Adroddiad corfforaethol

Strategaeth y Comisiwn Elusennau 2024-2029

Cyhoeddwyd 26 Chwefror 2024

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Rhagair gan ein Cadeirydd, Orlando Fraser KC

Roedd Bwrdd y Comisiwn Elusennau eisiau strategaeth newydd a fyddai’n anfon arwydd cryf o’n huchelgais parhaus i fod yn rheoleiddiwr arbenigol sy’n deg, yn gytbwys ac yn annibynnol. Mae rheoleiddiwr o’r fath yn allweddol i ffyniant elusennau yng Nghymru a Lloegr. Mae elusennau’n chwarae rhan hanfodol yn ein cymdeithas, gan gefnogi’r cymunedau mwyaf bregus, rhwymol o le a diddordeb, gan wella bywydau di-rif, mewn myrdd o ffyrdd. Mae eu gallu i wneud hyn yn dibynnu ar ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd, sydd yn ei dro yn gofyn am reoleiddio arbenigol.

Mae’r Strategaeth Gorfforaethol 2024-29 hon, gyda’i pump blaenoriaeth o degwch, cydbwysedd, annibyniaeth, digidol a data, a phobl, wedi’u gosod yng nghyd-destun ein cylch gwaith, swyddogaethau a phwerau statudol, yn mapio ein cwrs sydd o’n blaenau yn hyn o beth. Rydym yn credu, wrth weithio i’r strategaeth hon dros y pump mlynedd nesaf, bydd y Comisiwn yn cadarnhau ei uchelgais i fod yn rheoleiddiwr arbenigol, ac felly bydd yn helpu i sicrhau bod lle parhaus elusennau o fewn ein cymdeithas yn cael ei ddiogelu, a’i sicrhau, i’r dyfodol.

Ein huchelgais

I fod yn Gomisiwn Elusennau arbenigol sy’n deg, yn gytbwys ac yn annibynnol fel y gall elusen ffynnu.

Bydd ein huchelgais yn helpu i greu a chynnal amgylchedd lle mae elusennau’n adeiladu ymddiriedaeth y cyhoedd ymhellach ac yn y pen draw yn cyflawni eu rôl hanfodol wrth wella bywydau a chryfhau cymdeithas.

Pwy ydym ni

Mae gan y Comisiwn Elusennau hanes hir a balch gyda dros 170 mlynedd o reoleiddio elusennau. Er bod ein diben craidd wedi aros yn ddigyfnewid ers canol y 19eg ganrif, mae’r ffordd yr ydym yn cyflawni’r diben hwnnw a chyflawni ein huchelgais wedi esblygu’n barhaus. Rydym yn ymateb yn effeithiol i anghenion a risgiau sy’n newid, mynd i’r afael â chyfleoedd newydd, a sicrhau ein bod yn rhagweithiol wrth gefnogi’r sector trwy gyfnodau o newid a herio. Mae ein huchelgais ar gyfer y pum mlynedd nesaf yn bennod arall yn ein hanes.

Fe’n sefydlwyd gan Ddeddf Seneddol ac rydym yn gyfrifol am gyflawni pum amcan statudol:

• cynyddu ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd mewn elusennau
• hyrwyddo ymwybyddiaeth a dealltwriaeth o weithrediad y gofyniad budd cyhoeddus
• hyrwyddo cydymffurfiaeth gan ymddiriedolwyr elusennol â’u rhwymedigaethau cyfreithiol wrth arfer rheolaeth a gweinyddiaeth eu helusennau
• hyrwyddo’r defnydd effeithiol o adnoddau elusennol
• gwella atebolrwydd elusennau i roddwyr, buddiolwyr, a’r cyhoedd yn gyffredinol

Mae ein huchelgais, ynghyd â’n rhwymedigaethau cyfreithiol, yn cynrychioli’r hyn yr ydym yma i’w wneud – a’r hyn yr ydym yn sefyll drosto. Mae angen i’n holl randdeiliaid - yr elusennau a’r ymddiriedolwyr rydym yn eu rheoleiddio, y cyhoedd rydym yn eu gwasanaethu, y Senedd yr ydym yn atebol iddi, y partneriaid yr ydym yn cydweithio â nhw a’r bobl rydym yn eu cyflogi - fod yn glir am ein rôl, ein huchelgeisiau, a’n hamcanion.

