Ffurflen

Sut i newid enw plentyn trwy weithred newid enw

Diweddarwyd 14 Hydref 2024

1. Cyn i chi ddechrau

Defnyddiwch y cyfarwyddyd hwn i’ch helpu i lenwi’r ffurflenni sydd eu hangen arnoch i gofrestru enw newydd plentyn yn y Llysoedd Barn Brenhinol. Gelwir hyn yn ‘newid enw plentyn trwy weithred newid enw’. Gallwch wneud hyn dim ond os mai chi yw rhiant y plentyn neu os oes gennych gyfrifoldeb rhiant drosto/drosti. 

Cyn i chi ddarllen y cyfarwyddyd hwn, yn gyntaf dylech ddarllen y prif gyfarwyddyd ar newid enw plentyn trwy weithred newid enw. 

Os ydych chi dros 18 oed ac eisiau cofrestru i newid enw eich hun, rhaid i chi ddefnyddio’r cyfarwyddyd a’r ffurflenni ar gyfer newid eich enw trwy weithred newid enw. Ni allwch gofrestru i newid enw eich hun os ydych o dan 18 oed.

Os cafodd y plentyn ei eni yn yr Alban, dylech ddilyn y rheolau a’r cyfarwyddyd ar gyfer newid enw’r plentyn yn yr Alban.

Beth allwch ei newid a beth na allwch ei newid o ran eich enw trwy weithred newid enw

Gallwch:

• newid unrhyw ran o enw’ch plentyn
• ychwanegu neu hepgor enwau a chysylltnodau
• newid sillafiad

Ni allwch:

• newid ei deitl/theitl – er enghraifft, Meistr neu Miss
• newid unrhyw briflythrennau yn ei (h)enw 

2. Beth fydd ei angen arnoch i newid enw plentyn trwy weithred newid enw

Mae’n rhaid i chi lenwi ac anfon y ffurflenni canlynol atom:

Rhaid i chi gynnwys copi o dystysgrif geni llawn y plentyn gyda’r ffurflenni fel tystiolaeth o’i ddinasyddiaeth Brydeinig neu’r Gymanwlad.

Os yw’r plentyn wedi cael ei fabwysiadu, rhaid i chi hefyd anfon copïau o’u dogfennau mabwysiadu atom. Os ydych yn mabwysiadu plentyn, nid oes angen i chi gyflawni gweithred newid enw. Gallwch newid enw’r plentyn yn ystod y broses fabwysiadu.

Efallai y bydd angen i chi gynnwys dogfennau eraill, yn dibynnu ar eich statws priodasol neu statws eich perthynas. 

Os nad yw tystysgrif geni’r plentyn neu unrhyw ddogfennau eraill yn Gymraeg neu’n Saesneg, bydd angen i chi ddarparu cyfieithiad ardystiedig o’r ddogfen. Ystyrir cyfieithiad yn ‘ardystiedig’ os yw’r cyfieithydd wedi cynnwys:

• cadarnhad ysgrifenedig ar y cyfieithiad ei fod yn ‘gyfieithiad cywir a gwir o’r ddogfen wreiddiol’
• dyddiad y cyfieithiad
• ei enw llawn a’i fanylion cyswllt ei hun – nid rhai ei gwmni

3. Y ffi ar gyfer newid enw plentyn trwy weithred newid enw

Cyfanswm y ffi ar gyfer newid enw plentyn trwy weithred newid enw yw £49.32.

Mae hyn yn cynnwys:

• ffi cofrestru’r Llys – £11
• tâl hysbysebu – £29.52
• copi o The Gazette gydag enw newydd y plentyn – £8.80

Gallwch dalu’r ffi drwy: 

• siec
• archeb bost
• drafft banc 
• cerdyn credyd neu ddebyd

I dalu gyda cherdyn credyd neu ddebyd ffoniwch ni ar 020 3936 8957 (opsiwn 1).

Nid yw’r cynllun Help i Dalu Ffioedd yn berthnasol wrth wneud cais am weithred newid enw. 

4. Ffurflen gweithred newid enw ar gyfer plentyn dan oed (LOC022)

Rhaid i chi lenwi’r ffurflen gyda holl fanylion enw newydd y plentyn a’i hen enw trwy’r holl ffurflen, gan gynnwys unrhyw enwau canol. Mae hon yn ddogfen gyfreithiol, sy’n dod yn weithred newid enw ar gyfer eich plentyn, felly:

• ni ddylai fod yna unrhyw groesiadau neu gamgymeriadau
• dylai fod wedi’i argraffu ar un ochr

Os oes gennych bartner sy’n cyd-rianta’r plentyn, rhaid i’r ddau ohonoch lofnodi’r ffurflen. Os na fydd y naill ohonoch yn cytuno i lofnodi’r ffurflen, bydd angen i’r llall wneud cais am orchymyn llys. Dylech gysylltu â’ch llys teulu lleol. i wneud cais am orchymyn llys.

