r rheolwr trafnidiaeth neu ffactorau a ganlyn yr unigolyn

• sefyllfa ariannol

• cymhwysedd proffesiynol

• trefniadau ar gyfer cadw cerbydau mewn cyflwr ffit a defnyddiol

• y gallu i gydymffurfio â gofynion y gyfraith sy’n ymwneud â gyrru a gweithredu cerbydau gwasanaeth cyhoeddus.

Ni all comisiynydd traffig ystyried addasrwydd amgylcheddol canolfan weithredu na diogelwch y briffordd gyhoeddus sy’n arwain at y ganolfan weithredu neu’r rhwydwaith ffyrdd. Materion i’r awdurdodau priffyrdd yw’r rhain.

5.3 Sut mae gwrthwynebwyr yn cael gwybod am geisiadau?

Rhaid i gomisiynydd traffig gyhoeddi manylion y rhan fwyaf o geisiadau. Gwneir hyn trwy ddefnyddio cyhoeddiad o’r enw “Hysbysiadau a Thrafodion” (Ns & Ps), a gyhoeddir bob wythnos. Mae’r cyhoeddiad yn cael ei e-bostio ar gais i Wrthwynebwyr Statudol yn y rhanbarth a gwmpesir gan yr ardal draffig. Mae’n rhaid i wrthwynebwyr statudol ymateb o fewn cyfnod penodol ar ôl cyhoeddi manylion cais os ydynt yn dymuno gwrthwynebu. Cedwir y rhestr o dderbynwyr mor gyfredol â phosibl ond os teimlwch y dylech fod yn derbyn copi ac nad ydych, cysylltwch â Swyddfa’r Comisiynydd Traffig.

Mae copïau o Hysbysiadau a Thrafodion hefyd ar gael yn rhad ac am ddim ar y wefan: https://www.gov.uk/government/collections/traffic-commissioner-notices-and-proceedings

6. Gwrthwynebu

Rhaid i wrthwynebiad i gais am drwydded gweithredwr:

• gael ei wneud yn ysgrifenedig i’r comisiynydd traffig yn Swyddfa’r Comisiynydd Traffig a lle bynnag bod modd, dylai ddyfynnu’r ddeddfwriaeth y gwneir y gwrthwynebiad oddi tani;

• gael ei lofnodi gan lofnodwr awdurdodedig o’r sefydliad sy’n gwneud y gwrthwynebiad;

• dod i law Swyddfa’r Comisiynydd Traffig ddim hwyrach na 21 diwrnod ar ôl y dyddiad y cyhoeddir hysbysiad o’r cais yn ‘Hysbysiadau a Thrafodion’ (oni bai bod amgylchiadau eithriadol yn berthnasol);

• gael ei gopïo i’r ymgeisydd ar yr un diwrnod, neu’r diwrnod gwaith nesaf, ag y cyflwynir y gwrthwynebiad i’r comisiynydd traffig

• nodi seiliau penodol a rhoi digon o fanylion fel bod yr ymgeisydd yn gwybod yr achos y mae’n rhaid iddo/iddi ei ateb.

Os na chaiff unrhyw un o’r meini prawf uchod eu bodloni efallai na fydd y comisiynydd traffig yn derbyn y gwrthwynebiad heblaw bod amgylchiadau eithriadol.

Er mwyn eich cynorthwyo i gyflwyno gwrthwynebiad i gais, mae templed enghreifftiol i’w weld yn Atodiad 3 y canllaw hwn. Er nad oes unrhyw ofyniad i gyflwyno gwrthwynebiad gan ddefnyddio’r templed hwn, fe bwriedir fel canllaw defnyddiol sy’n nodi materion y gall y comisiynydd traffig eu cymryd i ystyriaeth ac na chaiff eu hystyried.

7. Beth fydd yn digwydd nesaf?

Yn achos gwrthwynebiad dilys bydd Swyddfa’r Comisiynydd Traffig fel arfer yn ysgrifennu at y gweithredwr yn gofyn am ragor o wybodaeth ac yn gofyn am sylwadau ar y materion sydd wedi’u cynnwys yn y gwrthwynebiad.

Bydd y comisiynydd traffig wedyn yn penderfynu os yw’n gallu gwneud penderfyniad ar y cais neu os oes angen cynnal Ymchwiliad Cyhoeddus i glywed tystiolaeth gan y ddau barti cyn dod i benderfyniad. Lle bod y comisiynydd traffig o’r farn y gallai fod yn bosibl datrys materion heb Ymchwiliad Cyhoeddus, bydd yn gofyn am sylwadau’r partïon perthnasol ar unrhyw ffordd ymlaen arfaethedig cyn penderfynu os ellir penderfynu ar y cais bryd hynny, neu os yw yn angenrheidiol i fynd ymlaen i wrandawiad.