Mae’r strategaeth hon yn nodi’r hyn yr ydym am ei gyflawni a ble rydym am gyrraedd yn y pum mlynedd nesaf. Mae’n mynegi ein nod i wasanaethu fel Comisiwn arbenigol sy’n gweithredu gyda thegwch, cydbwysedd ac annibyniaeth yn ein holl weithgareddau.

Cyd-destun

Mae’r sector elusennol yn rym sylweddol er daioni yng Nghymru a Lloegr - o ran maint, graddfa a’r cyfraniad i’r economi. Mae hefyd yn amrywiol - yn amrywio o elusennau mawr gyda modelau busnes mwy trefnus, proffesiynol i elusennau cymunedol llai.

Mae’r sector elusennol cyfan yn ddibynnol ar – ac yn cael ei danio’n llythrennol - gan gefnogaeth y cyhoedd, mewn ffurf parodrwydd unigol i gynnig arian, arbenigedd, cefnogaeth, neu amser i helpu. Fel rheoleiddiwr arbenigol, effeithiol, mae’r Comisiwn yn chwarae rhan bwysig wrth gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd mae cefnogaeth y sector yn dibynnu arno.

Bydd y pum mlynedd nesaf yn cyflwyno heriau a chyfleoedd newydd i’r sector a’r Comisiwn fel rheoleiddiwr. Bydd datblygiadau mewn technoleg yn cynnig llwybrau newydd i gefnogi elusen a hyrwyddo atebolrwydd, ond byddant hefyd yn cynyddu’r bygythiad o rannu gwybodaeth gamarweiniol p’un ai trwy ffugiadau dwfn neu ar draws y cyfryngau cymdeithasol.

Yn syth o’r tarfu a achoswyd gan y pandemig, mae elusennau wedi cael eu profi’n ddifrifol gan effeithiau argyfwng costau byw unwaith mewn cenhedlaeth. Yn anffodus, tu hwnt i’n glannau, mae gwrthdaro, trychinebau naturiol, ansefydlogrwydd gwleidyddol, ac effeithiau newid hinsawdd wedi bod llawer yn rhy gyffredin. Mae cynnydd yn y galw am wasanaethau, costau cynyddol a phwysau ar incwm i lawr wedi herio, a bydd yn parhau i brofi gwytnwch y sector, gan dynnu sylw at ei bwysigrwydd i’n cymdeithas.

Dros y pum mlynedd nesaf, i ddelio â’r byd hwn sy’n newid yn barhaus, bydd angen i elusennau fod yn gadarn yn ariannol, yn ogystal ag yn eu harweinyddiaeth. Mae ein rôl wrth gefnogi hyn a gwneud yr hyn a allwn i hyrwyddo a lleoli ymddiriedolwyr fel cynnig deniadol, yn gyd-destun hanfodol ar gyfer y strategaeth hon.

Incwm y Sector - £89.85 biliwn

Gwariant y Sector - £87.53 biliwn

Nifer yr elusennau ar y gofrestr – 169,255

Nifer y swyddi ymddiriedolwyr a lenwyd – 921,924

Elusennau sy’n gweithredu tu allan i Gymru a Lloegr – 19,257

Daw dwy ran o dair o incwm y sector gan y cyhoedd, fel rhoddion, cymynroddion, a gweithgareddau elusennol eraill - 58.4 biliwn.