Cenedligrwydd ac adrannau Deddf Cenedligrwydd Prydeinig

I newid eich enw trwy weithred newid enw, rhaid i chi fod yn: 

• Ddinesydd Prydeinig 
• Dinesydd y Gymanwlad
• Dinesydd tiriogaethau dibynnol Prydain

Rhaid i chi gynnwys ar y ffurflen yr adran o Ddeddf Cenedligrwydd Prydeinig 1981 sy’n eu cymhwyso fel dinesydd.

Adran 1 (1) 

Os ydynt yn ddinesydd Prydeinig.

Adran 37 (1)

Os cafodd ei (g)eni mewn gwlad yn y Gymanwlad.

Tystion

Rhaid i chi gael 2 dyst yn bresennol pan fyddwch yn llofnodi’r ffurflen gweithred newid enw. Gall tystion fod wedi eich adnabod am unrhyw gyfnod o amser Rhaid i’r tystion:

• lofnodi’r ffurflen gyda beiro, nid llofnod digidol
• peidio â bod yn perthyn i chi neu eich plentyn trwy enedigaeth neu briodas

Gall eich datganydd, cyfreithiwr, comisiynydd llwon neu swyddog y llys hefyd fod yn dyst. 

5. Affidafid er budd gorau (LOC023)

Rhaid i chi gynnwys ‘affidafid er budd gorau’ gyda’r cais. Mae angen i chi ddangos i’r llys bod newid enw’r plentyn er eu budd gorau.

Nid oes fformat penodol ar gyfer y ddogfen hon, ond gallwch ddod o hyd i ffurflen a awgrymir (LOC023) ochr yn ochr â’r canllawiau hyn.

Fel y rhiant, neu’r sawl sydd â chyfrifoldeb rhiant, mae’n rhaid i chi gwblhau’r affidafid a thyngu ei bod yn wir ym mhresenoldeb unigolyn sydd wedi’i awdurdodi i dystio llofnodi dogfennau cyfreithiol pwysig. Gall hyn fod yr un unigolyn sy’n awdurdodi’r broses o dyngu i wirionedd y datganiad statudol.

Cyfeirir pob cais i newid enw plentyn at yr uwch-farnwr am ganiatâd i gofrestru.

Arddangosion i’r affidafid er budd gorau

Mae ‘arddangosiad’ yn ddogfen a ddefnyddir yn y llys fel tystiolaeth. Mae’r llys angen arddangosion fel tystiolaeth o bwy mae’ch cais yn dweud yr ydych chi a’r plentyn. 

Yn dibynnu ar eich statws perthynas, rhaid i chi gynnwys rhai arddangosion penodol gyda’ch affidafid er budd gorau:

• os ydych yn weddw – cynhwyswch llungopi o dystysgrif marwolaeth eich partner
• os ydych wedi ysgaru – cynhwyswch lungopi o’r gorchymyn terfynol neu’r dyfarniad absoliwt o ysgariad neu ddiddymiad, neu gydsyniad eich cynbartner

Dogfennau eraill y gallai fod eu hangen arnoch

Os nad yw eich cyfenw ar dystysgrif geni’r plentyn yr un fath â’ch cyfenw presennol, rhaid i chi anfon llungopi o’ch tystysgrif priodas atom yn dangos y newid enw.

Os ydych mewn perthynas newydd (yn briod neu ddim yn briod), rhaid i chi anfon llythyr oddi wrth eich partner newydd yn dweud ei fod yn cytuno i newid enw’r plentyn.

Os yw’r plentyn sy’n newid ei enw yn 16 neu 17 oed, rhaid iddo hefyd anfon llythyr atom yn dweud ei fod yn cytuno i’r newid enw.

6. Datganiad statudol gweithred newid enw ar gyfer plentyn dan oed (LOC024)

Mae datganiad statudol yn ddogfen y mae’n rhaid i unigolyn sy’n eich adnabod chi a’r plentyn ei llenwi. Rhaid iddynt lofnodi i gadarnhau a datgan mai chi yw’r sawl a enwir yn y cais. Cyfeirir atynt yn y datganiad fel y ‘datganydd’.

