Guidance

Canllawiau i awdurdodau trwyddedu i atal gweithio anghyfreithlon yn y sector tacsi a hurio preifat yn y DU: 21 Mehefin 2024 (Welsh accessible version)

Updated 8 January 2025

21 Mehefin 2024

Ynglŷn â’r canllawiau hyn

Cyhoeddir y canllawiau hyn i’w defnyddio gan awdurdodau trwyddedu sy’n ymdrin â cheisiadau am weithredwr tacsi, y sector tacsi, car hurio preifat (PHV), cerbydau hurio preifat (PHV) neu drwyddedau gyrwyr swyddfa archebu (y cyfeirir atynt yn y canllawiau hyn fel sector tacsi a llogi preifat/trwyddedau) yn y DU ac mae’n nodi:

• pa awdurdodau trwyddedu sydd angen gwybod am eu dyletswydd gyfreithiol i beidio â rhoi trwydded i berson sydd wedi’i anghymhwyso rhag dal un oherwydd eu statws mewnfudo yn y DU;
• sut y dylai awdurdodau trwyddedu gyflawni’r ddyletswydd hon drwy gynnal gwiriadau mewnfudo;
• y mae angen i awdurdod trwyddedu gynnal gwiriadau ar, pryd, a sut i gynnal gwiriadau cywir.

Nid yw’r gofyniad i wirio statws mewnfudo ymgeiswyr trwydded yn diwygio nac yn disodli’r prawf person ‘addas a phriodol’ presennol y mae’n rhaid i awdurdodau trwyddedu ei berfformio; mae hyn yn cynnwys cael Tystysgrif Ymddygiad Da i ymgeiswyr sydd wedi byw dramor am gyfnod o amser.

Dylai gael ei ddefnyddio gan staff yr awdurdod trwyddedu sy’n gyfrifol am gyhoeddi, adnewyddu, atal a dirymu trwyddedau. Mae’r darpariaethau hyn yn berthnasol i’r ymgeisydd yn unig ac nid ydynt yn berthnasol i’r MOT na gwiriad cerbyd arall. Nid ydynt ychwaith yn gymwys i drwydded gyrrwr DVLA neu DVA, er bod Deddf Mewnfudo 2014 a Deddf Mewnfudo 2016 wedi cyflwyno darpariaethau ynghylch mater a dirymu trwyddedau o’r fath mewn perthynas â mudwyr anghyfreithlon ac yn darparu, drwy adran 44 o Ddeddf 2016, drosedd newydd o yrru’n anghyfreithlon yn y DU.

Fersiynau blaenorol o’r canllaw hwn

Cyhoeddwyd y canllawiau hyn yn gyntaf ar 1 Rhagfyr 2016 ar gyfer staff awdurdodau trwyddedu yng Nghymru a Lloegr a oedd yn gyfrifol am gyhoeddi, adnewyddu, atal a dirymu trwydded PHC, trwydded gyrrwr tacsi, neu drwydded swyddfa archebu. Cyhoeddwyd canllawiau cyfatebol ar gyfer y cyrff trwyddedu perthnasol yn yr Alban a Gogledd Iwerddon. Mae dolen i’r canllawiau i’w gweld yma Canllaw awdurdod trwyddedu ar gyfer awdurdodau trwyddedu 1 Rhagfyr 2016

Ar 22 Ionawr 2018 diweddarwyd canllawiau i gynnwys cyfeiriad at drwyddedau swyddfa archebu yng Nghymru a Lloegr (sy’n cyfateb i drwyddedau gweithredwr). Cyhoeddwyd canllawiau cyfatebol ar gyfer y cyrff trwyddedu perthnasol yn yr Alban a Gogledd Iwerddon. Mae dolen i’r canllawiau i’w gweld yma Canllaw awdurdod trwyddedu ar gyfer awdurdodau trwyddedu 23 Ionawr 2018

Ar 29 Medi 2021 diweddarwyd canllawiau i gyflwyno gwasanaeth gwirio hawl i weithio ar-lein y Swyddfa Gartref, newidiadau i’r ffordd y mae dinasyddion yr AEE yn profi eu hawl i drwydded ers 1 Gorffennaf 2021, a diweddaru ‘r rhestr dogfennau derbyniol. Mae dolen i’r canllawiau i’w gweld yma Canllaw awdurdod trwyddedu ar gyfer awdurdodau trwyddedu 29 Ionawr 2021

Diweddarwyd  canllawiau ar 22 Rhagfyr 2021 i adlewyrchu’r newidiadau i’r ffordd y mae deiliaid cardiau biometrig yn dangos eu hawl i drwydded, diweddariadau ar estyniad i addasiadau dros dro COVID-19 tan 30 Medi 2022 a newidiadau i alluogi defnyddio Darparwyr Gwasanaeth Hunaniaeth (IDSPs) a Thechnoleg Dilysu Dogfen Hunaniaeth (IDVT). Cyhoeddwyd canllawiau cyfatebol ar gyfer y cyrff trwyddedu perthnasol yn yr Alban a Gogledd Iwerddon. Mae dolen i’r canllawiau i’w gweld yma Canllaw awdurdod trwyddedu ar gyfer awdurdodau trwyddedu 22 Rhagfyr 2021

Ar 11 Awst 2022 cyfunwyd canllawiau ar gyfer yr holl gyrff trwyddedu perthnasol yn y DU yn un cynnyrch cyfarwyddyd. Mae dolen i’r canllawiau i’w gweld yma Canllaw awdurdod trwyddedu ar gyfer awdurdodau trwyddedu 11 Awst 2022

Ar 18 Hydref 2023 diweddarwyd canllawiau i ddileu’r gofyniad i awdurdodau trwyddedu gysylltu â’r gwasanaeth Gwirio Statws, Ymholiadau a Gwirio (SVEC) wrth gynnal gwiriad statws mewnfudo ar-lein sy’n cynnwys cais EUSS sy’n weddill a wnaed ar neu ar ôl 1 Gorffennaf 2021, dileu cyfeiriad at hysbysiadau 28 diwrnod Gorfodi Mewnfudo mewn perthynas â dinasyddion yr AEE ac aelodau o deulu nad ydynt yn yr AEE nad ydynt yn cael eu defnyddio mwyach,  newidiadau i alluogi rhai unigolion sydd â chais rhagorol mewn pryd am ganiatâd i aros yn y DU, neu apêl, neu adolygiad gweinyddol (3C Leave) i brofi eu hawl i weithio gan ddefnyddio gwasanaeth gwirio ar-lein y Swyddfa Gartref a gwybodaeth am Drwyddedau Preswylio Biometrig byr-ddyddiedig (BRPs).

Crynodeb o’r newidiadau yn y fersiwn hon o’r canllawiau

Diweddarwyd y canllawiau hyn ddiwethaf ar 21 Mehefin 2024.

Mae’r diweddariadau mwyaf arwyddocaol yn y canllawiau hyn yn ymwneud â:

• Gwiriadau hawl i weithio sy’n cynnwys dinasyddion yr AEE ac aelodau o’u teulu nad ydynt yn EEA sydd â statws preswylydd cyn-sefydlog o dan yr EUSS.
• Eglurhad ar wiriadau sy’n cynnwys deiliaid Trwyddedau Preswylio Biometrig byr-ddyddiedig (BRPs) a throsglwyddo’r Swyddfa Gartref i dystiolaeth ar-lein o statws mewnfudo (eVisa).
• Deiliad Cerdyn Cofrestru Cais (ARC) wedi rhoi caniatâd i weithio mewn swyddi ar y Rhestr Galwedigaethau Prinder neu Rhestr Cyflog Mewnfudo.

1. Cyflwyniad

Diwygiodd Deddf Mewnfudo 2016  (pennod 2 Troseddau gweithio anghyfreithlon a.37) gyfundrefnau trwyddedu presennol yn y DU i atal gweithio anghyfreithlon yn y tacsi a’r hurio preifat sector^{[footnote 1]}. Rhagfyr 2016, mae’r darpariaethau yn Neddf 2016 wedi gwahardd pob awdurdod trwyddedu^{[footnote 2]} ar draws y DU rhag rhoi trwyddedau i unrhyw un sydd wedi’i anghymhwyso oherwydd eu statws mewnfudo. Gellir cyflawni’r ddyletswydd hon trwy gynnal gwiriadau mewnfudo. Mae Deddf 2016 hefyd yn ymgorffori mesurau diogelu mewnfudo eraill yn y cyfundrefnau trwyddedu presennol ledled y DU.

Beth mae’r mesur hwn yn ei wneud?

Mae’r darpariaethau yn Neddf 2016 yn diwygio cyfundrefnau trwyddedu presennol i atal pobl heb statws mewnfudo cyfreithlon a’r hawl i weithio rhag dal gweithredwr neu drwydded tacsi a llogi preifat.

• Deddf Cerbydau Hacni Llundain 1843;
• Gorchymyn Cab Llundain 1934;
• Deddf Cerbydau Hurio Preifat (Llundain) 1998;
• Deddf Cerbydau Cyhoeddus Metropolitan 1869;
• Deddf Llywodraeth Leol (Darpariaethau Amrywiol) 1976;
• Deddf Cyngor Dinas Plymouth 1975;
• Gorchymyn Troseddwyr Traffig Ffyrdd (Gogledd Iwerddon) 1996; a
• Deddf Tacsi (Gogledd Iwerddon) 2008.

Diwygiwyd Gorchymyn Cab Llundain 1934 ymhellach gan reoliadau ar 1 Rhagfyr 2016 i gael effaith debyg mewn perthynas â thacsis Llundain, a diwygiwyd Gorchymyn Deddf Llywodraeth Sifil (Yr Alban) 1982 (Trwyddedu Swyddfeydd Archebu) 2009 ar 22 Ionawr 2018 i gael effaith debyg mewn perthynas â swyddfeydd archebu yn yr Alban.

Mae’r darpariaethau’n golygu na ddylid rhoi trwyddedau gyrwyr a gweithredwyr i bobl sy’n bresennol yn anghyfreithlon yn y DU, nad oes ganddynt hawl i weithio, neu sy’n cael gweithio ond sy’n ddarostyngedig i amod sy’n eu gwahardd rhag dal trwydded o’r fath.

Rhaid i awdurdodau trwyddedu gyflawni’r ddyletswydd hon drwy gynnal gwiriadau hawl i waith yn y modd rhagnodedig a nodir yn y canllawiau hyn.

Rhaid cynnal y gwiriad fel rhan o’r holl geisiadau am drwydded newydd, wedi’i hadnewyddu neu ei hymestyn, p’un ai ar gyfer y tymor statudol llawn neu am gyfnod llai. I’r rhai sydd â chaniatâd cyfyngedig o ran amser i fod yn y DU, ac eithrio deiliaid statws preswylydd cyn-sefydlog a roddwyd o dan yr EUSS, rhaid i’r awdurdod trwyddedu ailadrodd y gwiriad ar bob cais dilynol i adnewyddu neu ymestyn y drwydded tan y bydd yr ymgeisydd yn dangos bod ganddynt hawl i aros am gyfnod amhenodol yn y DU.

Pan fo caniatâd mewnfudo unigolyn yn gyfyngedig i gyfnod cyfyngedig o amser i lai na’r hyd statudol ar gyfer trwydded gyrrwr neu weithredydd, rhaid i’r drwydded gael ei chyflwyno am gyfnod nad yw’n fwy na chyfnod caniatâd yr ymgeisydd i fod yn y DU a gweithio. Os bydd y Swyddfa Gartref yn torri’n fyr neu’n dod â chaniatâd mewnfudo unigolyn i ben (y cyfeirir ati fel cwtogi neu ddirymu), bydd unrhyw drwydded sydd gan y person hwnnw, a roddwyd o ganlyniad i gais a wnaed, yn dod i ben yn awtomatig.