Mae gan bron i hanner yr elusennau ar ein cofrestr (75,520) incwm o dan £10,000, sy’n hafal i £188.2 miliwn

Ein Gwerthoedd

Rydym yn Gomisiwn Elusennau arbenigol sy’n deg, yn gytbwys ac yn annibynnol:

Teg

• rydym yn sicrhau bod cysondeb yn y modd y byddwn yn trin pobl - gan weithredu mewn ffordd sy’n rhydd o ragfarn
• rydym yn sicrhau bod ein prosesau a’n canllawiau yn glir, yn drylwyr ac yn bodloni safonau proffesiynol
• rydm yn cymryd yr amser i egluro’r hyn rydym yn ei wneud, pam yr ydym yn ei wneud a beth yw ein rôl

Cytbwys

• rydym yn ymchwilio i bryderon, yn dwyn elusennau i gyfrif i safonau sefydledig ac yn delio’n gadarn â throseddwyr bwriadol
• rydym yn cefnogi ymddiriedolwyr ac eraill i redeg eu helusennau yn dda
• rydym yn deall y gall y cynlluniau gorau fynd o chwith a helpwn elusennau i gywiro’r camgymeriadau hynny pan fyddan nhw’n digwydd

Annibynnol

• rydym yn gweithredu’n ddiduedd, gan wneud penderfyniadau ar sail tystiolaeth
• rydym yn gwrando ar bob pryder gyda’r parch y maent yn ei haeddu – ond nid ydym yn ymostwng i neb wrth gymhwyso’r gyfraith
• rydym yn gweithredu heb ofn na ffafr gan unrhyw endid arall – boed hynny’n Llywodraeth, y sector, neu’r cyhoedd

Rydym yn gweithio gyda’n gilydd mewn ffordd sy’n gefnogol, yn gydweithredol ac arloesol mwyn cyflawni ein huchelgais:

Cefnogol

• rydym yn sicrhau y gall pawb dyfu, datblygu a dod o hyd i gyflawniad yn eu gwaith
• rydym yn herio’n gilydd yn adeiladol ac yn barod i gael ein herio
• rydym yn cymryd cyfrifoldeb am ein gweithredoedd, yn deall ein heffaith, ac yn gofalu am les ein gilydd

Cydweithredol

• rydym yn credu ein bod yn well pan fyddwn yn gweithio ar draws timau a phroffesiynau
• rydym yn deall ein sefydliad – rydym yn gwybod pwy sy’n gwneud beth, ble mae ein cryfderau a sut i rannu ein gwybodaeth a’n harbenigedd
• rydym yn cymryd amser i ddod i adnabod ein gilydd, cwrdd â phobl newydd a rhwydweithio’n fewnol ac yn allanol

Arloesol

• rydym yn esblygu ac yn addasu, gan ddiwallu anghenion rhanddeiliaid sy’n dod i’r amlwg a chyflawni ar gyfer pawb
• mae gennym hyder i roi cynnig ar bethau newydd a dysgu o’n camgymeriadau
• rydym yn croesawu dysgu am syniadau newydd a ffyrdd gwahanol o weithio

Ein blaenoriaethau

Mae ein blaenoriaethau ar gyfer y pum mlynedd nesaf wedi’u llunio gan yr hyn sydd wedi dod o’r blaen a’r hyn yr ydym yn ei ddeall sydd o’n blaenau. Rydym wedi defnyddio gwybodaeth o’n perthynas â chynrychiolwyr y sector, sy’n profi ein rheoleiddio, a’n rhwydwaith ehangach o randdeiliaid allweddol, yr ydym yn cydweithio â hwy i gyflawni ein hamcanion. Rydym wedi casglu mewnwelediadau gan ein holl dimau, sydd ar flaen y gad o ran rheoleiddio elusennau.

Mae’r sgyrsiau hynny wedi llunio’r pum blaenoriaeth ganlynol:

1) Byddwn yn deg ac yn gymesur yn ein gwaith ac yn glir am ein rôl.

2) Byddwn yn cefnogi elusennau i wneud pethau’n gywir ond yn cymryd camau cadarn lle gwelwn gamweddau a niwed.

3) Byddwn yn siarad ag awdurdod a hygrededd, yn rhydd o ddylanwad rhai eraill.

4) Byddwn yn croesawu arloesedd technolegol ac yn cryfhau sut rydym yn defnyddio ein data.

5) Ni fydd y Comisiwn arbenigol - lle mae ein pobl yn cael eu grymuso a’u galluogi i gyflawni rhagoriaeth mewn rheoleiddio.

