Canllawiau statudol

Canllawiau: newidiadau i gyfansoddiadau SCE yn y Rheoliadau

Cyhoeddwyd 1 November 2023

Yn berthnasol i England and Gymru

Rhaid i Sefydliadau Corfforedig Elusennol (SCEau) ddefnyddio un o gyfansoddiadau dogfen llywodraethol enghreifftiol y Comisiwn (neu mor agos at y ffurflen honno â phosibl). Rydym wedi diweddaru’r cyfansoddiadau SCE enghreifftiol ar ein gwefan i adlewyrchu newidiadau sy’n cael eu cyflwyno gan Ddeddf Elusennau 2022 (y Ddeddf) a newidiadau cysylltiedig eraill.

Disgwylir i bob SCE newydd ddefnyddio’r cyfansoddiadau enghreifftiol newydd  SCE ar unwaith. Nid oes rhaid i chi aros nes bydd Cam 3 y Ddeddf yn dod i rym.

Mae’r dudalen hon yn rhoi rhagor o wybodaeth am ddefnyddio’r model newydd ar gyfer SCE neu wneud unrhyw newidiadau. Gallwch hefyd ddod o hyd i fanylion am y newidiadau ar y dudalen hon.

1. Ceisiadau Cofrestru

Disgwylir i SCEau newydd ddefnyddio’r cyfansoddiad templed newydd i gofrestru gyda’r Comisiwn o 1 Tachwedd 2023. Os ydych eisoes wedi paratoi cyfansoddiad gan ddefnyddio model neu dempled blaenorol, gwiriwch a oes newidiadau sydd angen i chi eu gwneud i’r cyfansoddiad i gynnwys y cymalau sydd wedi’u diweddaru cyn i chi gyflwyno’ch cais cofrestru.

Mae hyn ond yn berthnasol os nad ydych wedi cyflwyno eich cais eto.  Os ydych wedi cyflwyno cais yn ddiweddar, nid oes angen i chi gymryd unrhyw gamau gweithredu.

1.1 Newid y mae angen i chi ei wneud i’ch cyfansoddiad SCE

Os ydych eisoes wedi paratoi eich cyfansoddiad SCE, gwnewch yn siŵr ei fod yn cynnwys y darpariaethau cywir yn y cymal ‘Diwygio’r Cyfansoddiad’. Yn ein cyfansoddiadau model SCE blaenorol, cymal 28(4) yw hwn.

Efallai eich bod wedi defnyddio model neu templed cyfansoddiad a ddarperir gan rywun heblaw’r Comisiwn (e.e. y Gymdeithas Cyfraith Elusennau).  Bydd angen i chi ddod o hyd i’r cymal yn eich cyfansoddiad sy’n ymdrin â diwygiadau i’r cyfansoddiad a gwneud unrhyw newidiadau sydd eu hangen.

Yn y cymal, mae angen i chi gael gwared ar y geiriad ynghylch pryd y bydd gwelliannau’n dod i rym. 

Er enghraifft, os ydych chi’n defnyddio model cyfansoddiad SCE  sylfaen y Comisiwn ac mae’r cymal yn dweud:

‘Rhaid anfon copi o bob penderfyniad sy’n diwygio’r cyfansoddiad, ynghyd â chopi o gyfansoddiad y SCE fel y’i diwygiwyd, i’r Comisiwn erbyn diwedd y cyfnod o 15 diwrnod sy’n dechrau ar ddyddiad pasio’r penderfyniad, ac nid yw’r diwygiad yn dod i rym nes iddo gael ei gofnodi yn y Gofrestr Elusennau.’

Neu os ydych ynn defnyddio cyfansoddiad SCE model  y Comisiwn ac mae’r cymal yn dweud:

‘Rhaid anfon copi o unrhyw benderfyniad sy’n newid y cyfansoddiad, ynghyd â chopi o gyfansoddiad y SCE fel y’i diwygiwyd, at y Comisiwn o fewn 15 diwrnod o’r dyddiad y caiff y penderfyniad ei basio. Nid yw’r gwelliant yn dod i rym nes iddo gael ei gofnodi yn y Gofrestr Elusennau.’

Rhaid dileu’r geiriau canlynol:

‘ac nid yw’r diwygiad yn dod i rym nes iddo gael ei gofnodi yn y Gofrestr Elusennau.’

Pan fyddwch yn cyflwyno’ch cais, gofynnir i chi gadarnhau bod eich cyfansoddiad yn cynnwys y geiriad cywir ‘Diwygio’r Cyfansoddiad’.

Mae angen y newid hwn i’r cymal ‘Diwygio i’r Cyfansoddiad’ i adlewyrchu newidiadau sy’n cael eu cyflwyno gan Gam 3 y Ddeddf, sydd i fod i ddod i rym ddechrau 2024. Dylai’r cymal ‘Diwygio i’r Cyfansoddiad’ newydd gael ei ddefnyddio gan sefydliadau sy’n gwneud cais i gofrestru cyn i Gam 3 y Ddeddf ddod i rym

Ar ôl i Gam 3 y Ddeddf ddod i rym, ni fyddwn yn gallu cofrestru elusennau os yw eu cyfansoddiad yn cynnwys y geiriad y dylid ei ddileu.  Bydd gwneud y newid hwn i’ch cyfansoddiad nawr yn helpu i atal unrhyw broblemau neu oedi cyn symud ymlaen â’ch cais yn y dyfodol.

1.2 Newidiadau eraill y gallech eu gwneud i’ch cyfansoddiad SCE

Rydym wedi gwneud newidiadau bach eraill i’n cyfansoddiadau model SCE. Gallwch benderfynu a ydych am wneud rhai neu’r cyfan o’r newidiadau eraill hyn cyn cyflwyno eich cais. 