Mae’r darpariaethau hefyd yn ychwanegu troseddau mewnfudo a chosbau i’r rhestr o seiliau y gall awdurdodau trwyddedu atal neu ddirymu trwyddedau gweithredydd, tacsi a llogi preifat. Mewn amgylchiadau lle mae’r drwydded gweithredwr neu’r gyrrwr yn darfod, yn dod i ben neu’n cael ei dirymu neu ei hatal yn awtomatig ar sail mewnfudo, rhaid ei dychwelyd i’r awdurdod trwyddedu dyroddi. Mae methu â dychwelyd y drwydded yn drosedd, y gellir ei gosbi ar gollfarn mewn Llys Ynadon o ddirwy.

Pwrpas y canllaw hwn

Mae dyletswydd ar awdurdodau trwyddedu i beidio â rhoi trwyddedau i bobl sydd wedi’u hanghymhwyso rhag eu dal oherwydd eu statws mewnfudo. Wrth benderfynu a yw rhywun wedi’i wahardd, mae dyletswydd statudol ar awdurdodau trwyddedu i roi sylw i’r canllawiau hyn.

Pwy sydd wedi’u gwahardd rhag dal trwydded?

Mae person yn cael ei anghymhwyso rhag dal tacsi neu drwydded gyrrwr hurio preifat oherwydd ei statws mewnfudo os:

• os oes angen caniatâd ar y person i ddod i mewn i’r DU neu aros ynddi ac nad yw wedi’i ganiatáu; neu
• caniatâd yr unigolyn i ddod i mewn neu aros yn y Deyrnas Unedig
  • yn annilys,
  • wedi peidio â chael effaith (p’un ai oherwydd cwtogi, dirymu, canslo, treigl amser, neu fel arall), neu
  • yn ddarostyngedig i gyflwr sy’n atal yr unigolyn rhag gwneud gwaith o’r math hwnnw.

Mae person hefyd wedi’i anghymhwyso rhag dal trwydded os yw’n destun amod ar eu caniatâd i fod yn y DU sy’n eu hatal rhag dal trwydded, er enghraifft, maent yn destun cyfyngiad mewnfudo, nad yw’n caniatáu iddynt weithio neu ymgymryd â gwaith fel gweithredwr, gyrrwr tacsi neu hurio preifat.

Pryd fydd y canllawiau hyn yn berthnasol?

Mae’r canllawiau hyn yn berthnasol i awdurdodau trwyddedu yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon. Rhaid cynnal y gwiriad pan fydd yr ymgeisydd yn gwneud cais h.y. anfon y cais am drwydded i’r awdurdod trwyddedu neu wneud cais i adnewyddu ei drwydded neu ymestyn ei drwydded. Nid yw’r gofynion gwirio yn ôl-weithredol. Nid oes rhaid i awdurdodau trwyddedu wirio statws mewnfudo’r bobl hynny sydd â thrwydded a ddyroddwyd neu a anfonodd eu cais am drwydded i’r awdurdod trwyddedu cyn 1 Rhagfyr 2016.

Mae’r canllawiau hyn yn berthnasol i bobl sy’n ddarostyngedig i reolaeth fewnfudo. Nid yw’n berthnasol pan fo’r ymgeisydd am y drwydded yn endid cyfreithiol ar wahân, megis cwmni cyfyngedig neu bartneriaeth atebolrwydd cyfyngedig.

Cyfeiriadau yn y canllaw hwn

Mae ‘absenoldeb 3C’ (Adran 3C o Ddeddf Mewnfudo 1971) yn ymestyn y caniatâd mewnfudo presennol, ac unrhyw amodau cysylltiedig, i berson sy’n gwneud cais ‘mewn pryd’ i ymestyn ei arhosiad yn y DU. Mae ‘mewn pryd’ yn golygu y gwnaed y cais cyn i’r caniatâd presennol ddod i ben. Bydd yr unigolyn yn parhau i ddal 3C o absenoldeb tra ei fod yn aros am benderfyniad ar y cais hwnnw ac er bod unrhyw apêl neu adolygiad gweinyddol y mae ganddo hawl iddo yn yr arfaeth.

Mae ‘Tystysgrif Cais’ (CoA) yn ddogfen ddigidol, neu ‘ddi-ddigidol’, y gall unigolion ddibynnu arni i ddangos eu bod yn gymwys i weithio, rhentu a mynediad at fudd-daliadau a gwasanaethau. Cyhoeddir y ddogfen hon pan wneir cais dilys i’r Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE.

Mae ‘gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’  yn golygu gwasanaeth gwirio ar-lein y Swyddfa Gartref ar GOV.UK sy’n galluogi cyflogwyr i wirio a oes gan berson hawl i weithio ac, os felly, natur unrhyw gyfyngiadau ar hawl y person hwnnw i wneud hynny.

Mae ‘dogfen gyfredol’ yn golygu dogfen nad yw wedi dod i ben.

Mae ‘dogfen’ yn golygu dogfen wreiddiol oni nodir bod copi, electronig neu sgrinlun yn dderbyniol.

ystyr “dinesydd AEE” (“EEA citizen”) yw dinasyddion gwledydd yr AEE neu’r Swistir.

Gwledydd yr AEE yw: Awstria, Gwlad Belg, Bwlgaria, Croatia, Gweriniaeth Cyprus, y Weriniaeth Tsiec, Denmarc, Estonia, y Ffindir, Ffrainc, yr Almaen, Gwlad Groeg, Hwngari, Gwlad yr Iâ, Iwerddon, yr Eidal, Latfia, Liechtenstein, Lithwania, Lwcsembwrg, Malta, yr Iseldiroedd, Norwy, Gwlad Pwyl, Portiwgal, Rwmania, Slofacia, Slofenia, Sbaen a Sweden.

Mae EUSS yn golygu Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE. Mae’r EUSS yn darparu sail i ddinasyddion yr Ardal Economaidd Ewropeaidd (AEE) a’r Swistir sy’n byw yn y DU erbyn 31 Rhagfyr 2020, ac aelodau cymwys eu teulu i wneud cais am statws mewnfudo’r DU y mae ei angen arnynt i aros yn y DU.

Mae ‘eVisa’ yn cyfeirio at fisa digidol a ddarperir gan y Swyddfa Gartref fel tystiolaeth o statws mewnfudo person (caniatâd i ddod i mewn i’r DU neu aros ynddi).

ystyr ‘gwasanaeth gwirio hawl i weithio ar-lein’ yw’r system ar-lein sy’n caniatáu i gyflogwyr wirio a yw person yn cael gweithio yn y Deyrnas Unedig a, Os felly, natur unrhyw gyfyngiadau ar hawl y person hwnnw i wneud hynny. Er mwyn osgoi amheuaeth, mae’r system hon yn hygyrch i gyflogwyr ar y  dudalen ‘Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’  ar GOV.UK. Ni ellir defnyddio unrhyw borth ar-lein arall sy’n ymwneud â statws mewnfudo yn lle at ddibenion gwirio hawl i weithio.

Mae ‘Technoleg Dilysu Dogfen Hunaniaeth (IDVT)’ yn fathau o dechnoleg a weithredir at ddibenion gwirio hunaniaeth person, lle cynhyrchir copi digidol o ddogfen ffisegol sy’n ymwneud â’r person hwnnw er mwyn dilysu dilysrwydd y ddogfen, ac a yw’r person hwnnw yn ddeiliad cywir y ddogfen.

Mae darparwr gwasanaeth hunaniaeth (IDSP) yn ddarparwr gwasanaethau gwirio hunaniaeth sy’n defnyddio IDVT. Yng nghyd-destun y canllawiau hyn, gellir ardystio IDSP i ddarparu dilysu hunaniaeth i lefelau hyder penodol, a bennir gan safonau’r llywodraeth.

Weithiau cyfeirir at IDSPs fel ‘darparwyr hunaniaeth’.

Dylid darllen ‘caniatâd mewnfudo’ (a elwir hefyd yn ‘gadael’) fel ‘Caniatâd i Fynd i Mewn / Caniatâd i Fynd i Mewn neu ganiatâd i Aros / Ymadael i Aros.

‘Gadael i Fynd i Mewn’ neu ‘Gadael i Aros’ gweler ‘Caniatâd i Fynd i Mewn’ a ‘Chaniatâd i Aros’.

Mae ‘Lefel Hyder’ (LoC) yn cael ei bennu drwy broses sy’n ofynnol o IDSPs o’r enw ‘gwirio hunaniaeth’ sy’n cynnwys 5 rhan. Mae pob cam o’r broses gwirio hunaniaeth yn cael ei sgorio, a defnyddir y sgoriau hyn i bennu lefel yr hyder sydd wedi’i gyflawni.

ystyr “dinasyddion nad ydynt yn yr AEE” (“non-EEA”) yw dinasyddion gwledydd y tu allan i’r AEE.

Mae ‘gwiriad hawl i weithio ar-lein’ yn golygu’r ymateb a gynhyrchir gan y Swyddfa Gartref ar-lein gwasanaeth gwirio hawl i weithio mewn perthynas â pherson.

Gelwir ‘Caniatâd i Ymgeisio’ hefyd yn ‘Gadael i Mewn’. Gall dogfennau mewnfudo a chanllawiau gyfeirio at y naill derm neu’r llall, mae’r ddau yn briodol. Mae hyn yn golygu bod gan berson ganiatâd gan y Swyddfa Gartref i ddod i mewn i’r DU.

Gelwir ‘Caniatâd i Aros’ hefyd yn ‘Gadael i Aros’. Gall dogfennau a chanllawiau mewnfudo gyfeirio at y naill dymor neu’r llall, mae’r ddau yn dderbyniol. Mae hyn yn golygu bod gan berson ganiatâd gan y Swyddfa Gartref i fod yn y DU.

Mae ‘statws preswylydd cyn-sefydlog’ yn golygu absenoldeb cyfyngedig i ddod i mewn i Gynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE neu i barhau i gael eu rhoi o dan y Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE. Rhoddir statws cyn-sefydlog i ddechrau am bum mlynedd ond bydd yn cael ei ymestyn oni bai nad yw’r person bellach yn bodloni’r gofynion ar ei gyfer.

Mae ‘Hawl i Weithio’ yn golygu y caniateir ei gyflogi yn rhinwedd statws mewnfudo cymwys.

Mae ‘gwiriadau Hawl i Weithio’ yn cyfeirio at wiriadau dogfen â llaw rhagnodedig,

rhagnodedig y Swyddfa Gartref ar-lein hawl i wirio gwaith a defnydd rhagnodedig o Ddarparwr Gwasanaeth Hunaniaeth (IDSP).

Mae ‘Hawl i Wiriadau Trwydded’ yn cyfeirio at wirio dogfennau â llaw rhagnodedig, defnydd rhagnodedig o’r gwasanaeth gwirio ar-lein neu wiriad rhagnodedig gan ddefnyddio IDVT trwy wasanaethau IDSP.

Mae ‘statws preswylydd sefydlog’ yn golygu caniatâd amhenodol i ddod i mewn i Gynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE neu i barhau i gael eu rhoi o dan y Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE. Fel arfer, bydd y person wedi byw yn y DU am gyfnod parhaus o bum mlynedd ac nid yw wedi gadael y DU am fwy na phum mlynedd yn olynol ers hynny. Gall person sydd â statws preswylydd sefydlog aros yn y DU cyhyd ag y dymunant.

Ystyr ‘cais dilys’ yw unigolion sy’n cydymffurfio â gofyniad dilysu proses ymgeisio, gan gynnwys cofrestru biometreg, os oes angen, a darparu tystiolaeth o genedligrwydd a hunaniaeth.

