Canllawiau

Apeliadau codi arian elusennol: defnyddio rhoddion pan fyddwch wedi codi mwy nag sydd ei angen arnoch

Cyhoeddwyd 31 Hydref 2022

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Os yw’ch elusen yn gwneud apêl at ddiben neu ddibenion penodol, mae’n rhaid i chi ddefnyddio’r rhoddion at y diben neu’r dibenion hynny yn unig.

Fodd bynnag, gallwch dderbyn mwy o roddion nac sydd eu hangen arnoch. Er enghraifft:

• gallai apêl i adnewyddu caffi cymunedol godi mwy nac sydd ei angen ar gyfer y gwaith adnewyddu; hynny yw, mae’r caffi yn cael ei adnewyddu ac mae arian ar ôl
• gallai apêl i brynu offer ar gyfer maes chwarae godi mwy nac sydd ei angen - mae’r offer i gyd wedi’i brynu ac mae arian ar ôl

Os bydd hyn yn digwydd, rhoddir rhoddion i chi at ddiben penodol, ond ni allwch eu defnyddio ar gyfer hyn.

Edrychwch ar eiriad eich apêl. Gall ganiatáu i chi wario’r rhoddion ar brosiectau eraill eich elusen.

Os na fydd, bydd angen i chi ddilyn y broses ofynnol a nodir isod i benderfynu ar ddiben newydd ar gyfer y rhoddion, fel y gallwch eu defnyddio.

Arian yw rhoddion i apêl fel arfer, ond gallant fod yn eiddo o unrhyw fath. Er enghraifft, nwyddau.

Mae’r canllaw hwn yn gymwys i bob elusen ac eithrio elusennau’r GIG. Os ydych yn elusen GIG, gweler adran 6.8 o elusennau GIG.

Mae rheolau ar wahân os nad yw eich apêl wedi codi digon o arian neu os na allwch gyflawni diben yr apêl.

Gwiriwch a oes gan eich apêl ddiben eilaidd

Diben eilaidd yw geiriad yn eich apêl sy’n dweud sut y byddwch yn defnyddio rhoddion os oes gennych arian dros ben (neu, er enghraifft, os nad ydych wedi codi digon).

Os yw geiriad eich apêl yn cynnwys diben eilaidd, mae’n rhaid:

• defnyddio’r rhoddion at y diben eilaidd hwnnw
• nid oes angen cysylltu â rhoddwyr na’r Comisiwn Elusennau

Os yw geiriad eich apêl yn cynnwys diben eilaidd, mae’n rhaid:

• dilyn y broses ofynnol a nodir isod i ddefnyddio’r rhoddion hyn at ddibenion elusennol eraill
• efallai y bydd angen gofyn i’r Comisiwn awdurdodi eich dibenion newydd
• nid oes angen cysylltu â rhoddwyr na dychwelyd eu rhoddion

Dewis a chytuno ar ddibenion newydd ar gyfer rhoddion

Ni fyddwch yn gallu defnyddio’r rhoddion dros ben hyd nes y byddwch yn penderfynu ar ddiben neu ddibenion newydd ar eu cyfer.

Wrth benderfynu ar ddibenion newydd, mae’n rhaid i chi ystyried:

• hyd y mae yn bosibl ac yn ddymunol, a all y dibenion newydd fod yn debyg i’r rhai gwreiddiol
• yr angen i’r dibenion newydd fod yn addas ac effeithiol yn yr amgylchiadau cymdeithasol ac economaidd presennol

Cadwch gofnod o unrhyw wybodaeth neu dystiolaeth a ddefnyddiwyd gennych i wneud eich penderfyniad.

Mae’n rhaid i chi allu dangos ac esbonio eich rhesymau os byddwch yn dewis dibenion newydd nad ydynt yn debyg i ddibenion gwreiddiol yr apêl.

Ond mae angen i’ch dibenion newydd hefyd fod yn ymarferol nawr ac yn y dyfodol. Enghreifftiau o’r hyn y dylech feddwl amdano yw:

• os yw’r anghenion a’r sefyllfa a ysgogodd eich apêl wedi newid ers i chi wneud yr apêl
• os oes amgylchiadau newydd sy’n effeithio ar bwy y bwriadwyd i’r apêl gael budd
• os oes amgylchiadau newydd sy’n effeithio ar sut yr ydych yn gweithio gyda neu’n cefnogi’r bobl, sefydliadau neu weithgareddau y sefydlwyd yr apêl ar eu cyfer

Mae’n rhaid i’ch dibenion newydd fod yn elusennol.