Blaenoriaeth Un: Byddwn yn deg ac yn gymesur yn ein gwaith ac yn glir am ein rôl

Mae hyn yn golygu y byddwn yn delio’n deg ac yn bragmataidd â phryderon, gan gynnwys nodi datrysiad cyflym i’r materion hynny lle bynnag y bo hynny’n bosibl. Byddwn yn gweithredu’n bendant, er budd gorau’r cyhoedd, ac yn dychwelyd elusennau i gydymffurfio â’r gyfraith, lle bo angen. Weithiau bydd ein gweithredoedd a’n penderfyniadau yn amhoblogaidd, ond byddwn yn cymryd gofal ychwanegol i egluro pam arweiniodd ein prosesau at y canlyniadau hynny - gan fanteisio ar bob cyfle i ddarparu gwersi defnyddiol i’r sector ehangach.

Ar draws ein cylch gwaith rheoleiddio, byddwn yn canolbwyntio fwyaf ar faterion lle gall y Comisiwn wneud y gwahaniaeth mwyaf. Byddwn yn defnyddio’r holl dystiolaeth a gwybodaeth sydd ar gael i helpu i lywio’r broses o adnabod risg sy’n dod i’r amlwg yn gynnar. Byddwn yn fwyfwy rhagweithiol yn ein dull gweithredu, gan gynghori’r sector yn gyffredinol, ac elusennau unigol, o’r camau y gallant eu cymryd, er mwyn osgoi gorfod camu i mewn i fynd i’r afael â phroblem fwy difrifol yn y dyfodol.

Yn ogystal â’i gwneud yn haws i ymddiriedolwyr, bydd y dull hwn yn sicrhau y gallwn roi’r gallu i ymdrin yn drylwyr â materion sy’n fwy cymhleth ac sy’n gofyn am ymyrraeth barhaus neu sydd angen i ni weithio’n agos gydag asiantaethau arbenigol eraill.

Pan fyddwn yn egluro ein dull rheoleiddio, byddwn yn gyson, yn hyderus ac yn uniongyrchol yn ein hymgysylltiad a’n cyfathrebiadau. Bydd y rhai sydd am godi materion am elusennau gyda ni yn gwybod ein bod yn cymryd eu pryderon o ddifrif ond byddant yn deall yr hyn y gallant ddisgwyl i ni ei wneud a pheidio â’i wneud. Byddwn yn gwneud pob ymdrech i fod yn glir ynghylch beth yw ein rôl gyda’n holl randdeiliaid, gan gynnwys nodi beth yw’r materion na allwn ddelio â nhw o dan gyfraith elusennau.

Sut y byddwn yn cyflawni hyn

• Sicrhau bod ein holl gyfathrebu’n syml ac yn hawdd eu deall, ond eto’n ddigon manwl fel ein bod yn rheoli dealltwriaeth o’n penderfyniadau yn well, gyda disgwyliadau clir o ran ein prosesau a’n cylch gwaith.

• Adolygu ein fframwaith gweithredu risg presennol fel bod diffiniadau o’r risgiau yr ydym yn eu hystyried yn gliriach, fel sy’n beth y gallwn ac na allwn ei wneud.

• Bod yn fwy eglur ynghylch safon y dystiolaeth sydd ei hangen arnom i allu ystyried pryderon a godwyd am elusennau, a’r trothwy ar gyfer ein gweithredu.

• Cynyddu’r broses o adnabod pryderon posibl am gydymffurfiaeth yn gynnar a gwella sut rydym wedyn yn agor deialog gydag elusennau i gymryd mesurau ataliol.

Deilliant

Mae ymddiriedolwyr yn hyderus ynghylch yr hyn y mae angen iddyn nhw ei wneud er mwyn gweithredu’n onest, gan ddilyn y gyfraith a’n canllawiau, a’u gadael i ganolbwyntio ar sicrhau effaith i’w buddiolwyr. Does dim amheuaeth bod ein penderfyniadau yn deg ac yn gyson. Mae ymddiriedaeth y cyhoedd yn unplygrwydd y sector yn cynyddu gyda’r ddealltwriaeth bod y sector yn cael ei reoleiddio’n gymesur ac yn effeithiol. Lle mae ganddynt bryder, mae rhanddeiliaid yn gliriach ynghylch cylch gwaith y Comisiwn a’r camau y gallwn eu cymryd.