2. Hawl i gael gwiriad trwydded

At ddibenion y canllawiau hyn, ystyr person sydd â ‘hawl i drwydded’ yw rhywun nad yw’n cael ei anghymhwyso gan ei statws mewnfudo rhag dal tacsi neu drwydded llogi preifat. Efallai y bydd rhesymau eraill pam y gallech gael eich gwahardd rhag rhoi trwydded, sy’n dal i sefyll. Nid yw’r canllawiau hyn yn ymwneud â’r rhesymau eraill hyn, er enghraifft, oherwydd y prawf person addas a phriodol.

Mae’n rhaid i chi gynnal gwiriadau hawl i waith ar ymgeiswyr drwy naill ai gyflawni:

1. Gwiriad hawl i weithio (i gyd)

2. gwiriad hawl i weithio drwy ddefnyddio IDVT trwy wasanaethau IDSP (dinasyddion Prydain ac Iwerddon yn unig)

3. gwiriad hawl i weithio ar-lein y Swyddfa Gartref (dinasyddion nad ydynt yn ddinasyddion Prydeinig a di-Wyddelig yn unig)

Rhaid cynnal y gwiriad pan fydd yr ymgeisydd yn gwneud cais am drwydded neu’n gwneud cais i adnewyddu neu ymestyn ei drwydded, p’un ai ar gyfer y tymor statudol llawn neu am gyfnod llai.

Bydd y dogfennau y cyfeirir atynt yn y rhestr o ddogfennau derbyniol yn Canllaw i Gyflogwyr ar Wiriadau Hawl i Weithio (Atodiad A) yn nodi a oes gan yr unigolyn ganiatâd dros dro i fod yn y DU neu a oes ganddo hawl i aros am gyfnod amhenodol yn y DU. Rhaid i chi fod yn fodlon nad yw’r person wedi ei anghymhwyso rhag dal trwydded cyn i chi roi trwydded i’r person hwnnw.

Gallwch hefyd ddefnyddio’r Gwasanaeth Gwirio Statws, Ymholiadau a Gwirio (SVEC) lle mae gan ymgeisydd gais rhagorol, adolygiad gweinyddol neu apêl ac nad yw ei broffil digidol wedi’i alluogi eto i ddangos tystiolaeth o hyn, neu os yw eu statws mewnfudo yn gofyn am wiriad gan y Swyddfa Gartref, er enghraifft yn achos Dibynyddion y Goron.

Ar bwy ydych chi’n cynnal archwiliadau?

Dylech gynnal gwiriadau ‘hawl i drwydded’ yn unol ag adran 3 o’r canllawiau hyn ar bob ymgeisydd am drwyddedau gweithredwr, tacsi neu hurio preifat.

Ni ddylech wneud rhagdybiaethau am hawl unigolyn i ddal trwydded yn y DU na’i statws mewnfudo ar sail ei liw, cenedligrwydd, tarddiad ethnig neu genedlaethol, ei acen, na’r cyfnod y maent wedi bod yn preswylio yn y DU.

Dylech drin pob ymgeisydd am drwydded yn yr un ffordd ag y maent yn gwneud cais ac yn ystod y broses o wneud cais am drwydded. Bydd hyn hefyd yn dangos proses ymgeisio deg, dryloyw a chyson.

Pryd ydych chi’n cynnal gwiriadau?

Mae’r gwiriadau mewnfudo wedi’u datblygu i gyd-fynd â’r cyfundrefnau trwyddedu presennol ac i gadw’r gofynion a’r beichiau ychwanegol mor isel â phosibl.

Yn unol â hynny, dylech ymgorffori’r hawl i wiriad trwydded yn eich proses ymgeisio bresennol ar unrhyw adeg cyn gwneud penderfyniad ar y cais. Gellid cynnal y prawf, er enghraifft, pan fydd yr ymgeisydd yn cyflwyno ei gais, neu mewn cyfweliad dilynol.

Efallai y bydd angen i chi ddiwygio eich ffurflenni cais i gynnwys datganiad yn datgan bod yn rhaid i’r ymgeisydd fod â’r statws mewnfudo cywir i wneud cais am y drwydded er mwyn i’w cais gael ei ystyried yn ddilys a’u bod yn deall y bydd y drwydded yn dod i ben os nad oes ganddynt hawl i weithio yn y DU mwyach.

Dylai’r ffurflen gais neu’r canllawiau ategol nodi’r fformat neu’r wybodaeth sy’n ofynnol i chi wneud gwiriad o’u hawl i drwydded.

Gall y datganiad ei hun fod yn ddatganiad cryno, fel:

Bydd eich hawl i weithio yn y Deyrnas Unedig yn cael ei wirio fel rhan o’ch cais am drwydded. Gallai hyn gynnwys yr awdurdod trwyddedu sy’n gwirio eich statws mewnfudo gyda’r Swyddfa Gartref. Efallai y byddwn hefyd yn rhannu gwybodaeth gyda’r Swyddfa Gartref. Rhaid i chi naill ai rannu eich statws mewnfudo gan ddefnyddio gwasanaeth gwirio ar-lein y Swyddfa Gartref ‘profi eich hawl i weithio i gyflogwr’ os yw eich statws yn gydnaws â’r gwasanaeth neu ddarparu dogfen neu gyfuniad o ddogfennau a nodir fel rhai sy’n addas ar gyfer y gwiriad hwn. Pan fydd archwiliad ar-lein wedi’i gynnal, bydd y dudalen ‘proffil’ sy’n cadarnhau eich hawl i weithio yn cael ei chopïo a’i chadw gan yr awdurdod trwyddedu. Pan wneir gwiriad â llaw, a’ch bod wedi darparu dogfen(au) a nodir yn: Canllaw Cyflogwr i Wiriadau Hawl i Weithio (Atodiad A)mae’ n rhaid i chi ddarparu’r ddogfen (au) wreiddiol. Bydd y ddogfen (ion) yn cael ei chopïo, a bydd y copi yn cael ei gadw gan yr awdurdod trwyddedu. Bydd y ddogfen wreiddiol yn cael ei dychwelyd atoch chi. Ni fydd eich cais yn cael ei ystyried yn ddilys hyd nes y bydd yr holl wybodaeth angenrheidiol ac unrhyw ddogfen (au) gwreiddiol wedi’u cynhyrchu a bod y ffi berthnasol wedi’i thalu.

Os oes cyfyngiadau ar faint o amser y gallwch weithio yn y DU, ni fydd eich trwydded yn cael ei chyhoeddi am fwy o amser na’r cyfnod hwn. Mewn amgylchiadau o’r fath, bydd y gwiriad yn cael ei ailadrodd bob tro y byddwch yn gwneud cais i adnewyddu neu ymestyn eich trwydded. Os, yn ystod y cyfnod hwn, rydych wedi’ch anghymhwyso rhag dal trwydded oherwydd nad ydych wedi cydymffurfio â deddfau mewnfudo’r DU, bydd eich trwydded yn dod i ben a rhaid i chi ei dychwelyd i’r awdurdod trwyddedu. Mae methu â gwneud hynny yn drosedd.”

Os yw’r ymgeisydd yn methu â dangos hawl i drwydded yn unol â’ch proses ymgeisio gyhoeddedig a’r canllawiau hyn, dylech ystyried a ddylid cynnig cyfle pellach iddo ddarparu’r dogfennau neu’r wybodaeth angenrheidiol cyn gwrthod y cais, os yw eich proses arferol yn caniatáu i hyn ddigwydd.

Pryd mae statws mewnfudo person yn dod i ben?

Gall unigolion sy’n destun rheolaeth fewnfudo’r DU gael caniatâd i ddod i mewn i’r DU neu aros ynddi ar sail gyfyngedig o ran amser neu amhenodol. Efallai y bydd gan unigolion sydd â chaniatâd i ddod i mewn neu i aros ar sail amser cyfyngedig fod â chyflwr sy’n caniatáu cyflogaeth, amod sy’n cyfyngu ar gyflogaeth neu amod sy’n gwahardd cyflogaeth. Pan fydd arhosiad y person yn gyfyngedig o ran amser, mewn rhai amgylchiadau mae’n bosibl iddynt wneud cais i ymestyn ei arhosiad. Os byddant yn gwneud hynny cyn i’w statws blaenorol ddod i ben, bydd ganddynt unrhyw hawl i weithio a oedd ganddynt o’r blaen tra bod eu cais, apêl neu adolygiad gweinyddol yn rhagorol. Mewn achosion o’r fath lle na all unigolyn ddarparu tystiolaeth o gais, apêl neu adolygiad, gellir cadarnhau statws person trwy gysylltu â’r SVEC.

3. Sut ydych chi’n cynnal gwiriadau?

Cynnal gwiriad hawl i weithio sy’n seiliedig ar ddogfen â llaw

Mae tri cham i gynnal gwiriad hawl i weithio seiliedig ar ddogfen llaw. Mae angen i chi gwblhau’r tri cham cyn rhoi trwydded i sicrhau eich bod wedi cynnal gwiriad yn y modd rhagnodedig, er mwyn sefydlu hawl ymgeisydd i drwydded.

Cam 1. Cael

Mae’n rhaid i chi gael  dogfennau (au) gwreiddiol mewn perthynas â phob cais am drwydded newydd neu i adnewyddu neu ymestyn trwydded bresennol.

Mae’r dogfennau y gallwch eu derbyn gan berson i ddangos eu hawl i weithio wedi’u nodi yn y Canllaw i Gyflogwyr ar Wiriadau Hawl i Weithio (Atodiad A). Sylwch nad yw trwydded yrru yn y DU yn dystiolaeth o statws cyfreithlon ac felly nid yw’n dystiolaeth o hawl ymgeisydd i weithio.

Mae Rhestr A yn cynnwys yr ystod o ddogfennau y gallwch eu derbyn ar gyfer person sydd â hawl barhaus i weithio yn y DU (gan gynnwys dinasyddion Prydain ac Iwerddon).

Mae Rhestr B yn cynnwys amrywiaeth o ddogfennau y gallwch eu derbyn ar gyfer person sydd â hawl cyfyngedig i weithio yn y DU. Bydd angen i chi gynnal archwiliad dilynol.

Nid oes rhaid i rai dogfennau, fel pasbortau’r DU, fod yn gyfredol er mwyn dangos hawl i drwydded. Fodd bynnag, mae angen i chi wirio’n ofalus o hyd bod y ddogfen yn ymwneud â’r ymgeisydd ac, os oes angen, gofyn am dystiolaeth bellach cyn rhoi’r drwydded.

Cam 2: Gwirio

Ym mhresenoldeb ymgeisydd y drwydded, rhaid i chi wirio:

1. mae’r ddogfen(ion) yn ddilys, heb gael eu ymyrryd â’r deiliad, ac yn perthyn iddo;

2. mae ffotograffau a dyddiadau geni yn gyson ar draws dogfennau a chydag ymddangosiad y person er mwyn canfod dynwarediad;

3. Nid yw dyddiadau dod i ben am ganiatâd i fod yn y DU wedi mynd heibio;

4. unrhyw gyfyngiadau gwaith i benderfynu a yw’r ymgeisydd wedi’i wahardd rhag dal trwydded;

5. mae’r dogfennau’n ddilys, heb gael eu ymyrryd â’r deiliad, ac maent yn perthyn iddynt; a

6. Gellir esbonio’r rhesymau dros unrhyw wahaniaeth mewn enwau ar draws dogfennau trwy ddarparu tystiolaeth (er enghraifft, tystysgrif briodas wreiddiol, archddyfarniad ysgariad absoliwt, gweithred pôl). Rhaid i’r dogfennau ategol hyn hefyd gael eu llungopïo a chadw copi.

