65 yaş ve üzeri erkekler için ücretsiz bir test olan abdominal aort anevrizması (AAA) taraması (Turkish)
Güncelleme 3 July 2024
1. Genel Bakış
Bu broşür, 65 yaş ve üzeri erkeklere yönelik abdominal aort anevrizması taraması (AAA taraması da denir) hakkında bilgi sağlar.
Abdominal aort anevrizmasının (AAA) ne olduğunu ve taramaya gittiğinizde ne olacağını açıklar. Tarama yaptırmak isteyip istemediğinize karar vermenize yardımcı olacaktır.
AAA tarama kontrolü basit, ücretsiz bir ultrason taramasıdır.
2. Kimlere tarama yapılır?
NHS, tüm erkekleri 65 yaşını doldurdukları yıl taramaya davet eder.
3. 65 yaş üstü erkekler
Daha önce tarama yapılmamış olan 65 yaş üstü erkekler, test için yerel hizmetlerle iletişime geçebilirler.
4. Abdominal aort anevrizması
Aort vücudunuza kan sağlayan ana kan damarıdır. Kalbinizden göğsünüze ve karnınıza doğru uzanır.
Bazı kişilerde yaş ilerledikçe karın bölgesindeki aort duvarı zayıflayabilir. Daha sonra genişlemeye başlayıp abdominal aort anevrizması oluşturabilir.
Bu durum en çok 65 yaş ve üzeri erkeklerde görülür.
Abdominal aort anevrizmasının gelişimi.
5. Abdominal aort anevrizmasının potansiyel riskleri
Büyük anevrizmalar nadirdir ancak çok ciddi olabilirler. Aort duvarı gerildikçe zayıflar ve patlayarak iç kanamaya neden olabilir. Bir anevrizma patladığında yaklaşık 100 kişiden 85’i hayatını kaybeder.
Sadece hafifçe genişlemiş bir aort tehlikeli değildir. Bununla birlikte, aort 3 cm ile 5,4 cm arasındaysa, büyüyüp büyümediğini görmek için kontrol etmeye devam etmemiz önemlidir.
6. Taramanın faydaları
Bir anevrizmanız varsa genellikle herhangi bir belirti fark etmezsiniz. Bu, anevrizmanız olup olmadığını anlayamayacağınız, herhangi bir ağrı hissetmeyeceğiniz ve muhtemelen farklı bir şey olduğunu fark etmeyeceğiniz anlamına gelir.
Anevrizmaları erken teşhis edebilmek ve izleyip tedavi edebilmek için tarama hizmeti sunuyoruz. Bu, anevrizmanın ciddi sorunlara yol açma olasılığını büyük ölçüde azaltır.
Anevrizmanızın olup olmadığını öğrenmenin en kolay yolu karnınızın ultrasonla taranmasıdır.
Tarama yapılan 92 erkekten yaklaşık 1’inde abdominal aort anevrizması vardır.
7. Risk faktörleri
Erkeklerde abdominal aort anevrizması görülme olasılığı kadınlara göre 6 kat daha fazladır, bu nedenle kadınlara tarama önerilmemektedir. Anevrizma olma ihtimali yaşla birlikte artış gösterir.
Abdominal aort anevrizmasına sahip olma şansınız aşağıdaki durumlarda da artabilir:
- Sigara içiyorsanız veya içtiyseniz
-
Yüksek tansiyonunuz varsa
- Erkek kardeşiniz, kız kardeşiniz veya ebeveyninizde abdominal aort anevrizması varsa veya olduysa
8. AAA tarama testi
Hamile kadınlara sunulan prosedüre benzer basit bir ultrason taraması kullanıyoruz. Bu işlem çok hızlıdır ve genellikle 10 dakikadan az sürer.
Klinikte kişisel bilgilerinizi kontrol edip taramanın ayrıntılarını açıkladıktan sonra size soru sorma şansı verilir.
Sizden uzanmanız ve gömleğinizi yukarı kaldırmanız veya düğmelerini açmanız istenir. Soyunmanız gerekmez. Karnınıza soğuk bir jel sürülür.
Daha sonra tarama sensörünü cildinizin üzerinde gezdirilir. Taramada görüntülenen aort resminden ölçüm yapılır.
Sonucunuz size hemen bildirilir ve bir kopyası da aile hekiminize gönderilir.
9. Olası tarama sonuçları
4 olası sonuç bulunur:
-
Anevrizma bulunamadı
-
Küçük anevrizma
-
Orta boy anevrizma
-
Büyük boy anevrizma
9.1 Anevrizma bulunamadı
Aortunuzun genişliğinin 3 cm’den az olması, anevrizmanız olmadığı anlamına gelir. Çoğu erkekte bu sonuç elde edilir. Sonrasında herhangi bir tedavi veya izleme gerekmez. Tekrar AAA taraması için davet edilmezsiniz.
9.2 Küçük anevrizma
Aortunuzun genişliği 3 cm ile 4,4 cm arasındaysa küçük anevrizmanız var demektir. Küçük anevrizması olan erkekler, anevrizmanın büyüyüp büyümediğini kontrol etmek için her 12 ayda bir tekrar taramaya davet edilir.