Blaenoriaeth dau: Byddwn yn cefnogi elusennau i’w gael yn gywir ond yn cymryd camau cadarn lle gwelwn gamweddau a niwed

Mae hyn yn golygu ein bod yn rhoi pwyslais cyfartal ar fod yn ffynhonnell cefnogaeth i ymddiriedolwyr, ond hefyd yn orfodwr caled. Byddwn yn meddwl am y camau y mae angen i ymddiriedolwyr eu cymryd i fod yn sail i lywodraethu cryf ledled y sector ac i sicrhau bod elusennau’n darparu budd i’r cyhoedd. Byddwn yn hyblyg wrth ddewis yr ymyriadau cywir i annog hyn, yn seiliedig ar yr hyn rydyn ni’n gwybod sy’n gweithio.

Yn y pen draw, mae cynaliadwyedd y sector elusennol yn dibynnu ar frwdfrydedd, haelioni a gallu ymddiriedolwyr. Byddwn yn rhoi gwybodaeth a chymorth clir a pherthnasol i unigolion i’w helpu i feithrin eu dealltwriaeth o’r hyn y mae’n ei olygu i fod yn ymddiriedolwr effeithiol. Rhaid i’n hadnoddau fod yn briodol ar gyfer ystod o gynulleidfaoedd, o’r elusennau lleiaf i sefydliadau mawr a chymhleth.

Pan fyddwn yn darganfod camwedd sy’n niweidio elusen unigol ac yn difrïo enw da elusen, byddwn yn gadarn ac yn ddygn wrth ddefnyddio ein pwerau i sicrhau’r canlyniadau cywir i amddiffyn buddiolwyr, adnoddau elusennol, staff a rhoddwyr. Fodd bynnag, byddwn bob amser yn cydnabod ymdrechion ymddiriedolwyr prysur sy’n cydbwyso pwysau sy’n gwrthdaro ac yn aml yn dod atom ar adeg anodd. Rydyn ni’n gwybod bod camgymeriadau gonest yn digwydd. Lle mae’n iawn gwneud hynny, byddwn yn cydweithio ag ymddiriedolwyr, gan chwilio am ffordd gymesur o gywiro’r camgymeriadau hynny.

Sut y byddwn yn cyflawni hyn

• Byddwn yn cryfhau ein defnydd o ddata a deallusrwydd i feithrin gallu mewn elusennau, ac i atal a chosbi ymddygiad esgeulus a maleisus.

• Defnyddio’r ystod lawn o bwerau sydd ar gael i ni i fynd i’r afael â chamweithredu a niwed ac i hyrwyddo cydymffurfiaeth.

• Parhau i wneud gwelliannau i’n canllawiau, a chynyddu ymwybyddiaeth ohonynt, er mwyn galluogi ymddiriedolwyr i ddeall eu rôl yn well a’r hyn y mae angen iddynt ei wneud i redeg eu helusennau’n dda.

• Gweithio gydag elusennau i gefnogi ymdrechion i sicrhau ymddiriedolwyr a chyllid ar gyfer cynaliadwyedd hirdymor. Mae ein dull gweithredu yn annog ymddiriedolaeth ac yn ehangu hyder rhoddwyr a dyngarwch drwy reoleiddio cadarn ond cymesur.

Deilliannau

Bydd ymddiriedolwyr yn dod atom am gefnogaeth ac arweiniad arbenigol. Bydd ymddiriedolwyr newydd a phrofiadol yn deall eu rhwymedigaethau, ac felly’n gwneud llai o gamgymeriadau damweiniol. Bydd y Comisiwn yn creu amgylchedd rheoleiddio cadarnhaol sy’n cynnal mesurau diogelu priodol heb rwystro cyfleoedd pwysig i ymddiriedolwyr neu bob math o roddion elusennol. Bydd camau gorfodi amserol a chadarn yn atal actorion drwg yn rymus, ac felly bydd asedau elusennol yn ddiogel a bydd pobl sy’n agored i niwed yn cael eu diogelu.