Cam 3: Copio

Rhaid i chi wneud copi clir o bob dogfen mewn fformat na ellir ei newid â llaw a chadw’r copi yn ddiogel gyda dogfennau cais trwydded eraill yn electronig neu mewn copi caled. Rhaid i chi gadw’r copi yn ddiogel yn unol ag egwyddorion diogelu data. Rhaid i chi hefyd gadw cofnod diogel o’r dyddiad y gwnaethoch y prawf. Nid yw ysgrifennu dyddiad ar y ddogfen gopïo, ynddo’i hun, yn cadarnhau mai dyma’r union ddyddiad pan gynhaliwyd y gwiriad. Os byddwch yn ysgrifennu dyddiad ar y ddogfen copi, rhaid i chi hefyd gofnodi mai dyma’r dyddiad y gwnaethoch chi gynnal y gwiriad.

Rhaid i chi gopïo a chadw copïau o:

1. Pasbortau: unrhyw dudalen sydd â’r dyddiad dod i ben y ddogfen, cenedligrwydd y deiliad, dyddiad geni, llofnod, caniatâd mewnfudo, dyddiad dod i ben, manylion biometrig, ffotograff ac unrhyw dudalen sy’n cynnwys gwybodaeth sy’n nodi bod gan y deiliad hawl i ddod i mewn i’r DU neu aros ynddi (fisa neu stamp mynediad) ac nid yw’n cael ei wahardd gan ei amodau gwaith rhag dal y drwydded (nid oes rhaid copïo’r clawr blaen mwyach).

2. Pob dogfen arall: y ddogfen yn llawn, gan gynnwys dwy ochr Dogfen Statws Mewnfudo.

Gwirio dilysrwydd dogfennau

Pan fyddwch yn gwirio dilysrwydd y dogfennau, dylech sicrhau eich bod yn gwneud hyn ym mhresenoldeb y deiliad. Gall hyn fod yn bresenoldeb corfforol yn bersonol neu drwy gyswllt fideo byw. Yn y ddau achos, rhaid i chi fod mewn meddiant ffisegol o’r dogfennau gwreiddiol. Er enghraifft, gall unigolyn ddewis anfon ei ddogfennau atoch drwy’r post i’ch galluogi i gynnal y gwiriad gyda nhw trwy gyswllt fideo byw. Efallai na fyddwch yn dibynnu ar archwilio’r ddogfen trwy gyswllt fideo byw neu drwy wirio copi ffacs neu wedi’i sganio o’r ddogfen.

Pan fo person yn cyflwyno dogfen a’i bod yn weddol amlwg, nid nhw yw’r deiliad cywir, hyd yn oed os yw’r ddogfen ei hun yn ddilys, ni ddylech ei derbyn fel tystiolaeth o statws mewnfudo cyfreithlon ac, felly, hawl yr ymgeisydd i ddal trwydded.

Nid yw rhai dogfennau, fel tystysgrifau geni’r DU, yn cynnwys ffotograff. Efallai y byddwch yn ystyried gofyn am a gwirio tystiolaeth ddogfennol ychwanegol o hunaniaeth y person, er enghraifft ei drwydded DVA neu DVLA. Efallai y byddwch yn derbyn tystysgrif geni yn y DU a gyhoeddwyd gan y Swyddfa Gofrestru Gyffredinol er ei bod wedi’i chymeradwyo fel “copi cywir o gofnod mewn cofrestr yn fy nalfa” neu gynnwys geiriau i’r un effaith.

Efallai yr hoffech ddarllen y canllawiau ar-lein am adnabod dogfennau adnabod twyllodrus. Gellir dod o hyd i ganllawiau ar archwilio dogfennau adnabod (publishing.service.gov.uk) ar GOV.UK, sy’n cynnwys rhestr wirio ddefnyddiol.

Mae cyngor pellach ynghylch twyll dogfennau a darluniau o ddogfennau ar gael i’r rhai sydd â chyfrifoldeb i gynnal gwiriadau hawl i waith. Efallai y bydd hyn yn ddefnyddiol i chi ac mae ar gael yn y ‘Cyflogwr Hawl i Weithio gwiriadau cefnogi canllawiau ategol’.

Gallwch hefyd gymharu hunaniaeth a dogfennau teithio yn erbyn y delweddau a gyhoeddwyd ar:

• PRADO - Cofrestr Gyhoeddus o Ddogfennau Teithio a Hunaniaeth Dilys Ar-lein
• EdisonTD

Os hoffech gael mynediad i hyfforddiant ar-lein y Swyddfa Gartref ar dwyll dogfennau, cysylltwch â thîm hyfforddi’r Gwasanaeth Gwirio a Chyngor Gorfodi Mewnfudo yn: ISCLPMSupportTeam@homeoffice.gov.uk

Gallwch gael cymorth pellach ar fathau o ddogfennau gan eich Rheolwr Partneriaeth Lleol (LPM) neu ISDLPMSupportTeam@homeoffice.gov.uk e-bost. Yn y rhan fwyaf o achosion, eich LPM neu’ch tîm mewnfudo, cydymffurfio a gorfodi lleol (ICE) fydd eich pwynt cyswllt cyntaf os ydych yn amau eich bod wedi dod ar draws dogfen ffug neu ffug. Gallwch hefyd ddefnyddio’r ddolen hon i roi gwybod i ni am yr unigolyn.

Gwiriadau wedi’u haddasu dros dro COVID-19

Daeth yr addasiadau i wiriadau hawl i waith, a gyflwynwyd ar 30 Mawrth 2020 i ben ar 30 Medi 2022.

Ers 1 Hydref 2022, rhaid i awdurdodau trwyddedu gynnal un o’r gwiriadau rhagnodedig fel y nodir yn y canllawiau hyn cyn i drwydded gael ei chyhoeddi.

Nid oes angen i chi gynnal gwiriadau ôl-weithredol ar ymgeiswyr am drwydded a gafodd wiriad wedi’i addasu gan COVID-19 rhwng 30 Mawrth 2020 a 30 Medi 2022 (cynhwysol). Fodd bynnag, gall unrhyw unigolyn sydd heb statws mewnfudo cyfreithlon yn y DU fod yn agored i gamau gorfodi mewnfudo.

Defnyddio darparwr gwasanaeth adnabod (IDSP)

Ers 6 Ebrill 2022, mae awdurdodau trwyddedu wedi gallu defnyddio IDVT trwy wasanaethau CDU i gwblhau’r elfen wirio hunaniaeth ddigidol o wiriadau hawl i weithio ar gyfer dinasyddion Prydain ac Iwerddon sydd â phasbort dilys (gan gynnwys cardiau pasbort Iwerddon).

Dilysu hunaniaeth ddigidol a gynhelir gan IDSPs yw’r broses o gael tystiolaeth o hunaniaeth yr ymgeisydd, gan wirio ei fod yn ddilys ac yn perthyn i’r person sy’n ei hawlio.

Os ydych yn defnyddio gwasanaethau IDSP ar gyfer dilysu hunaniaeth ddigidol, gall deiliaid pasbortau dilys Prydeinig neu Iwerddon (neu gardiau pasbort Gwyddelig) ddangos eu hawl i weithio gan ddefnyddio’r dull hwn. Mae’n ofynnol i chi gael y IDVT gwirio gan y IDSP. Byddwch ond yn cyflawni eich dyletswydd statudol os ydych yn credu’n rhesymol bod y CDU wedi cynnal eu gwiriadau yn unol â’r canllawiau hyn.

Rhaid i chi beidio â thrin yn llai ffafriol y rhai nad oes ganddynt basbort dilys, neu nad ydynt am brofi eu hunaniaeth gan ddefnyddio IDSP. Mae’n rhaid i chi roi ffyrdd eraill i unigolion brofi eu hawl i weithio a dylech gynnal gwiriad hawl i weithio â llaw yn yr amgylchiadau hyn.

Am ganllaw manwl ar sut i gwblhau gwiriad hawl i weithio, gan ddefnyddio CDU, cyfeiriwch at Canllaw Cyflogwr i Wiriadau Hawl i Weithio.

Crynodeb o’r camau sylfaenol i gynnal gwiriad hawl i weithio gan ddefnyddio IDSP:

• Gall IDSPs gynnal dilysu hunaniaeth ddigidol i ystod o safonau neu lefelau hyder. Mae’r Swyddfa Gartref yn argymell bod awdurdodau trwyddedu ond yn derbyn gwiriadau drwy IDSP sy’n bodloni isafswm Lefel Hyder Canolig. Mae rhestr o ddarparwyr ardystiedig ar gael i chi ddewis ohonynt ar GOV.UK: Ardystio hunaniaeth ddigidol ar gyfer yr hawl i weithio, yr hawl i rentu a gwiriadau cofnodion troseddol. Nid yw’n orfodol defnyddio darparwr ardystiedig; Gallwch ddefnyddio darparwr nad yw’n ymddangos ar y rhestr hon os ydych yn fodlon eu bod yn gallu darparu’r gwiriadau gofynnol.
• Bodloni’ch hun bod y ffotograff a’r manylion bywgraffyddol (er enghraifft, dyddiad geni) ar allbwn y gwiriad IDVT yn gyson â’r unigolyn sy’n gwneud cais am drwydded (h.y. mae’r wybodaeth a ddarperir gan y gwiriad yn ymwneud â’r unigolyn ac nid ydynt yn imposter).
• Rhaid i chi gadw copi clir o’r gwiriad hunaniaeth IDVT ynghyd â dogfennau cais y drwydded.

Os canfyddir eich bod wedi rhoi trwydded i unigolyn heb i’w hunaniaeth a’i gymhwysedd gael eu gwirio’n gywir, yn y modd rhagnodedig, ni fyddwch wedi cyflawni eich dyletswydd yn gywir os canfyddir bod yr unigolyn yn gweithio’n anghyfreithlon oherwydd ei statws mewnfudo.

Cynnal gwiriad hawl i weithio ar-lein y Swyddfa Gartref

Ar hyn o bryd, mae gwasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref yn cefnogi gwiriadau ar gyfer ystod o unigolion, yn dibynnu ar y math o ddogfennaeth fewnfudo y maent yn cael eu rhoi gyda nhw. Mae’r defnydd o brawf digidol o statws mewnfudo yn rhan o’n symudiad tuag at system fewnfudo’r DU sy’n ddigidol yn ddiofyn. Bydd hyn yn symlach, yn fwy diogel ac yn fwy cyfleus.

Gallwch wneud gwiriad ar-lein drwy ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein, o’r enw ‘Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’ GOV.UK.

Ni fydd yn bosibl cynnal gwiriad hawl ar-lein i weithio ym mhob amgylchiad, gan na fydd gan bob unigolyn statws mewnfudo y gellir ei wirio ar-lein. Mae’r gwasanaeth gwirio hawl i weithio ar-lein yn nodi pa wybodaeth y bydd ei hangen arnoch i gwblhau gwiriad ar-lein. Mewn amgylchiadau lle nad yw gwiriad ar-lein yn bosibl, dylech gynnal y gwiriad â llaw.

Mae rhai unigolion wedi derbyn eVisa a dim ond i brofi eu hawl i weithio y gallant ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein.

Mae deiliaid Cerdyn Preswylio Biometrig (BRC), Trwydded Breswylio Biometrig (BRP) a deiliaid Trwydded Gweithwyr Ffiniol (FWP) hefyd yn gallu dangos tystiolaeth o’u hawl i weithio gan ddefnyddio gwasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref. Mae hyn yn golygu na allwch dderbyn neu wirio BRC corfforol, BRP neu FWP corfforol fel prawf o’r hawl i weithio.

Sut mae’r Swyddfa Gartref ar-lein yn gweithio?

