Materiał promocyjny

Badania przesiewowe NHS w kierunku raka jelita grubego: Pomoc w podjęciu decyzji (Polish)

Zaktualizowano 22 July 2024

Applies to England

Decyzja, czy wziąć udział w badaniu przesiewowym w kierunku raka jelita grubego, należy do pacjenta. Ta ulotka ma Ci pomóc w podjęciu tej decyzji.

1. Dlaczego NHS oferuje przesiewowe badania w kierunku raka jelita grubego

Badania przesiewowe oferujemy w celu wykrycia na wczesnym etapie oznak raka jelita grubego, gdy nie występują jeszcze żadne objawy. W tym czasie leczenie może być skuteczniejsze.

Czasami komórki jelita grubego rosną zbyt szybką i tworzą grudki nazywane polipami jelita grubego. Polipy nie są nowotworami, lecz z czasem mogą się w nie przekształcić. Wykrycie polipa oznacza, że można go usunąć.

Regularne badania przesiewowe zmniejszają ryzyko zachowania na raka jelita grubego i śmierci w jego wyniku.

2. Kogo zapraszamy na przesiewowe badania w kierunku raka jelita grubego

Na badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego co 2 lata zapraszamy osoby w wieku od 54 do 74 lat. Wysyłamy domowe zestawy do badania przesiewowego w kierunku jelita grubego. Program jest stopniowo rozszerzany, aby mogły w nim uczestniczyć osoby, które ukończyły 50 rok życia.

Aby zostać zaproszonym, trzeba być zarejestrowanym u lekarza rodzinnego i mieszkać w Anglii. Twoje dane kontaktowe przekazuje nam Twoja przychodnia zdrowia. Prosimy dopilnować, że ma Twoje prawidłowe dane, w tym:

• imię i nazwisko
• datę urodzenia
• adres
• numer telefonu
• adres e-mail.

Jeśli ukończyłeś 75 rok życia, możesz nadal brać co 2 lata udział w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, lecz nie będziesz na nie zapraszany. Zadzwoń na naszą bezpłatną infolinię pod numer 0800 707 60 60.

3. Rak jelita grubego

Jelito jest częścią układu pokarmowego. Pobiera z pożywienia składniki odżywcze i wodę, a pozostałość przekształca w stolec. Jak przedstawia ilustracja poniżej, jelito grube składa się z okrężnicy i odbytnicy.

Rak jelita grubego to nowotwór, który znaleźć można w którejkolwiek części jelita. Obejmuje to okrężnicę i odbytnicę.

Jelito grube składa się z okrężnicy i odbytnicy, które są również częścią układu pokarmowego.

4. Na czym polega badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego

Twoje zaproszenie podawało będzie informacje na temat Twojego badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego.

Wyślemy Ci domowy zestaw do badania nazywany badaniem immunochemicznym kału (FIT). Z zestawu tego korzystasz w celu pobrania małej próbki stolca i wysyłasz go do laboratorium. Laboratorium sprawdza próbkę pod kątem tego, czy zawiera małe ilości krwi. Jest tak, ponieważ polipy i nowotwory jelita czasami krwawią. Większość osób nie potrzebuje po tym żadnych dalszych badań.

Jeśli wykryjemy krew w Twojej próbce stolca, możliwe że będziesz musiał poddać się dalszym badaniom, aby pomóc nam w ustaleniu, co powoduje krwawienie. Zaoferujemy Ci wizytę, aby porozmawiać na temat poddania się kolonoskopii. Kolonoskopia to badanie polegające na przyjrzeniu się wnętrzu Twojego jelita.

5. Korzystanie z domowego zestawu testowego

Aby można było wykonać badanie przesiewowe, musisz pobrać za pomocą zestawu małą próbkę swojego stolca. W celu pobrania stolca należy skorzystać z czystego jednorazowego pojemnika. Tę próbkę następnie wysyłasz pocztą w celu jej zbadania. Zestaw zawiera opłacone opakowanie i pełne instrukcje.

Po sprawdzeniu Twojej próbki odnotowujemy wynik i niszczymy zestaw testowy oraz jego zawartość.

W razie jakichkolwiek pytań zadzwoń na naszą bezpłatną infolinię pod numer 0800 707 60 60. Możesz do nas na przykład zadzwonić, jeśli:

• potrzebował będziesz pomocy w wykonaniu badania
• nie będziesz pewny, czy powinieneś wykonywać badania, na przykład, jeśli miałeś operację
• masz worek stomijny (kolostomię lub ileostomię) i potrzebował będziesz porad.

Swoją próbkę najlepiej jest pobrać, gdy nie będziesz miała okresu. Unikaj 2 dni przed i po krwawieniu.

To zdjęcie domowego zestawu testowego. Instrukcje użycia zestawu znajdują się w opakowaniu.

6. Wyniki przesiewowego badania w kierunku raka jelita grubego

Swoje wyniki powinieneś uzyskać w ciągu 2 tygodni od wysłania swojej próbki. Istnieją 2 możliwe wyniki:

• Nie wymagane są obecnie żadne dalsze badania
• Wymagane są dalsze badania.

6.1 Nie wymagane są obecnie żadne dalsze badania

Taki wynik otrzymuje większość osób (około 98 na 100).

Oznacza to, że nie wykryliśmy krwi w Twojej próbce lub wykryliśmy malutką ilość, która znajduje się poniżej poziomu kontrolnego.