Mae’n rhaid i’r datganydd: 

• fod wedi eich adnabod am 10 mlynedd neu fwy
• bod yn ddinesydd Prydeinig neu’r Gymanwlad
• fod â chyfeiriad cartref parhaol
• byw yn y DU

Os nad yw eich datganydd yn ddeiliad tŷ, rhaid i chi hefyd anfon affidafid atom (datganiad ysgrifenedig o wirionedd) yn esbonio hyn. Yna bydd y barnwr yn penderfynu a ellir derbyn eu datganiad.

Dylech hefyd nodi pa mor hir y mae’r datganydd wedi adnabod y plentyn. 

Ni all y datganydd fod yn:

• eich gŵr neu’ch gwraig
• eich partner sifil
• unrhyw berthynas arall (trwy enedigaeth neu briodas) i chi

Os nad ydych wedi adnabod unrhyw un ers 10 mlynedd neu fwy, rhaid i chi gynnwys affidafid sy’n esbonio’r rhesymau dros hynny. Bydd hyn yn cael ei gyfeirio at farnwr yn y Llysoedd Barn Brenhinol, a fydd yn penderfynu a ellir cofrestru eich gweithred newid enw. Os ydych wedi adnabod eich datganydd ers llai na 10 mlynedd, rhaid iddo lenwi’r ffurflen datganiad statudol o hyd.

Gall y datganydd hefyd lofnodi’r ffurflen gweithred newid enw (LOC020) fel un o’r tystion.

Tyngu i wirionedd y datganiad statudol

Unwaith y bydd y datganydd wedi llenwi a llofnodi’r datganiad statudol, rhaid iddynt dyngu ei fod yn wir ym mhresenoldeb unigolyn sydd wedi’i awdurdodi i fod yn dyst i ddogfennau cyfreithiol pwysig yn cael eu llofnodi. Gallai hyn fod yn:

• gyfreithiwr
• comisiynydd llwon
• swyddog y llys

Os ydych chi eisiau i swyddog y llys fod yn dyst, rhaid i chi ffonio’r swyddfa gweithred newid enw i drefnu apwyntiad yn y Llysoedd Barn Brenhinol.

Pan fydd y datganydd yn tyngu bod y datganiad yn wir, rhaid iddynt wneud hynny naill ai trwy dyngu llw ar lyfr sanctaidd neu drwy roi cadarnhad, a dyna lle darllenir y datganiad o wirionedd.  

Rhaid i’r cyfreithiwr, comisiynydd llwon neu swyddog y llys hefyd argraffu a llofnodi’r ffurflen datganiad statudol.

Codir ffi arnoch pan fydd y datganydd yn tyngu llw neu’n cadarnhau. Os gwneir y llw neu’r cadarnhad yn y llys, y ffi yw £14. Rhaid i chi hefyd dalu £2 ychwanegol am bob arddangosyn. Gall y ffi fod yn wahanol os yw’r llw neu’r cadarnhad yn cael ei wneud ym mhresenoldeb cyfreithiwr neu gomisiynydd llwon.

Mae’n rhaid i’r datganiad statudol gael ei argraffu ar un ochr.

Arddangosion i’r datganiad statudol

‘Arddangosiad’ yw dogfen a ddefnyddir yn y llys fel tystiolaeth. Mae’r llys angen arddangosion fel prawf o bwy mae’ch cais yn dweud yr ydych chi. 

Yn y datganiad statudol, cyfeirir at yr arddangosion ar ffurf llythrennau:

• Arddangosyn A – llungopi o’r ffurflen gweithred newid enw (LOC022)
• Arddangosyn B – llungopi o dystysgrif geni llawn y plentyn fel tystiolaeth ei fod/bod yn ddinesydd Prydeinig, y Gymanwlad neu diriogaethau dibynnol Prydain

Dylech gynnwys dalen flaen ar gyfer pob arddangosyn gyda’r geiriad perthnasol ac wedi ei lofnodi gan yr un cyfreithiwr, comisiynydd llwon neu swyddog y llys a welodd y datganydd yn tyngu llw neu gadarnhad.

Gallwch argraffu a defnyddio’r ddalen flaen o dempled yr arddangosyn. Fel arall, gallwch ddefnyddio darn gwag o bapur, cyn belled â’i fod yn cynnwys y geiriad gofynnol ac wedi’i lofnodi gan y cyfreithiwr, comisiynydd llwon neu swyddog y llys.