Mae’n rhaid i chi:

• wneud penderfyniad ffurfiol i gytuno ar y dibenion newydd ar gyfer y rhoddion
• dilyn y rheolau yn nogfen lywodraethol eich elusen i basio’r penderfyniad – mae’n rhaid i chi sicrhau bod mwyafrif eich holl ymddiriedolwyr yn cymeradwyo’r penderfyniad
• cadw cofnod ysgrifenedig o’ch penderfyniad, er enghraifft yng nghofnodion eich cyfarfod, eich rhesymau drosto ac unrhyw dystiolaeth ategol

Os yw cyfanswm gwerth y rhoddion yr hoffech eu defnyddio at ddibenion newydd yn £1,000 neu lai

Mae eich penderfyniad yn weithredol ar y dyddiad y byddwch yn ei basio. Nid oes angen i chi gysylltu â’r Comisiwn.

Os yw cyfanswm gwerth y rhoddion yr hoffech eu defnyddio at ddibenion newydd yn £1,000 neu fwy

Mae’n rhaid i chi ofyn i’r Comisiwn awdurdodi eich penderfyniad. Mae eich penderfyniad yn weithredol ar y dyddiad y mae’r Comisiwn yn ei awdurdodi.

E-bostiwch: fundraisingappeals@charitycommission.gov.uk gan ddarparu’r wybodaeth ganlynol:

• enw a rhif cofrestru’r elusen
• manylion eich apêl - cynnwys eich llenyddiaeth apêl
• pam na allwch ddefnyddio eich rhoddion fel y bwriadwyd
• gwerth cyfanswm y rhoddion yr ydych am eu defnyddio at y dibenion newydd
• beth yw eich dibenion newydd
• pam eich bod wedi dewis eich dibenion newydd a sut rydych wedi ystyried y ddau bwynt uchod
• gopi o’ch penderfyniad neu gofnodion y cyfarfod lle y gwnaethoch gytuno ar y penderfyniad
• cadarnhau eich bod wedi dilyn y rheolau yn eich dogfen lywodraethol i basio’r penderfyniad
• eich enw, manylion cyswllt a rôl o fewn yr elusen
• cadarnhad eich bod yn gweithredu ar ran yr elusen

I gael gwybodaeth am sut rydym yn prosesu eich data personol, darllenwch hysbysiad preifatrwydd y Comisiwn.

Dylech fod yn ymwybodol ei bod yn drosedd o dan adran 60 Deddf Elusennau 2011 i ddarparu gwybodaeth ffug neu gamarweiniol yn fwriadol neu’n ddi-hid.

Gallwn ofyn i chi hysbysebu eich cynigion cyn i ni ystyried awdurdodi eich penderfyniad. Gallwn hefyd ofyn i chi am dystiolaeth ategol yr ydych wedi dibynnu arni i wneud eich penderfyniad. Mae hyn fel arfer, er enghraifft, os yw eich dibenion newydd yn ddadleuol neu’n wahanol iawn i ddibenion gwreiddiol yr apêl.

Gallwch ddefnyddio ein canllawiau ar egwyddorion gwneud penderfyniadau i’ch helpu i wneud eich penderfyniadau yn y ffordd gywir.

Cronfeydd nad yw’r canllaw hwn yn berthnasol iddynt

Weithiau, gall fod gennych gronfeydd nad ydynt yn dod o apêl elusen ond gall fod cyfyngiadau ar eu defnydd. Nid oes angen i chi gysylltu â’r Comisiwn.

Er enghraifft:

• tanwariant ar grant
• rhoddion i’ch elusen at ddiben penodol os nad oedd eich elusen wedi apelio am y cronfeydd hynny

Cysylltwch â’r rhoddwr i drafod y camau nesaf.

Cael geiriad eich apêl yn gywir y tro cyntaf

Bydd cael geiriad eich apêl yn gywir, a chadw cofnodion rhoddwr ac apêl da, yn eich helpu i osgoi anawsterau os nad yw eich apêl yn codi digon o arian, yn codi gormod o arian neu os na allwch ddefnyddio’r rhoddion fel y bwriadwyd.

Darllenwch ein canllaw ar Apeliadau codi arian elusennau: geiriad apeliadau a chadw cofnodion.

Nodyn cyfreithiol

Daw’r rheolau hyn o Deddf Elusennau 2011 (fel y’i diwygiwyd).

Prif adrannau perthnasol y Ddeddf yw 62 a 67A.