9.3 Orta boy anevrizma
Aortunuzun genişliği 4,5 cm ile 5,4 cm arasındaysa orta boy anevrizmanız var demektir. Orta boy anevrizması olan erkekler, anevrizmanın büyüyüp büyümediğini kontrol etmek için her 3 ayda bir taramaya davet edilir.
9.4 Büyük boy anevrizma
Aortunuzun genişliği 5,5 cm veya daha fazlaysa büyük boy anevrizmanız var demektir. Taramadan geçen her 1.000 erkekten sadece 1’inde büyük boy anevrizma görülür. Büyük boy anevrizması olan erkeklere daha fazla tarama yaptırmaları ve genellikle ameliyat olmak üzere olası tedavi hakkında konuşmaları için uzman bir ekiple randevu veriyoruz.
10. Küçük veya orta boy anevrizmanın izlenmesi
Küçük veya orta boy anevrizmanız varsa bu aşamada tedaviye ihtiyacınız olmaz. Ancak, anevrizmanın büyümesi halinde tedaviye ihtiyacınız olabileceğinden anevrizmanın boyutunu izlemek önemlidir. Çoğu anevrizma çok yavaş büyür, bu nedenle küçük veya orta boy anevrizması olan birçok erkek hiçbir zaman tedaviye ihtiyaç duymaz.
Küçük anevrizmanız varsa her yıl veya orta boy anevrizmanız varsa her 3 ayda bir tarama için sizi tekrar davet ederiz.
Anevrizmanın büyüme olasılığını azaltmak için size tavsiyelerde bulunuruz. Aile hekimliğiniz de size tablet vermek veya mevcut ilaçlarınızı gözden geçirmek isteyebilir. Ayrıca tansiyonunuzu da kontrol etmek isteyebilirler.
11. Büyük boy anevrizmanın tedavisi
Eğer taramada büyük boy anevrizmaya rastlanırsa, uzman bir ekibe sevk edilirsiniz. Bu ekip birkaç test daha yapar ve bir uzman sizinle olası tedaviyi görüşür. Bu süreç genellikle ameliyattır ve ameliyat olmaya karar verirseniz genellikle birkaç hafta içinde gerçekleştirilir.
Büyük boy AAA’nın tedavi edilmediği süre boyunca, araba kullanmayı bırakmanız ve seyahat sigortası gibi sağlıkla ilgili sigortaları kontrol etmeniz gerekebilir.
Tarama ile tespit edilen anevrizmalar için tedavi genellikle çok etkilidir. Tedavinin riskleri vardır ve bunlar uzman hekim tarafından ayrıntılı olarak açıklanacaktır.
Büyük boy anevrizması olan herkes ameliyat olmayabilir.
12. Taramadan kaynaklanan riskler
Taramanın kendisinden kaynaklanan bir risk yoktur.
Ancak, taranan her 10.000 erkekten yaklaşık 41 tanesi, sonunda anevrizmayı onarmak için ameliyat olur. Ortalama olarak bu 41 erkekten 1’i ameliyattan sağ çıkamaz, ancak bu kişinin tedavi edilmemesi durumunda anevrizma patlaması yaşanmayabilir.
Tarama, anevrizma patlaması riskini tamamen ortadan kaldırmaz ancak bu duruma karşı en iyi korunma yöntemidir.
13. Diğer hastalıklar
Tarama sadece abdominal aort anevrizmanız olup olmadığını görmek içindir. Başka hastalıkları değerlendirmez. Herhangi bir tıbbi sorun hakkında endişeleriniz varsa aile hekiminizle konuşmalısınız.
14. Tarama testinin doğruluğu
Anevrizmaları bulmak için kullanılan tarama çok güvenilirdir. Hiçbir tarama testi tamamen etkili değildir, ancak taramada anevrizma bulunmayan bir erkekte büyük boy anevrizma gelişmesi çok nadir görülür.
Bazen taramayı yapan kişi aortu net olarak göremeyebilir. Bu endişelenecek bir şey değildir ve genellikle farklı bir günde başka bir tarama yaptırmanız istenir.
15. Gizlilik
NHS tarama programları, sizi taramaya doğru zamanda davet etmek için NHS kayıtlarınızdaki kişisel bilgileri kullanır. NHS England ayrıca yüksek kaliteli bakım almanızı sağlamak ve tarama programlarını iyileştirmek için bilgilerinizi kullanır. Bilgilerinizin nasıl kullanıldığı ve korunduğu ve seçenekleriniz hakkında daha fazla bilgiye ulaşın
16. Daha fazla bilgi
Tarama için davet edildiyseniz, yerel tarama servisinizin telefon numarası randevu mektubunuzda yer almaktadır.
Yerel AAA tarama hizmetinizin iletişim bilgilerini bulun.
Circulation Foundation ve British Heart Foundation, abdominal aort anevrizmaları da dahil olmak üzere damar hastalıkları olarak bilinen toplardamar ve atardamar hastalıkları olan kişileri destekler.
Aile hekiminizle de konuşabilirsiniz.
Taramaya katılmak istemezseniz ne yapmanız gerektiğini öğrenin.