Jeśli nie ukończyłeś 75 roku życia, udział w kolejnym przesiewowym badaniu w kierunku raka jelita grubego zaoferujemy Ci za 2 lata.

Wynik ten nie gwarantuje, że nie masz raka jelita grubego. Rak jelita grubego może nadal rozwinąć się w przyszłości. Jeśli będziesz miał objawy raka jelita grubego, umów się na wizytę do lekarza rodzinnego.

6.2 Wymagane są dalsze badania

Wynik taki otrzymuje około 2 na 100 osób.

Oznacza to, że w Twoim stolcu wykryliśmy ślady krwi powyżej poziomu kontrolnego. Nazywamy to również progiem.

Krew w stolcu może powodować kilka rzeczy. Zaoferujemy Ci wizytę, aby porozmawiać na temat poddania się kolonoskopii, aby sprawdzić, jaki jest powód krwawienia.

Kolonoskopia to badanie polegające na sprawdzeniu wnętrza Twojego jelita. Więcej informacji na temat kolonoskopii znajdziesz na stronie NHS.UK.

7. Możliwe ryzyko wynikające z badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego

Żadne badanie przesiewowe nie jest w 100% wiarygodne.

Podczas badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego istnieje ryzyko przeoczenia polipa lub nowotworu. Może tak się zdarzyć, jeśli polip lub rak nie krwawił, gdy pobierałeś próbkę stolca przy użyciu domowego zestawu testowego. 

Większość osób nie potrzebuje żadnych dalszych badań. Jeśli będziesz musiał poddać się kolejnemu badaniu, istnieje małe ryzyko, że przy kolonoskopii dojdzie do uszkodzenia Twojego jelita, lecz dzieje się to rzadko. Więcej informacji, aby pomóc Ci w podjęciu decyzji, otrzymasz na wizycie w celu omówienia kolonoskopii.

8. Objawy raka jelita grubego

Objawy raka jelita grubego mogą obejmować:

• zmiany w Twoim stolcu, takie jak miększy stolec, biegunka lub zaparcia, które nie są dla Ciebie typowe
• potrzebę częstszego lub rzadszego załatwiania się niż zazywczaj
• krew w stolcu, który może mieć czerwoną lub czarną barwę
• krwawienie z odbytu
• częste uczucie potrzeby załatwienia się, nawet jeśli niedawno byłeś w toalecie
• ból brzucha (jamy brzusznej)
• guz w brzuchu (jamie brzusznej)
• wzdęcia
• utrata wagi bez próbowania jej zrzucenia
• uczucie dużego zmęczenia, na przykład z powodu niższego niż zazwyczaj poziomu czerwonych krwinek (niedokrwistość).

Objawy te nie koniecznie muszą oznaczać, że masz raka jelita grubego. Jeśli którykolwiek z tych objawów utrzymywał będzie się przez 3 lub więcej miesięcy, skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym. Należy to zrobić, nawet jeśli niedawno miałeś robione badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego.

9. U kogo występuje większe prawdopodobieństwo wystąpienia raka jelita grubego

Większe prawdopodobieństwo wystąpienia raka jelita grubego występuje u osób, które:

• ukończyły 50 rok życia
• palą
• mają nadwagę
• są bliskim krewnym osoby, która miała raka jelita grubego
• mają nieswoiste zapalenie jelit, które obejmuje chorobę Leśniewskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• mają małe narośla w swoim jelicie nazywane polipami jelita grubego
• mają Zespół Lyncha lub rodzinną polipowatość gruczolakowatą.

Więcej informacji na temat tego, jak zmniejszyć ryzyko zachorowalności na raka jelita grubego znajduje się na stronie NHS.UK.

10. Dodatkowe informacje i wsparcie

Porady na temat przesiewowego badania w kierunku raka jelita grubego uzyskasz dzwoniąc na naszą bezpłatną infolinię pod numerem 0800 707 60 60. 

Jeśli masz problemy ze słuchem lub mową, aby się z nami skontaktować, możesz skorzystać z usługi Relay UK (usługi komunikacji tekstowej). Wybierz 18001, następnie 0800 707 60 60 w swoim telefonie tekstowym lub skorzystaj z aplikacji Relay UK.

Niniejsze informacje dostępne są w innym formatach, w tym w wersji łatwej do zrozumienia oraz innych językach. Aby poprosić o te informacje w innym formacie, zadzwoń pod numer 0300 311 22 33 lub wyślij e-mail do england.contactus@nhs.net.

Możesz również:

• znaleźć więcej informacji na temat badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego na stronie NHS.UK.
• zapoznać się z naszą broszurą o poddawaniu się badaniu kolonoskopii, jeśli będziesz musiał poddać się dalszym badaniom
• zapoznać się z informacjami na temat programów przesiewowych NHS dla osób transpłciowych i niebinarnych.

Aby zaprosić Ciebie na badanie w odpowiednim czasie, korzystamy z danych osobowych pochodzących z Twojej dokumentacji NHS. Te informacje pomagają nam usprawnić nasze programy badań przesiewowych i zapewnić wysokojakościową opiekę. Dowiedz się więcej na temat tego, jak korzystamy z Twoich danych i je chronimy.

Dowiedz się, jak wystąpić z programu badań przesiewowych.