7.1 Pa ystod o benderfyniadau sydd ar gael i’r comisiynydd traffig?

Mae nifer o opsiynau ar gael i’r comisiynydd traffig, y rhai mwyaf arferol yw:

• caniatáu’r cais fel y gwnaed cais amdano;

• caniatáu’r cais ond gosod amodau neu gofnodi ymrwymiadau ynglŷn â defnyddio’r cerbydau;

• caniatáu’r cais am lai o gerbydau;

• gwrthod y cais.

Mae torri amodau trwydded yn drosedd ac mae gweithredwr yn wynebu cosbau os bydd yn gwneud hynny.

7.2 Ydy penderfyniad y comisiynydd traffig yn derfynol?

Gall ymgeisydd apelio yn erbyn unrhyw benderfyniad i beidio â chaniatáu cais fel y gwnaed cais amdano neu benderfyniad i atodi amodau. Gall gwrthwynebydd statudol apelio yn erbyn caniatáu cais. Rhaid gwneud pob apêl i’r Uwch Dribiwnlys - Siambr Apeliadau Gweinyddol (Trafnidiaeth).

Mae gwefan y Tribiwnlys yn cynnwys ffurflen a manylion y broses.

8. ATODIAD 1 – Ardaloedd Traffig

Sylwch fod y rhestr isod yn gweithredu fel canllaw yn unig. Wrth wneud cais am drwydded bydd yr ardal draffig gywir yn cael ei dyrannu’n awtomatig. Os oes gennych unrhyw amheuaeth ynghylch pa ardal draffig y mae canolfan weithredu ynddi, gallwch gysylltu â Swyddfa’r Comisiynydd Traffig am gyngor.

8.1 Ardal Traffig y Gogledd Ddwyrain - Yn gyfrifol am

Y bwrdeistrefi metropolitan o fewn:

• De Swydd Efrog

• Tyne a Wear

• Gorllewin Swydd Efrog

Siroedd:

• Durham

• Dwyrain Riding yn Swydd Efrog

• Northumberland

• Gogledd Swydd Efrog

• Swydd Nottingham

Ardaloedd:

• Gogledd-Ddwyrain Swydd Lincoln,

• Gogledd Swydd Lincoln

8.2 Ardal Traffig y Gogledd Orllewin - Yn gyfrifol am

Y bwrdeistrefi metropolitan:

• Manceinion Fwyaf

• Glannau Mersi

Siroedd:

• Sir Gaer

• Cymbria

• Swydd Derby

• Swydd Gaerhirfryn

8.3 Ardal Traffig y Dwyrain - Yn gyfrifol am

Siroedd:

• Swydd Bedford

• Swydd Buckingham

• Swydd Gaergrawnt

• Essex

• Swydd Hertford

• Swydd Gaerlŷr

• Swydd Lincoln (ac eithrio Ardaloedd Gogledd Swydd Lincoln a Gogledd-Ddwyrain Swydd Lincoln)

• Norfolk

• Northamptonshire

• Rutland

• Suffolk

8.4 Ardal Traffig Cymru - Cyfrifol am

• Cymru

8.5 Ardal Traffig Gorllewin Canolbarth Lloegr - Yn gyfrifol am

Y bwrdeistrefi metropolitan yng Ngorllewin Canolbarth Lloegr.

Siroedd:

• Sir Henffordd

• Sir Amwythig

• Swydd Stafford

• Swydd Warwick

• Swydd Gaerwrangon

Ardal Traffig y Gorllewin - Yn gyfrifol am

Siroedd:

• Berkshire

• Cernyw

• Dyfnaint

• Dorset

• Sir Gaerloyw

• Hampshire

• Ynys Wyth

• Swydd Rydychen

• Gwlad yr Haf

• Wiltshire

Ardaloedd:

• Caerfaddon a Gogledd-Ddwyrain Gwlad yr Haf

• Bryste

• Gogledd Gwlad yr Haf

• De Swydd Gaerloyw

8.6 Ardal Traffig y De Ddwyrain a’r Metropolitan - Yn gyfrifol am

• Llundain Fwyaf

Siroedd:

• Caint

• Surrey

• Dwyrain Sussex

• Gorllewin Sussex

8.7 Ardal Traffig yr Alban - Yn gyfrifol am

• Yr Alban

9. ATODIAD 2 - Deddfwriaeth Berthnasol

Deddf Cerbydau Teithwyr Cyhoeddus 1981

Rheoliadau Cerbydau Gwasanaeth Cyhoeddus (Trwyddedau Gweithredwyr) 1995

Deddf Trafnidiaeth 1985

Rheoliad (EC) Rhif 1071/2009 (Mynediad at feddiannaeth gweithredwr trafnidiaeth ffordd) – fel y cedwir yn neddfwriaeth y DU

10. ATODIAD 3 – Templed ar gyfer gwrthwynebu

Gweler ynghlwm ODT form.