Gallwch ddod o hyd i wybodaeth am y newidiadau hyn yma.

1.3 A yw hyn yn berthnasol i SCEau yn unig?

Ydy.  Dim ond SCEau newydd sy’n gwneud cais i gofrestru sydd angen defnyddio’r geiriad wedi’i ddiweddaru. 

2. SCEau sydd eisoes wedi’u cofrestru gyda’r Comisiwn

Nid oes angen i SCEau sydd eisoes wedi’u cofrestru gyda’r Comisiwn newid eu cyfansoddiadau i gynnwys y cymalau newydd i adlewyrchu’r newidiadau sy’n cael eu cyflwyno gan y Ddeddf. 

Fodd bynnag, os byddwch yn gwneud newidiadau i gyfansoddiad eich SCE yn y dyfodol, efallai yr hoffech ystyried gwneud rhai neu’r cyfan o’r newidiadau hyn ar yr un pryd.

 Gallwch ddod o hyd i fanylion am y newidiadau yma.

2.1 Pam nad oes angen i SCE sydd eisoes wedi cofrestru wneud y newidiadau nawr?

Rydym wedi darparu rhagor o wybodaeth am hyn isod.

Nid oes angen i SCE sy’n bodoli’n barod wneud unrhyw un o’r newidiadau hyn i’w cyfansoddiadau nawr oherwydd:

2.2 Diwygio cymal cyfansoddiad

Mae Cam 3 y Ddeddf yn newid y rheolau ynghylch pryd y mae penderfyniadau i ddiwygio cyfansoddiadau SCE yn dod i rym. Cyn Cam 3, daw’r holl welliannau i rym pan fydd y newid wedi’i gofrestru ar y Gofrestr Elusennau.

Ar ôl i Gam 3 ddod i rym, nid yw diwygiad rheoledig o gyfansoddiad SCE yn dod i rym nes ei fod wedi’i gofrestru neu’n hwyrach os yw’r penderfyniad sy’n cynnwys y gwelliant yn nodi hyn.  Mae unrhyw ddiwygiad arall i gyfansoddiad SCE yn dod i rym ar y dyddiad y caiff y penderfyniad sy’n cynnwys y gwelliant ei basio neu ddyddiad diweddarach os yw’r penderfyniad sy’n cynnwys y diwygiad yn nodi hyn (gweler y newidiadau i adran 227 o Ddeddf Elusennau 2011 a wnaed gan Ddeddf Elusennau 2022).

Mae SCE sy’n bodoli’n barod yn debygol o fod â chymal yn y cyfansoddiad sy’n dweud nad yw unrhyw newidiadau i’r cyfansoddiad yn dod i rym nes eu bod wedi’u cofrestru gyda’r Comisiwn (er enghraifft, cymal 28(4) o’r cyfansoddiad model blaenorol SCE).

Ar ôl i Gam 3 y Ddeddf ddod i rym, bydd diwygiadau nad ydynt yn cael eu rheoleiddio i gyfansoddiadau SCE yn dod i rym ar y dyddiad y caiff y penderfyniad ei basio neu ddyddiad diweddarach os nodir yn y penderfyniad.

Bydd darpariaethau’r Ddeddf yn diystyru cyfansoddiad y SCE yn hyn o beth. Bydd hyn yn golygu y bydd diwygiadau nad ydynt yn cael eu rheoleiddio yn dod i rym pan fydd y penderfyniad yn cael ei basio (neu ddyddiad diweddarach os nodir yn y penderfyniad) hyd yn oed os yw cyfansoddiad y SCE yn dweud rhywbeth gwahanol

2.3 Pŵer i dalu ymddiriedolwyr am nwyddau a gwasanaethau

Mae’r Ddeddf yn rhoi pŵer statudol i elusennau dalu ymddiriedolwyr am nwyddau yn ogystal â gwasanaethau. Mae gan SCE presennol eisoes bŵer penodol i wneud hyn os oeddent yn cynnwys cymal 6(3) o gyfansoddiad enghreifftiol SCE (Budd-daliadau a thaliadau i ymddiriedolwyr elusennau a phersonau cysylltiedig) yn eu cyfansoddiadau. Dylai SCE barhau i ddilyn y camau yn y ddogfen lywodraethol os  am dalu ymddiriedolwyr am nwyddau.

2.4 Newidiadau eraill

Rydym wedi gwneud newidiadau ymarferol eraill i’r cyfansoddiadau SCE, gan gynnwys:

• egluro pa addasiadau o gyfansoddiad y SCE sy’n cael eu rheoleiddio gan y Comisiwn (cymal 28(2))
• Ychwanegu darpariaeth arbed ar gyfer nam technegol mewn penodiad ymddiriedolwr (cymal 20(1))
• ychwanegu ychwanegiad dewisol i gyfansoddiad SCE cyswllt i ddarparu ar gyfer buddion penodol i aelodau awdurdodedig a phersonau (cyfansoddiad cyswllt enghreifftiol yn unig – cymal 5(2))
• egluro bod y gofyniad i gynnwys apwyntiadau swyddogion mewn munudau dim ond yn berthnasol pan fo darpariaethau penodi swyddogion eraill yn y cyfansoddiad (cymal 24(1))

3. Manylion y newidiadau

Mae’r tabl yn nodi’r prif gymalau sydd wedi’u newid i adlewyrchu’r Ddeddf.

Rydym hefyd wedi darparu fersiwn o’r cyfansoddiadau enghreifftiol Sylfaen a Cyswllt ar gyfer SCEau blaenorol gyda’r newidiadau wedi eu “tracio”,  gallwch eu gweld yma.  (Ar gael yn Saesneg yn unig).