Rhaid i unigolion sy’n defnyddio gwasanaeth gwirio ar-lein y Swyddfa Gartref ddewis un o’r tri rheswm dros rannu eu statws mewnfudo. Rhaid i ymgeiswyr am drwyddedau tacsi a hurio preifat ddewis profi eu hawl i weithio.

Ar ôl dewis yr opsiwn cywir, yn yr achos hwn ‘profwch eich hawl i weithio i gyflogwr’, yna gall yr unigolyn gynhyrchu cod rhannu 9 cymeriad hir y gellir ei drosglwyddo i awdurdod trwyddedu sydd, wrth ei roi ochr yn ochr â dyddiad geni’r unigolyn, yn eich galluogi i gyrchu’r wybodaeth ofynnol.

Bydd y cod rhannu yn ddilys am 90 diwrnod calendr o’r pwynt y cafodd ei gyhoeddi a gellir ei ddefnyddio gymaint o weithiau ag sydd ei angen o fewn yr amser hwnnw.

Gellir defnyddio codau rhannu dim ond at y diben y cawsant eu dewis yn wreiddiol ar ei gyfer. Mae’r holl godau rhannu yn dechrau gyda llythyr yn nodi’r pwrpas y gellir defnyddio’r cod rhannu ar ei gyfer. Pan fo cod rhannu’n dechrau gyda’r llythyren ‘W’, bydd hyn yn dangos bod y cod rhannu wedi’i gynhyrchu gan ymgeisydd trwydded i ddangos eu hawl i weithio. Ni fydd awdurdodau trwyddedu yn gallu derbyn na defnyddio codau rhannu sy’n dechrau gyda’r llythyren ‘R’ neu ‘S’ gan fod y rhain wedi’u cynllunio ar gyfer gwasanaethau eraill.

Os yw cod rhannu wedi dod i ben, neu os yw’r unigolyn wedi defnyddio cod a gynhyrchir gan wasanaeth arall, rhaid i chi ofyn iddynt ail-anfon cod rhannu hawl newydd i weithio atoch.

Pan fydd unigolyn yn rhoi cod rhannu i chi drwy wasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref, rhaid i chi gynnal y gwiriad drwy fynd i’r  dudalen ‘Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’ ar GOV.UK. Nid yw’n ddigon i weld y manylion a ddarparwyd gan yr ymgeisydd ar ran mudol y gwasanaeth.

Mae’r gwasanaeth ar-lein yn caniatáu cynnal gwiriadau trwy alwad fideo. Nid oes angen i chi weld dogfennau corfforol gan fod yr hawl i weithio gwybodaeth yn cael ei darparu mewn amser real yn uniongyrchol o systemau’r Swyddfa Gartref.

Cam 1: Defnyddiwch wasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref

Gall yr unigolyn ddarparu’r cod rhannu i chi yn uniongyrchol, neu gallant ddewis ei anfon atoch trwy’r gwasanaeth. Os byddant yn dewis ei anfon atoch drwy’r gwasanaeth, byddwch yn derbyn e-bost gan right.to.work.service@notifications.service.gov.uk

I wirio manylion hawl y person i weithio, bydd angen i chi:

• cyrchu’r gwasanaeth ‘Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’ drwy GOV.UK
• nodi’r ‘cod rhannu a ddarperir i chi gan yr unigolyn, a
• Nodwch eich dyddiad geni

Nid yw’n ddigon i weld y manylion a roddir i’r unigolyn ar ran fudwyr y gwasanaeth ac ni fydd gwneud hynny yn bodloni hawl i gael gwiriad trwydded.

Mae’r ddelwedd uchod yn enghraifft o’r neges y mae awdurdod trwyddedu yn ei derbyn pan fydd unigolyn wedi anfon ei god cyfrannau i’r awdurdod trwyddedu drwy’r gwasanaeth ar-lein.

Cam 2: Gwiriwch

Rhaid i chi wirio bod y ffotograff ar y gwiriad hawl i weithio ar-lein o’r unigolyn sy’n gwneud y cais am drwydded (h.y. mae’r wybodaeth a ddarperir gan y gwiriad yn ymwneud â’r unigolyn ac nad yw’n imposter). Gellir gwneud hyn yn bersonol neu drwy alwad fideo.

Os yw delwedd yr unigolyn ar ei broffil digidol yn dangos yn anghywir neu o ansawdd gwael, dylech gynghori’r unigolyn i ddiweddaru’r ddelwedd ar ei gyfrif. Gallant wneud hyn drwy ymweld â: Diweddaru manylion eich cyfrif Fisas a Mewnfudo. Mae rhagor o wybodaeth a chefnogaeth ar gael hefyd drwy Ganolfan Datrys UKVI.

Rhaid i chi roi, ymestyn neu adnewyddu trwydded yn unig, os yw’r gwiriad ar-lein yn cadarnhau bod ganddynt yr hawl i weithio ac nad ydynt yn ddarostyngedig i amod sy’n eu hatal rhag ymgymryd â gwaith fel gyrrwr tacsi neu hurio preifat.

Daw’r ddelwedd uchod o’r gwasanaeth ar-lein ac mae’n dangos bod gan yr unigolyn hawl barhaus i weithio.

Daw’r ddelwedd uchod o’r gwasanaeth ar-lein ac mae’n dangos bod gan yr unigolyn hawl gyfyngedig amser i weithio ac mae’n cadarnhau’r dyddiad y daw ei ganiatâd i ddod i mewn neu aros yn dod i ben.

Daw’r ddelwedd uchod o’r gwasanaeth ar-lein ac mae’n dangos bod gan yr unigolyn hawl gyfyngedig o ran amser i weithio. Mae’n cadarnhau’r oriau y gallant weithio a’r dyddiad y bydd eu caniatâd i ddod i mewn neu aros yn dod i ben.

Cam 3: Cadwch dystiolaeth o’r gwiriad ar-lein

Rhaid i chi gadw tystiolaeth o’r gwiriad hawl i weithio ar-lein. Dylai hon fod yn dudalen ‘proffil’ sy’n cadarnhau hawl yr unigolyn i weithio. Dyma’r dudalen sy’n cynnwys llun yr unigolyn a’r dyddiad y cynhaliwyd y gwiriad. Bydd gennych yr opsiwn o argraffu’r proffil neu ei arbed fel ffeil PDF neu HTML. Rhaid i chi ailadrodd y broses hon mewn perthynas ag unrhyw geisiadau trwydded tacsi dilynol.

Trwyddedau Preswylio Biometrig

Mae BRPs yn darparu tystiolaeth o statws mewnfudo’r deiliad yn y DU. Maent yn cynnwys dynodwyr biometrig unigryw y deiliad (olion bysedd, ffotograff digidol) o fewn y sglodion. Maent hefyd yn arddangos ffotograff a gwybodaeth fywgraffyddol ar wyneb y ddogfen a manylion am hawliau, megis mynediad at waith a/neu arian cyhoeddus.

Fel rhan o ddatblygu system ffiniau a mewnfudo sy’n ddigidol yn ddiofyn, mae dogfennau corfforol i’w diddymu’n raddol erbyn diwedd 2024, gan ddisodli system o dystiolaeth statws mewnfudo digidol (eVisa). Felly efallai y gwelwch gardiau BRP gyda dyddiad dod i ben ar 31 Rhagfyr 2024 lle mae gan y deiliad ganiatâd i aros yn y DU sy’n dod i ben ar ôl y dyddiad hwnnw. Nid camgymeriad yw hwn a hawliau’r deiliad ac ni effeithir ar hawliau gan fod y dyddiad yn cyfeirio at ddiwedd y ddogfen yn unig, ac nid at statws mewnfudo’r deiliad. Pan fydd y deiliad yn rhoi cod rhannu i chi i brofi ei hawl i weithio, bydd ei broffil ar-lein yn dangos dyddiad dod i ben ei ganiatâd mewnfudo, yn hytrach na’r dyddiad y daw’r cerdyn i ben ar 31 Rhagfyr 2024.

Mae rhagor o wybodaeth am BRPs a phontio’r Swyddfa Gartref i eVisas ar gael yn:

Trwyddedau preswylio biometrig (BRP): Beth yw BRP - GOV.UK (www.gov.uk)

Statws mewnfudo ar-lein (eVisa) - GOV.UK (www.gov.uk)

Ar gyfer ymfudwyr dramor, sy’n cael caniatâd i ddod i mewn i’r DU am fwy na chwe mis, byddant yn cael vignette (sticer) yn eu pasbort a fydd yn ddilys am 90 diwrnod calendr i’w galluogi i deithio i’r DU. Ar ôl iddynt gyrraedd, bydd ganddynt 10 diwrnod calendr neu cyn i’w vignette ddod i ben (pa un bynnag yw’r hwyraf) i gasglu eu BRP o gangen Swyddfa’r Post y manylir arnynt yn eu llythyr penderfyniad. Ni ddylech roi’r drwydded ar sail y vignette 90 diwrnod ond aros nes eich bod wedi gweld a gwirio’r BRP cysylltiedig, trwy gynnal gwiriad ar-lein.

Newidiadau i’r ffordd y defnyddir cardiau biometrig i ddangos hawl i weithio.

Mae’r ffordd y mae deiliaid Cerdyn Preswylio Biometrig (BRC), Trwydded Breswylio Biometrig (BRP) a Thrwydded Gweithwyr Ffiniol (FWP) yn dangos bod eu hawl i weithio wedi newid (y cyfeirir atynt gyda’i gilydd fel ‘cardiau biometrig’).

Ers 6 Ebrill 2022, mae’n ofynnol i ddeiliaid cardiau biometrig ddangos tystiolaeth o’u hawl i weithio gan ddefnyddio gwasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref yn unig. Ni all awdurdodau trwyddedu dderbyn cardiau corfforol at ddibenion gwiriad hawl i weithio hyd yn oed os yw’n dangos dyddiad dod i ben yn ddiweddarach. Mae cardiau biometrig wedi’u tynnu oddi ar y rhestrau o ddogfennau derbyniol a ddefnyddir i gynnal hawl â llaw i gael gwiriad trwydded.

Ni fydd angen gwiriadau ôl-weithredol ar ddeiliaid cardiau biometrig a oedd, cyn 6 Ebrill 2022, wedi defnyddio eu cerdyn corfforol i ddangos eu hawl i weithio fel rhan o’u cais am drwydded. Gellir ailadrodd gwiriad statws mewnfudo fel y nodir yn y canllawiau hyn pan fydd yn ofynnol i’r unigolyn adnewyddu ei drwydded.

Gwiriadau dilysu’r Swyddfa Gartref

Yn y rhan fwyaf o achosion, dylech allu gwneud asesiad nad yw ymgeisydd wedi’i anghymhwyso rhag dal trwydded trwy wneud gwiriad llaw o’r ddogfen(ion) yn erbyn y person sy’n eu cyflwyno, gan ddefnyddio IDVT trwy wasanaethau IDSP neu drwy gynnal gwiriad ar-lein fel y nodir uchod.