Blaenoriaeth Tri: Byddwn yn siarad ag awdurdod a hygrededd, yn rhydd o ddylanwad rhai eraill

Mae hyn yn golygu mai ni yw’r awdurdod ar reoleiddio elusennau, gan arwain yr agenda o fewn ein cylch gwaith statudol. Byddwn yn darparu arweinyddiaeth a mewnwelediad gwerthfawr i hyrwyddo dealltwriaeth o rôl elusennau mewn cymdeithas, a chefnogi cynaliadwyedd sector elusennol amrywiol, â digon o adnoddau da ac effeithiol.

Byddwn yn gwrando ar ac yn deall pob safbwynt ledled Cymru a Lloegr, gan gydnabod amrywiaeth y sector ar draws y cenhedloedd. P’un ai mewn sgwrs â’r llywodraeth, gwleidyddion, elusennau, llunwyr polisi, neu’r cyhoedd byddwn bob amser yn dilyn y ffeithiau yn hytrach na’r lleisiau’n sy’n gweiddi fwyaf uchel.

Bydd ein prosesau gwneud penderfyniadau yn cael eu seilio yn y gyfraith ac yn cael eu harwain gan ddeallusrwydd arbenigol, trylwyredd dadansoddol, a gwell dealltwriaeth o risg. Byddwn yn gwerthuso’r holl fewnbwn o safbwyntiau amrywiol. Bydd didueddrwydd a chynwysoldeb yn cael eu gwau trwy gydol prosesau gwneud penderfyniadau.

Byddwn yn hyrwyddo parch, goddefgarwch ac ystyriaeth i eraill yn ein deialog, gan gydnabod ein bod yn delio â materion ymrannol a dadleuol yn enwedig oherwydd canoligrwydd elusen i gymdeithas. Rydym yn disgwyl i elusennau ac ymddiriedolwyr ddilyn yr un trywydd a byddwn yn eu cefnogi i wneud hynny.

Sut y byddwn yn cyflawni hyn

• Adnewyddu ein cyfathrebiadau i ddefnyddio ein llais, rhannu ein mewnwelediad, ac adlewyrchu’r hyn sydd ei angen ar gynulleidfaoedd gwahanol gennym ni. Rydym yn siarad am ein gwaith yn hyderus. Rydym yn codi llais pan fydd elusennau’n methu ond yn cefnogi elusennau i ddatblygu eu dibenion o fewn y gyfraith, hyd yn oed pan fo rhai yn anghytuno â’u barn.

• Darparu cyfleoedd ystyrlon i elusennau, arbenigwyr, seneddwyr a’r cyhoedd lywio’r gwaith o ddatblygu gwasanaethau, polisïau a chanllawiau newydd.

• Gwella sut yr ydym yn mesur safbwyntiau cyhoeddus ac ymddiriedolwyr ar elusennau ac effaith y Comisiwn.

• Defnyddio ein harbenigedd i helpu llunwyr polisi ac adrannau eraill y llywodraeth i ddeall sut mae eu cynigion neu ddeddfwriaeth ddrafft yn effeithio ar reoleiddio elusennau.

Deilliannau

Bydd y Comisiwn yn gwneud, ac yn cael ei weld i wneud, y peth iawn. Bydd ein cymhellion a’n gweithredoedd yn annibynnol yn dryloyw, heb ddylanwad gormodol neu amhriodol. Bydd y Comisiwn yn cael ei barchu am ei allu i godi llais yn glir a chyfrannu at drafodaeth gywir a gwybodus am elusennau, hyd yn oed pan fo anghytundeb angerddol.

Blaenoriaeth pedwar: Byddwn yn croesawu arloesedd technolegol ac yn cryfhau sut rydym yn defnyddio ein data

Mae hyn yn golygu y bydd elusennau’n gallu defnyddio technoleg ddigidol i roi’r wybodaeth sydd ei hangen arnom yn y ffordd fwyaf effeithlon o ran adnoddau ac amser. Byddwn yn esblygu, ac yn gwella effeithiolrwydd y gwasanaethau ar-lein presennol. Byddwn yn canolbwyntio ar sut mae ymddiriedolwyr yn rhyngweithio â ni fel y gall pobl ddod o hyd i’r hyn sydd ei angen arnynt gennym ni yn hawdd.