Rhaid i’r taflenni arddangos gynnwys y geiriad canlynol:

“Dyma’r arddangosyn sydd wedi’i farcio gyda ‘A’/B’/’C’ y cyfeirir ato yn y datganiad o [enter statutory declarant’s name and signature (the person who has known you for 10 or more years)] a ddatganwyd ger fy mron [enter name and signature of authorised witness] ar y [day] diwrnod hwn o [month] yn y flwyddyn [year].

7. Hysbysiad The Gazette ar gyfer plentyn dan oed (LOC026)

The Gazette yw cyhoeddwr swyddogol newidiadau enw yn y Llysoedd Barn Brenhinol. Rhaid i chi gwblhau hysbysiad ar gyfer The Gazette eich hun wrth gofrestru gweithred newid enw. 

Os ydych yn credu y bydd cyhoeddi eich manylion chi a’r plentyn yn The Gazette yn eich rhoi chi ac ef/hi mewn perygl, dylech ysgrifennu a llofnodi datganiad gydag unrhyw dystiolaeth ategol a’i gynnwys gyda’ch ffurflenni. Mae’n rhaid i chi dal dalu’r ffi am yr hysbyseb a’r copi o’r Gazette. 

Yna bydd y llys yn penderfynu a fydd eich manylion yn cael eu cyhoeddi. Os byddant yn cytuno, byddwch yn cael ad-daliad o’r ffi am yr hysbyseb a’r copi.

Wrth lenwi’r ffurflen, gwnewch yn siŵr:

• fod y dyddiad sydd ar frig a gwaelod y ffurflen yn cyd-fynd â’r dyddiad ar y ffurflen gweithred newid enw (LOC022)
• Fod enw eich plentyn wedi’i ysgrifennu’n llawn trwy gydol y ffurflen
• fod y ffurflen wedi’i hargraffu ar un ochr

8. Ble i anfon eich ffurflenni gweithred newid enw

Anfonwch eich ffurflenni a’ch dogfennau yn y post i Adran Mainc y Brenin.

Adran Mainc y Brenin
Adran Gorfodi
Ystafell E15
Y Llysoedd Barn Brenhinol
Strand
Llundain
WC2A 2LL

Fel arall, gallwch fynd â’ch ffurflenni a’ch dogfennau i’r blwch postio sydd ym mhrif fynedfa’r Llysoedd Barn Brenhinol rhwng 9am a 5pm.

9. Beth fydd yn digwydd nesaf

Byddwn yn gwirio’ch ffurflenni ac unrhyw ddogfennau ategol i sicrhau eich bod wedi eu llenwi a’u cyflwyno’n gywir. Bydd yn rhaid i ni ddychwelyd eich ffurflenni os oes unrhyw beth yn anghywir.

Os yw’r holl ffurflenni’n gywir, byddwn wedyn yn selio’r weithred newid enw wreiddiol ac yn dyrannu rhif iddo.

Byddwn yn anfon y weithred wreiddiol wedi’i selio atoch - dyma eich tystiolaeth eich bod wedi newid eich enw. Gallwch ddefnyddio hwn i ddweud wrth ysgol neu fanc y plentyn (os oes ganddynt gyfrif) neu unrhyw sefydliad arall eu bod wedi newid eu henw.

Byddwn yn anfon yr hysbysiad drafft ymlaen i’r Gazette, a fydd wedyn yn ei gyhoeddi cyn gynted ag y bo modd. Yna bydd y Gazette yn anfon copi o’r hysbysiad cyhoeddedig atoch.

10. Cael help gyda gweithred newid enw

Os oes arnoch angen gofyn cwestiwn am y weithred o newid enw’r plentyn, cysylltwch â’r Tîm Gweithred Newid Enw yn Adran Mainc y Brenin.

Tîm Gweithred Newid Enw
Adran Mainc y Brenin
Y Llysoedd Barn Brenhinol
Strand
Llundain
WC2A 2LL

Ffôn: 020 3936 8957 (opsiwn 6) Dydd Llun i Ddydd Gwener, 10am tan 4pm Wedi cau ar wyliau banc Gwybodaeth am gost galwadau

E-bost: kbdeedspoll@justice.gov.uk  Ein nod yw ymateb o fewn 10 diwrnod gwaith.

Mae’r cyfeiriad e-bost uchod ar gyfer ymholiadau yn unig. Ni ddylech gyflwyno’r ffurflenni trwy e-bost.

Gallwch hefyd gysylltu â’r Tîm Gweithred Newid Enw os oes gennych ymholiad am weithred bresennol sy’n 5 oed neu lai. 

Os oes gennych ymholiad am weithred newid enw sy’n hŷn na 5 mlynedd, cysylltwch â’r Archifau Cenedlaethol.