Os oes angen gwiriad statws mewnfudo arnoch, gallwch gysylltu â SVEC. Bydd gan eich Rheolwr Partneriaeth Lleol ei fanylion cyswllt hefyd. Bydd y gwasanaeth SVEC yn anelu at ymateb i’ch cais o fewn 10 diwrnod gwaith. Dim ond yn yr amgylchiadau canlynol y mae angen cysylltu â’r SVEC i wirio bod gan rywun yr hawl i ddal trwydded:

• rydych yn derbyn dogfen (CoA nad yw’n ddigidol neu lythyr cydnabyddiaeth neu e-bost) yn cadarnhau eich bod wedi derbyn cais i EUSS ar neu cyn 30 Mehefin 2021; neu y cyflwynir CoA nad yw’n ddigidol i chi yn cadarnhau eich bod wedi derbyn cais i’r EUSS ar neu ar ôl 1 Gorffennaf 2021; neu
• os ydych yn fodlon nad ydych wedi derbyn unrhyw ddogfennau derbyniol oherwydd bod gan yr unigolyn gais heb ei atal am ganiatâd i aros yn y DU gyda’r Swyddfa Gartref a wnaed cyn i’w absenoldeb mewnfudo blaenorol ddod i ben neu fod ganddo apêl neu adolygiad gweinyddol wrth aros yn erbyn penderfyniad y Swyddfa Gartref sy’n rhoi hawl iddynt weithio ac, Felly, ni all roi tystiolaeth i chi o’u hawl i drwydded: neu
• eich bod o’r farn nad ydych wedi derbyn unrhyw ddogfennau derbyniol, ond mae’r person yn cyflwyno gwybodaeth arall sy’n nodi ei fod yn breswylydd hirdymor yn y DU a gyrhaeddodd y DU cyn 1988.

O dan y pedwar amgylchiad, bydd y SVEC yn cadarnhau statws mewnfudo’r unigolyn. Fodd bynnag, bydd yn dal yn rhaid i chi benderfynu a ddylid rhoi trwydded i’r ymgeisydd. Rhaid i drwydded a roddir o ganlyniad i’r gwiriad hwn fod yn gyfyngedig, fel y nodir isod, hyd at uchafswm o chwe mis. Ar ôl unrhyw gais dilynol i adnewyddu’r drwydded, rhaid i chi gynnal gwiriad pellach cyn rhoi’r drwydded. Fe’ch gwaherddir drwy statud rhag rhoi trwydded os yw person wedi’i anghymhwyso gan ei statws mewnfudo.

Os ydych chi’n gwneud gwiriad oherwydd bod gan ymgeisydd y drwydded gais mewnfudo sy’n weddill gyda’r Swyddfa Gartref, neu apêl sy’n aros neu adolygiad gweinyddol yn erbyn penderfyniad y Swyddfa Gartref, awgrymwn eich bod yn aros o leiaf 14 diwrnod gwaith ar ôl i’r cais, apêl neu adolygiad gweinyddol gael ei wneud cyn anfon cais i’r SVEC i gadarnhau statws mewnfudo’r ymgeisydd. Mae hyn er mwyn caniatáu amser i’r cais hwnnw, apêl neu adolygiad gweinyddol gael ei gofrestru gyda’r Swyddfa Gartref.

Tystysgrif Cais

Rhaid i chi wneud copi o’r ddogfen hon a chadw’r copi hwn, yn y ffordd arferol. Lle mae’n ofynnol i chi wirio’r CoA nad yw’n ddigidol gyda’r SVEC, rhaid i chi hefyd gael a chadw copi o’u hymateb.

Ceisiadau mewn amser

Pan wneir cais mewn pryd i ymestyn neu amrywio absenoldeb ac nad yw’r cais yn cael ei benderfynu cyn i’r absenoldeb presennol ddod i ben, mae adran 3C o Ddeddf Mewnfudo 1971 yn ymestyn absenoldeb presennol y person.

Mae’n rhaid gwneud cais am ganiatâd mewnfudo pellach i aros yn y DU cyn i’w ganiatâd presennol ddod i ben iddo gael ei ystyried yn ‘bryd’. Ar ôl gwneud hyn, bydd unrhyw hawl bresennol i weithio yn parhau hyd nes y bydd y cais hwnnw mewn pryd (ac unrhyw apêl neu adolygiad gweinyddol) wedi’i benderfynu.

Mae gwasanaeth ar-lein y Swyddfa Gartref bellach yn cefnogi ystod o unigolion, sydd wedi

ceisiadau rhagorol, mewn pryd am ganiatâd i aros yn y Deyrnas Unedig. Lle mae

Mae unigolyn yn eich cynghori bod ganddo gymhwysiad rhagorol, mewn amser, ac maent yn ddeiliad eVisa, dylech ofyn iddynt ddarparu cod rhannu i chi. Ar ôl derbyn y cod rhannu, gallwch ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein i gyflawni’r hawl i wiriad trwydded fel y nodir yn y canllawiau hyn.

Mewn amgylchiadau o’r fath, bydd y gwasanaeth ar-lein yn darparu cadarnhad o hawl yr unigolyn i weithio a bydd yn eich galluogi i roi, ymestyn neu adnewyddu’r drwydded am uchafswm o chwe mis. Dyma’r cyfnod safonol pan fydd gwiriadau hawl i weithio yn cael eu cynnal ar unigolion sydd â chais mewnfudo rhagorol mewn amser. Ar ôl unrhyw gais dilynol i adnewyddu’r drwydded, rhaid i chi gynnal gwiriad pellach cyn rhoi’r drwydded.

Efallai na fydd y gwasanaeth ar-lein yn cefnogi rhai defnyddwyr ar hyn o bryd wrth i’r gwaith barhau i symud i ddigidol yn ddiofyn. Mewn amgylchiadau lle nad yw’r unigolyn yn gallu rhoi cod rhannu i chi, ond eto mae ganddo un rhagorol, mewn pryd, cysylltwch â SVEC i wirio hyn.

Unigolion cenhedlaeth Windrush

Mae’r Llywodraeth wedi rhoi mesurau diogelu ychwanegol ar waith i sicrhau nad yw’r rhai sydd wedi byw yn gyfreithlon yn y DU ers cyn 1988 yn cael eu gwrthod rhag cael mynediad i waith.

Mewn rhai amgylchiadau, efallai na fydd unigolion o genhedlaeth Windrush (y rhai a gyrhaeddodd y DU cyn 1973) a’r dinasyddion nad ydynt yn ddinasyddion y DU a gyrhaeddodd y DU rhwng 1973 a 1988, yn gallu darparu dogfennaeth o’r rhestrau dogfennau derbyniol i ddangos eu hawl i weithio yn y DU. Mae’r Swyddfa Gartref wedi sefydlu Tîm Cymorth Windrush sy’n trin ceisiadau o dan Gynllun Windrush i gadarnhau caniatâd amhenodol i aros, gan gynnwys trwydded breswylio biometrig neu geisiadau am ddinasyddiaeth Brydeinig.

Yn yr amgylchiadau hyn, dylech gysylltu â SVEC. Bydd y SVEC yn rhoi gwybod  i Dîm Cymorth Windrush, a fydd yn cysylltu â’r unigolyn i gadarnhau eu hamgylchiadau a threfnu i’w statws gael ei ddatrys. Gan weithio gyda Thîm Cymorth Windrush, bydd y SVEC yn gwirio statws mewnfudo’r unigolyn i alluogi’r awdurdod trwyddedu i benderfynu a allant roi trwydded.

Mae’r Tîm Cymorth Windrush yn cynnig cefnogaeth ac arweiniad am y Cynllun Windrush ac yn cynghori unigolion ar sut i wneud cais. Gall hefyd helpu pobl fregus neu’r rhai sydd angen cymorth ychwanegol. Os effeithiwyd ar ymgeisydd trwydded, gallant gysylltu â Thîm Cymorth Windrush drwy’r ddolen uchod neu drwy ffonio 0800 678 1925.

4. Hyd y trwyddedau

Os yw person yn rhoi dogfennau derbyniol i chi o Restr A o fewn  Canllaw i Gyflogwyr ar Wiriadau Hawl i Weithio (Atodiad A)  neu os ydych wedi cynnal gwiriad ar-lein sy’n cadarnhau nad oes terfyn amser ar eu statws yn y DU, nid yw hyn yn eich atal rhag rhoi trwydded iddynt am hyd at yr uchafswm statudol cyfnod. Ar yr amod eich bod yn cadw copi o’r ddogfen neu’r dogfennau a gafodd eu gwirio’n wreiddiol, ni fydd yn ofynnol i chi ailadrodd y gwiriad pan fydd yr ymgeisydd yn gwneud cais i adnewyddu neu ymestyn ei drwydded gyda chi.

Os yw person yn rhoi dogfennau (au) derbyniol i chi o Restr B,  mae Canllaw i Gyflogwyr ar Wiriadau Hawl i Weithio (Atodiad A)  neu wiriad ar-lein yn cadarnhau bod ganddo ganiatâd cyfyngedig o ran amser i weithio yn y DU, yna ni ddylid cyhoeddi ei drwydded am gyfnod sy’n fwy na’i ganiatâd i fod yn y DU (hyd at y cyfnod uchaf statudol ar gyfer y math hwnnw o drwydded).

Pan fydd y drwydded wedi’i chyhoeddi ar sail Tystysgrif Cais nad yw’n ddigidol (CoA) sydd wedi’i gwirio’n gadarnhaol gan y SVEC, dim ond am uchafswm o chwe mis o ddyddiad y dilysiad y gellir rhoi’r drwydded.

Pan fydd y drwydded wedi’i chyhoeddi ar y sail bod gan yr ymgeisydd gais, apêl neu adolygiad gweinyddol rhagorol yn y Swyddfa Gartref drwy wiriad ar-lein y Swyddfa Gartref neu sydd wedi’i wirio’n gadarnhaol gan SVEC, gellir cyhoeddi’r drwydded am uchafswm o chwe mis o ddyddiad penderfyniad y drwydded. Os yw’r unigolyn yn gwneud cais pellach i ymestyn neu adnewyddu ei drwydded, rhaid i chi ailadrodd y gwiriad ar ddogfennau gwreiddiol neu ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein (os yw’n berthnasol) i wirio ei statws mewnfudo presennol.

Pryd fydd trwydded yn dod i ben?

Bydd trwydded a roddir mewn perthynas â chais yn dod i ben pan ddaw caniatâd y deiliad i fod yn y DU i ben. Gallai hyn fod oherwydd bod eu caniatâd i fod yn y DU wedi dod i ben neu oherwydd bod y Swyddfa Gartref wedi dod ag ef i ben. Nid oes dyletswydd arnoch i gynnal gwiriadau mewnfudo parhaus i weld a yw caniatâd deiliad trwydded i fod yn y DU wedi dod i ben. Bydd yr unigolyn yn ymwybodol pan fydd ei ganiatâd cyfyngedig o ran amser wedi dod i ben a byddant yn cael gwybod a yw ei ganiatâd i fod yn y DU wedi’i gwtogi.

 5. Cymhwysedd i ddal trwydded

Mae’n bwysig penderfynu bod ymgeisydd sy’n gwneud cais am drwydded nid yn unig yn y DU yn gyfreithlon ac mae ganddo ganiatâd i weithio, ond hefyd nad yw’n cael ei atal rhag ymgymryd â gwaith fel gweithredwr tacsi neu yrrwr.

Mae’r adran ganlynol yn rhoi eglurhad ar sawl categori mewnfudo penodol. Os oes angen cyngor pellach arnoch mewn perthynas â’r categorïau mewnfudo hyn neu eraill, gallwch gysylltu â’ch Rheolwr Partneriaeth Lleol.

Gweithwyr medrus

Rhoddir caniatâd i berson sy’n cael caniatâd mewnfudo fel Gweithiwr Medrus i weithio i gyflogwr penodedig (noddwr) mewn rhinwedd benodol. Mae’n annhebygol y byddent yn gymwys i gael trwydded yn y sector hwn. Gall dibynnydd gweithiwr medrus fod yn gymwys am drwydded, gan nad yw’r un cyfyngiadau yn berthnasol.

Myfyrwyr

Nid oes gan bob myfyriwr rhyngwladol hawl i weithio tra byddant yn y DU, ond caniateir i rai gymryd cyflogaeth gyfyngedig os yw amodau eu caniatâd i astudio yn caniatáu hyn.