Fel rheoleiddiwr sy’n seiliedig ar risg, dros gyfnod llawn y strategaeth, byddwn yn adolygu faint o ddata rydym yn ei gasglu, trwy fecanweithiau fel y ffurflen flynyddol. Byddwn yn edrych ar sut rydym yn trefnu ein data ac yn defnyddio ein data yn rhagweithiol wrth wneud penderfyniadau rheoleiddiol.

Bydd hyn yn cynnwys cyflwyno dosbarthiadau mwy manwl gywir a chywir o’r mathau o elusen rydym yn eu rheoleiddio, er enghraifft y diben y maent yn ei gwasanaethu neu ble maent wedi’u lleoli. Dros amser, bydd y grŵp hwn o elusennau yn ein galluogi i ddarparu mwy a mwy o reoleiddio a chyngor i elusennau sydd wedi’u targedu yn hytrach na chyffredinol, a’u dosbarthu’n unig, ac yn uniongyrchol, i’r rhai y gwyddom sydd angen clywed am risg benodol.

Byddwn yn edrych ar sut y gallwn rannu data a gwybodaeth yn ehangach, yn enwedig i leihau unrhyw ddyblygu mewn mannau casglu, gennym ni a chan gyrff eraill. Er ein bod yn cadw safonau diogelu data uchel, byddwn yn datgloi’r potensial i rannu data sydd gennym am faint a graddfa’r sector lle bydd hyn yn creu budd i elusennau a’r cyhoedd.

Sut y byddwn yn cyflawni hyn

• Gwella ein gwasanaethau digidol i wella cyflymder, ansawdd ac effeithlonrwydd ein gwasanaeth i elusennau. Bydd profiad syml ar gyfer rhyngweithiadau a diweddariadau rheolaidd, fel ffeilio cyfrifon a chofrestru.

• Cryfhau ein gallu i ddefnyddio data i weithredu’n rhagweithiol. Adeiladu ar themâu data agored, curadu data a stiwardiaeth drwy godi ansawdd y data yr ydym yn ei gasglu a’i ddefnyddio, gan weithio mewn partneriaeth ag eraill lle bo angen.

• Deall sut y gallwn ni a’r sector fabwysiadu a manteisio i’r eithaf ar ddatblygiadau mewn technoleg tra’n parhau i weithredu’n ddiogel ac yn sicr.

• Esblygu ein Cofrestr gyhoeddus fel bod gwybodaeth am elusennau yn hawdd dod o hyd iddi, yn dryloyw ac yn helpu’r cyhoedd i wneud dewisiadau gwybodus am elusen ac yn rhoi data hygyrch a chywir i bartïon â diddordeb am elusen a’i heffaith yng Nghymru a Lloegr.

Deilliant

Bydd yn hawdd dod o hyd i wybodaeth o ansawdd uchel, er mwyn sicrhau bod elusennau unigol yn atebol. Byddwn yn gwella wrth dadansoddi ein data i wella ein dealltwriaeth o dueddiadau allweddol a sut mae ein gweithgarwch rheoleiddio yn defnyddio hyn. Byddwn yn ceisio gwneud y data gwell hwn yn fwy hygyrch, gan gynyddu ymwybyddiaeth pobl eraill o effaith, cwmpas a gwerth y sector. Bydd elusennau sy’n cydymffurfio’n dda bob amser yn canfod bod ein gwasanaethau digidol gwell yn eu galluogi i ddelio â ni yn syml ac yn agored.

Blaenoriaeth pump: Ni fydd y Comisiwn arbenigol, lle mae ein pobl yn cael eu grymuso a’u galluogi i gyflawni rhagoriaeth mewn rheoleiddio

Mae hyn yn golygu y byddwn yn sefydliad sy’n fedrus iawn ac yn gweithredu gyda rhagoriaeth wrth wraidd popeth a wnawn. Mae ein diwylliant yn denu, cadw, ymgysylltu a datblygu pobl dalentog sy’n credu yn yr hyn y mae’r Comisiwn yn ei wneud.