Efallai y bydd gan fyfyriwr sydd ag absenoldeb ganiatâd i weithio am nifer cyfyngedig o oriau yn ystod y tymor, ac yn llawn amser yn ystod y gwyliau. Mae cyfyngiadau ar bwy sy’n gymwys i weithio. Bydd eu hawl i weithio yn dibynnu arnynt yn parhau i ddilyn eu cwrs astudio.

Gall myfyriwr sy’n cael gweithio gael cymeradwyaeth yn ei basbort sy’n nodi y caniateir iddo weithio a nifer yr oriau gwaith a ganiateir yn ystod y tymor e.e. 10 awr neu 20 awr yr wythnos. Fel arall, efallai y bydd ganddynt eVisa neu BRP a fydd hefyd yn dangos y wybodaeth hon ar-lein, ac os felly gall cyflogwyr wneud gwiriad trwy ddefnyddio’r gwasanaeth ar-lein, o’r enw ‘Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio’ ar GOV.UK.

Ni allant fod yn hunangyflogedig, ond efallai y byddant yn gymwys i gael trwydded os ydynt yn cael eu cyflogi gan rywun. Pan fydd myfyriwr sydd ag absenoldeb wedi cwblhau ei gwrs, dim ond os rhoddwyd caniatâd iddynt weithio fel rhan o’u hamodau fel myfyriwr y cânt weithio i ddechrau, hyd nes y daw’r caniatâd hwnnw i ben neu fel arall ddod i ben. Mae rhagor o wybodaeth am hawliau gwaith myfyrwyr ar gael yn y canllawiau i weithwyr achos llwybr myfyrwyr.

Ceiswyr lloches a ffoaduriaid

Fel arfer, nid oes gan geiswyr lloches ganiatâd i weithio a phan fyddant yn gwneud hynny, dim ond mewn galwedigaeth neu swydd prinder ar  y Rhestr Gyflogau Mewnfudo  yn dibynnu ar y dyddiad y cawsant ganiatâd i weithio. Ni fydd y swyddi hyn yn cynnwys y sector PHV a thacsis ac felly ni ddylid rhoi trwydded iddynt.

Mae Cerdyn Cofrestru Cais (ARC) yn cael ei ddarparu i berson sydd wedi hawlio lloches yn y Deyrnas Unedig, hyd nes y rhoddir ystyriaeth i’w hachos. Gall ARC ddatgan yn eithriadol bod gan y deiliad hawl i weithio, ond yn gyffredinol dim ond mewn galwedigaeth prinder neu swydd ar y Rhestr Cyflog Mewnfudo y bydd hyn yn digwydd. Rhaid i chi beidio â rhoi PHV na gweithredwr tacsi na thrwydded gyrrwr ar sail yr ARC sy’n nodi mai dim ond mewn galwedigaeth prinder neu swydd ar y Rhestr Cyflog Mewnfudo y gall y deiliad weithio ynddi. Fodd bynnag, dylech wirio a oes gan y ceisiwr lloches dystiolaeth amgen o hawl i ddal trwydded.

Nid oes gan berson sydd wedi’i gydnabod gan y DU fel ffoadur unrhyw gyfyngiadau ar eu hawl i weithio yn y DU. Efallai y rhoddir trwydded iddynt tra byddant yn dal y caniatâd hwn.

Hawl i gael gwiriad trwydded ar gyfer dinasyddion yr AEE

Ers 1 Gorffennaf 2021, mae’n ofynnol i ddinasyddion yr AEE ac aelodau o’u teuluoedd fod â statws mewnfudo yn y DU. Ni allant ddibynnu mwyach ar basbort AEE na cherdyn hunaniaeth genedlaethol, sydd ond yn cadarnhau eu cenedligrwydd, i brofi eu hawl i drwydded. Mae’n ofynnol iddynt ddarparu tystiolaeth o statws mewnfudo cyfreithlon yn y DU, yn yr un modd â gwladolion tramor eraill.

Yn unol â’r gofynion gwreiddiol i ddangos statws mewnfudo i brofi hawl i drwydded, nid oes gofyniad i gynnal gwiriadau ôl-weithredol. Mae hyn yn golygu nad oes angen i chi wirio statws mewnfudo’r rheini

Dinasyddion yr AEE sydd eisoes â thrwydded a gyhoeddwyd rhwng 1 Rhagfyr 2016 a 30 Mehefin 2021. Dylid ailadrodd gwiriad statws mewnfudo pan fydd yn ofynnol i’r unigolyn adnewyddu ei drwydded.

Dinasyddion Gwyddelig

Mae dinasyddion Iwerddon yn parhau i gael mynediad anghyfyngedig at waith yn y DU. Gallant brofi eu hawl i drwydded gan ddefnyddio eu pasbort Gwyddelig neu gerdyn pasbort Gwyddelig (naill ai ar hyn o bryd neu wedi dod i ben), neu eu tystysgrif geni neu fabwysiadu Gwyddelig ynghyd â dogfen swyddogol sy’n rhoi rhif Yswiriant Gwladol parhaol y person a’i enw a gyhoeddwyd gan asiantaeth y llywodraeth neu gyflogwr blaenorol.

Gall dinasyddion cymwys o Iwerddon ddewis gwneud cais i’r EUSS (gweler isod am wybodaeth ar sut i wirio’r hawl i drwydded deiliad statws EUSS).

Gall dinasyddion Iwerddon hefyd wneud cais am drwydded gweithiwr ffiniol, gellir cyhoeddi’r drwydded hon yn ddigidol neu fel trwydded ffisegol, fel y gallant brofi eu hawl i weithio gan ddefnyddio’r Swyddfa Gartref ar-lein hawl i weithio.

Ers 6 Ebrill 2022, gall awdurdodau trwyddedu ddefnyddio IDVT trwy wasanaeth IDSP i gwblhau elfen gwirio hunaniaeth ddigidol gwiriad hawl i weithio ar gyfer dinasyddion Prydain ac Iwerddon sydd â phasbort dilys (gan gynnwys cardiau pasbort Iwerddon). Am ganllaw manwl ar sut i gwblhau gwiriad hawl i weithio gan ddefnyddio IDSP, cyfeiriwch at Canllaw i Gyflogwyr ar Wiriadau Hawl i Weithio.

Sut mae’n ofynnol i ddinasyddion yr AEE brofi eu hawl i drwydded

Dinasyddion yr AEE a roddwyd statws o dan Gynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE (EUSS)

Mae mwyafrif dinasyddion yr AEE bellach yn profi eu hawl i drwydded gan ddefnyddio gwasanaethau ar-lein y Swyddfa Gartref.

Nid yw’r Swyddfa Gartref bellach yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau trwyddedu gynnal gwiriadau ailadroddus ar ddeiliaid statws cyn-sefydlog. Cyn belled â’ch bod yn cadw copi o’r gwiriad ar-lein, nid yw’n ofynnol i chi ailadrodd y gwiriad mewn perthynas â pherson sydd naill ai â statws preswylydd cyn-sefydlog neu statws sefydlog a roddwyd o dan yr EUSS pan fydd yr ymgeisydd yn gwneud cais i adnewyddu neu ymestyn ei drwydded gyda chi.

Ceisiadau Cynllun Preswylio’n Sefydlog i’r UE yn y DU

Mae gan ddinasyddion yr AEE, ac aelodau o’u teulu, sydd wedi gwneud cais dilys i’r EUSS ddiogelwch dros dro o hawliau o dan y Cytundeb Ymadael, Cytundeb Gwahanu EFTA yr AEE neu Gytundeb Hawliau Dinasyddion y Swistir, sy’n rhoi hawl iddynt gael trwydded nes bod eu cais yn cael ei benderfynu o’r diwedd. Mae hyn yn cynnwys aros am ganlyniad unrhyw apêl yn erbyn penderfyniad i wrthod statws.

Rhaid i awdurdodau trwyddedu roi pob cyfle i ymgeiswyr am drwydded brofi eu hawl i drwydded ac ni ddylent drin y rhai sydd â chais rhagorol a dilys yn llai ffafriol.

Derbyn cais a gyflwynwyd i’r Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE

Mae nifer fach o unigolion a wnaeth eu cais EUSS gan ddefnyddio cais papur. Oherwydd yr amser postio a phrosesu sy’n gysylltiedig â cheisiadau papur, efallai y bydd gofyn i chi gynnal gwiriad cyn i’r unigolyn dderbyn ei Dystysgrif Cais. Pan fo unigolyn wedi gwneud cais ar neu cyn 30 Mehefin 2021, bydd yn darparu llythyr neu hysbysiad e-bost yn cydnabod derbyn y cais EUSS. Dylech ofyn am wiriad hawl i weithio gan SVEC i wirio’r ddogfen hon.

Tystysgrif Cais

Pan fo unigolyn yn nodi ei fod wedi cael Tystysgrif Cais (CoA), rhaid i chi wirio yn gyntaf a yw hwn yn CoA ‘digidol’ neu ‘anddigidol’. Mae CoA yn dystiolaeth bod unigolyn wedi gwneud cais dilys i’r EUSS ac y dylid ei ddefnyddio i ddangos tystiolaeth o’u hawl i drwydded tan y penderfynir yn derfynol ar eu cais.

Tystysgrif Cais Digidol

Mae’r rhan fwyaf o unigolion sydd â chais dilys rhagorol a wnaed i’r EUSS wedi cael CoA digidol. Yn yr achos hwn, dylech wirio gyda’r unigolyn a gofyn iddo roi cod rhannu i chi. Mae hyn yn golygu y gallwch wirio eu hawl i weithio ar unwaith trwy’r gwasanaeth ar-lein ac nid oes angen i chi gysylltu â SVEC. Bydd y gwasanaeth ar-lein yn rhoi cadarnhad o’u hawl i weithio ac yn cynghori pan fydd angen gwiriad dilynol.

Tystysgrif Cais nad yw’n ddigidol

Mae CoA ‘nad yw’n ddigidol’ yn e-bost neu lythyr, a anfonir at yr unigolyn, yn eu cynghori sut y gall awdurdodau trwyddedu ofyn am wybodaeth am eu hawl i drwydded gan SVEC. Pan fydd ymgeisydd yn rhoi CoA ‘nad yw’n ddigidol’ i chi fel tystiolaeth o gais a wneir i’r EUSS, rhaid i chi wneud copi o’r ddogfen hon a chadw’r copi hwn.

Os byddwch yn cael CoA nad yw’n ddigidol, dylech ofyn i ymgeisydd y drwydded wirio a ydynt hefyd wedi derbyn CoA digidol. Os oes ganddynt, dylent ddarparu cod rhannu i chi i wirio eu hawl i weithio trwy’r gwasanaeth ar-lein yn lle hynny. Bydd SVEC yn gallu gwirio statws yr unigolyn a gwirio bod ganddo’r hawl i drwydded.

Statws Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE a roddwyd gan Ddibyniaeth y Goron

Mae Dibyniaethau y Goron (Beilïaeth Jersey, Beilïaeth Guernsey, ac Ynys Manaw) ill dau yn gweithredu eu EUSS eu hunain, i’r rhai sy’n gymwys i wneud cais. Mae’r DU a Dibyniaeth y Goron yn cydnabod statws a roddir o dan Gynllun ei gilydd, felly ystyrir bod gan unigolyn a roddir statws sefydlog neu gyn-sefydlog gan Ddibyniaeth y Goron statws sefydlog neu statws preswylydd cyn-sefydlog yn y DU.

Ynys Manaw a Guernsey yn cyhoeddi llythyr at y rhai a roddwyd statws EUSS. Mae Jersey yn cyhoeddi llythyr ac yn gweithredu gwasanaeth gwirio statws mewnfudo i unigolion gael cadarnhad o’u statws ar unrhyw adeg.