Byddwn yn cefnogi ein pobl i fod y gorau y gallant fod drwy feithrin galluoedd unigol yn barhaus a chryfhau galluedd. Byddwn yn sicrhau bod y sefydliad yn cael ei sefydlu i gyflawni, ond yn ystwyth o ran sut rydym yn defnyddio ein hadnoddau, mewn ffordd sy’n darparu’r gwerth gorau i’r cyhoedd.

Byddwn yn ymdrechu am ddiwylliant o welliant parhaus, gan uwchsgilio ein gallu data a dadansoddeg a sicrhau bod ein hoffer a’n prosesau yn galluogi ein huchelgais.

Gyda’n gwerthoedd wedi’u hymgorffori yn ein ffyrdd o weithio, byddwn yn lle cynhwysol i weithio, gyda gweithlu sy’n deall ac yn adlewyrchu’r sector rydym yn ei reoleiddio a safbwyntiau’r cyhoedd rydym yn ei wasanaethu.

Sut y byddwn yn cyflawni hyn

• Datblygu cynhwysedd a gallu ein pobl, gan weithredu strwythur gyrfa sy’n pwysleisio arbenigedd a rhagoriaeth, gan alluogi cyfleoedd ar gyfer dilyniant a datblygiad parhaus.

• Trwy’r ymddygiadau rydyn ni’n eu gwobrwyo, eu hyrwyddo a’u modelu rôl, mae gennym ddiwylliant lle mae cydweithwyr yn cael eu cynnwys, eu gwerthfawrogi a’u hannog i gyfrannu syniadau sy’n codi ein safonau.

• Gwerthuso’n barhaus sut rydym yn gweithio fwyaf effeithiol o fewn a rhwng timau, i dynnu ynghyd yr ystod o arbenigedd a sgiliau proffesiynol ar draws y Comisiwn a chefnogi darpariaeth ragorol yn erbyn ein holl amcanion busnes.

• Sbarduno gwelliannau yn ein penderfyniadau drwy ein fframwaith sicrhau ansawdd.

Deilliant

Bydd ein pobl wedi’u harfogi’n llawn i wasanaethu a rheoleiddio elusennau’n dda, gan gyflawni ystod lawn ein huchelgeisiau i fod y Comisiwn arbenigol. Byddant yn mwynhau gweithio i’r Comisiwn ac yn cael mwy o gyfleoedd i adeiladu eu gyrfaoedd a datblygu eu harbenigedd. Gyda staff gwybodus a chefnogol, byddwn mewn sefyllfa i ddarparu rhagoriaeth mewn rheoleiddio.

Mesur ein llwyddiant

Yn gynnar yn 2024, byddwn yn dechrau gweithio i nodi set o fesurau effaith strategol. Byddwn yn nodi’r mesurau newydd, sy’n cyd-fynd â’r pum blaenoriaeth strategol yng nghanol 2024. Byddwn yn adrodd yn erbyn y mesurau hynny am y tro cyntaf yn yr Adroddiad Blynyddol ar gyfer 2024-25, a gyhoeddir ym mis Gorffennaf 2025.

Ein hamcan wrth ddatblygu’r mesurau hyn fydd sicrhau ein bod mor dryloyw ac atebol â’r sector rydym yn ei reoleiddio, ac y gallwn ddeall effeithiolrwydd ac effaith ein hymyrraeth. Nid yw hyn bob amser yn hawdd i’w fesur, ac efallai y bydd yn rhaid i ni ddefnyddio dangosyddion dirprwy mewn rhai amgylchiadau.

Byddwn yn meddwl yn feirniadol ynglŷn â sut y defnyddiwn ein rhaglen Ymchwil Flynyddol – sy’n edrych ar ddealltwriaeth ymddiriedolwyr o’u dyletswyddau a’u cyfrifoldebau, materion penodol sy’n datblygu yn y sector, ac agweddau’r cyhoedd tuag at elusen a’r Comisiwn – i’r perwyl gorau er mwyn ategu’r strategaeth ac ymgysylltu’n agos â’n rhanddeiliaid ar y thema hon.