Pan gyflwynir llythyr neu gadarnhad e-bost o absenoldeb EUSS gan un o Ddibyniaeth y Goron mewn perthynas â chais am drwydded newydd, rhaid i chi ofyn am hawl i gael gwiriad trwydded gan y SVEC.

Ceisiadau Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE mewn Dibyniaeth y Goron

Os oes gan unigolyn gais sy’n weddill i Gynllun Preswylio’n Sefydlog i’r UE (EUSS) o Ddibyniaethau Coron Beilïaeth Jersey, Beilïaeth Guernsey neu Ynys Manaw, bydd ganddo lythyr neu hysbysiad e-bost yn cadarnhau eu cais sy’n weddill. Mae’n rhaid i chi ofyn am wiriad hawl i weithio gan SVEC.

Bydd SVEC yn gallu gwirio statws yr unigolyn a gwirio bod ganddo’r hawl i drwydded. Mae’n rhaid i chi gadw copi o lythyr neu e-bost Dibyniaeth y Goron a chadw hwn gyda’r ymateb gan y SVEC.

Dinasyddion yr AEE sydd â chaniatâd amhenodol dilys i ddod i mewn neu aros

Nid yw’n ofynnol i ddinasyddion yr AEE sydd â chaniatâd amhenodol i ddod i mewn neu aros (ILE / R) wneud cais i Gynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE ond gallant wneud hynny os ydynt yn dymuno.

Ers 1 Gorffennaf 2021, mae’n ofynnol i ddinasyddion yr AEE sydd ag ILE/R brofi eu hawl i drwydded yn yr un modd â gwladolion tramor eraill nad oes ganddynt statws digidol. Gallwch gynnal gwiriad llaw o ddogfennaeth y Swyddfa Gartref fel ardystiad/vignette mewn pasbort cyfredol sy’n nodi, ‘caniatâd amhenodol i ddod i mewn neu aros’ neu ‘dim terfyn amser’. Efallai y bydd gan rai breswylfa biometrig gyfredol

Gellir defnyddio trwyddedau (BRP) a gellir defnyddio hwn i gael mynediad i’r gwasanaeth ar-lein.

Bydd cynnal gwiriad llaw o’r dogfennau neu’r gwiriad ar-lein, fel y nodir yn y canllawiau hyn yn bodloni’r gofyniad i brofi hawl i drwydded.

Mwy o wybodaeth

Os ydych yn dod ar draws dinasyddion yr AEE sy’n credu bod ganddynt ILE / R ond nad oes ganddynt ddogfen i gadarnhau hyn, anogwch nhw i:

• gwneud cais i gynllun Windrush i gael prawf o’u statws ILE/R
• gweld a ydynt yn gymwys i wneud cais i’r Cynllun Preswylio’n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE , os oes ganddynt sail resymol dros yr oedi cyn gwneud eu cais

Os ydynt yn dod o Malta neu Cyprus, efallai y byddant hefyd yn gallu gwneud cais am ddinasyddiaeth Brydeinig drwy gynllun Windrush.

Mae ceisiadau ar gyfer y naill gynllun neu’r llall yn rhad ac am ddim.

System fewnfudo sy’n seiliedig ar bwyntiau

Bydd angen i ddinasyddion yr AEE sy’n dod i’r DU i fyw, gweithio neu astudio gael statws mewnfudo o dan y system bwyntiau yn yr un modd â gwladolion tramor eraill.

Bydd y rhan fwyaf o ddinasyddion yr AEE yn cael eVisa, fodd bynnag, bydd hyn yn dibynnu ar y llwybr mewnfudo a sut y gwnaethant eu cais. Bydd gan rai o ddinasyddion yr AEE Drwydded Breswylio Biometrig (BRP). Rhaid i’r rhai sydd â BRP dilys ddefnyddio’r gwasanaeth hawl i weithio ar-lein.

I brofi eu hawl i drwydded o 1 Gorffennaf 2021, bydd unigolion yn rhoi cod rhannu i chi a’u dyddiad geni a fydd yn gwirio statws mewnfudo’r Swyddfa Gartref trwy’r gwasanaeth ar-lein sydd ar gael ar GOV.UK:  Gwirio hawl ymgeisydd swydd i weithio: defnyddiwch eu cod rhannu - GOV.UK (www.gov.uk)

Dinasyddion yr AEE heb statws mewnfudo cyfreithlon

Os yw dinesydd o’r AEE yn gwneud cais am drwydded gyda chi ond nad yw wedi gwneud cais i’r EUSS (ac nad oes ganddo statws mewnfudo amgen yn y DU), yna ni fyddant yn gallu pasio hawl i wiriad trwydded ac ni ddylid rhoi trwydded.

Os ydynt yn credu eu bod yn gymwys ar gyfer yr EUSS, gallech eu cyfeirio at wneud cais gan fod y Llywodraeth wedi cytuno ar amddiffyniad dros dro i ymgeiswyr i’r EUSS. I’r rhai sy’n byw yn y DU erbyn 31 Rhagfyr 2020, y dyddiad cau fel arfer oedd 30 Mehefin 2021, felly bydd angen iddynt ddangos bod ganddynt sail resymol dros yr oedi cyn gwneud cais. Bydd gan y rhai sy’n gwneud cais dilys i’r EUSS eu hawl i drwydded a ddiogelir tra bod eu cais yn cael ei benderfynu, mae hyn yn berthnasol i ymgeiswyr trwydded.

Efallai y bydd sefyllfaoedd lle mae awdurdodau trwyddedu yn nodi dinesydd AEE sydd â thrwyddedau tacsi a hurio preifat presennol, nad ydynt wedi gwneud cais i’r EUSS ac nad oes ganddo unrhyw fath arall o absenoldeb yn y DU. Gellir dod o hyd i hyn yn ystod archwiliad o weithredwr tacsi, cyfarfod â sefydliad gorfodi’r gyfraith neu drwy adolygiad trwydded a ddygwyd gan Awdurdod Cyfrifol.

Bydd trwydded a roddir mewn perthynas â chais a wnaed ar neu ar ôl 1 Rhagfyr 2016 yn dod i ben pan ddaw caniatâd y deiliad i fod yn y DU i ben.

Yn yr amgylchiadau hyn, gellir cael cyngor a chymorth gan Reolwyr Partneriaeth Lleol eich Swyddfa Gartref, neu drwy e-bost: isclpmsupportteam@homeoffice.gov.uk

Yn y rhan fwyaf o achosion, Rheolwr Partneriaeth Lleol neu dîm Mewnfudo, Cydymffurfiaeth a Gorfodi lleol (ICE) fydd y pwynt cyswllt cyntaf ar gyfer awdurdodau trwyddedu.

Aelodau o’r teulu

Efallai y bydd rhai unigolion yn gymwys i gael trwydded i ddod i’r DU os ydynt yn aelod o deulu dinesydd yr UE, AEE neu’r Swistir, neu’n ‘berson o Ogledd Iwerddon’. Mae’n ofynnol i aelodau o deuluoedd nad ydynt yn aelodau o’r AEE o ddinasyddion yr AEE wneud cais i’r EUSS barhau i fyw yn y DU ar ôl 30 Mehefin 2021.

Roedd dau fath gwahanol o drwydded deuluol: trwydded deuluol EUSS a thrwydded deulu’r AEE. Daeth yr olaf, trwyddedau teulu AEE, i ben ar ôl 30 Mehefin 2021, hyd yn oed os oedd amser ar ôl ar y drwydded. Am fwy o wybodaeth am drwydded teulu ‘r AEE, gweler Gwybodaeth am ganiatâd teulu yr AEE ar GOV.UK.

Bydd y rhai sydd â thrwydded deuluol EUSS yn cael vignette a roddir yn eu pasbort neu ar gerdyn / papur ar wahân os nad yw’r unigolyn wedi defnyddio pasbort i wneud cais. Pan fydd unigolyn yn cyflwyno vignette o’r math hwn, rhaid i’r awdurdod trwyddedu gymryd copi o’r pasbort yn ogystal â’r vignette a sicrhau bod y ffotograffau’n cynrychioli’r un person.

Lle mae trwydded teulu EUSS ar gerdyn / papur ar wahân ynghyd â phasbort sydd wedi dod i ben neu gerdyn adnabod (presennol neu wedi dod i ben), rhaid i chi gysylltu â SVEC i wirio eu statws.

Mae’n rhaid i chi wneud copi o’u pasbort sydd wedi dod i ben neu gerdyn adnabod, trwydded teulu EUSS (vignette mewn pasbort neu ar gerdyn / papur ar wahân) a’i gadw gyda’r ymateb gan y SVEC.

Yn olaf, lle bo’n berthnasol, gall ymuno ag aelodau’r teulu (JFM) wneud cais i’r EUSS. Pan fydd JFM yn gwneud cais dilys i’r EUSS, byddant yn derbyn Tystysgrif Cais (CoA), a gyhoeddir gan y Swyddfa Gartref. Byddant yn gallu defnyddio eu CoA at ddibenion hawl i gael gwiriad trwydded.

Cymorth pellach ar gael i ddinasyddion yr UE, yr Ardal Economaidd Ewropeaidd a’r Swistir

Os oes angen cyngor neu gymorth pellach ar unrhyw un o’ch ymgeiswyr presennol neu ddarpar drwydded mewn perthynas â’u statws mewnfudo, gallant gael gafael ar wybodaeth am GOV.UK:

Gweld a phrofi eich statws mewnfudo (eVisa) - GOV.UK (www.gov.uk)

Mae hyn hefyd yn rhoi rhagor o wybodaeth ar sut i brofi statws mewnfudo, sut i ddiweddaru manylion personol, a chymorth sydd ar gael.

Os oes angen help ar ymgeisydd trwydded i gael mynediad at wasanaethau statws mewnfudo ar-lein y Swyddfa Gartref neu eu defnyddio, gallant gysylltu â Chanolfan Datrys UKVI:

Ffôn: 0300 790 6268, dewiswch opsiwn 3

Dydd Llun i ddydd Gwener (ac eithrio gwyliau banc), 8am i 8pm Dydd Sadwrn a Dydd Sul, 9:30am i 4:30pm.

Yr hawl i wirio trwydded ar gyfer gwladolion Wcrain

Mewn ymateb i’r gwrthdaro esblygol yn yr Wcrain, mae’r Swyddfa Gartref wedi cyflwyno cynlluniau fisa i gefnogi gwladolion Wcrain, ac aelodau eu teulu, i ddod i’r DU.

Gall y rhai sy’n cael fisa o dan y cynlluniau hyn weithio, rhentu cartref a chael mynediad at wasanaethau cyhoeddus, fel triniaeth feddygol ac addysg. O’r herwydd, bydd gofynion i ddangos mewnfudo am hawl i gael gwiriad trwydded yn berthnasol i wladolion Wcrain.

Mae rhagor o wybodaeth am sut y cyhoeddodd gwladolion Wcrain ganiatâd i aros yn y DU o dan gynlluniau’r Wcráin yn gallu dangos tystiolaeth bod eu statws mewnfudo ar gael yn Canllaw Cyflogwr i Wiriadau Hawl i Weithio ar GOV.UK.

6. Dirymu trwyddedau

Efallai y byddwn yn rhoi gwybodaeth i chi, neu gallwch gael gwybodaeth o ffynonellau eraill, a allai beri i chi atal neu ddirymu trwydded ar y sail bod hawl deiliad y drwydded i ddal trwydded wedi newid. Er enghraifft, mae caniatâd unigolyn i fod yn y DU wedi cael ei gwtogi, wedi cael gorchymyn alltudio neu wedi ei gael yn euog o drosedd mewnfudo (yn gyffredinol, ond heb fod yn gyfyngedig i, euogfarnau o dan Ddeddf Mewnfudo 1971) neu wedi bod yn destun cosb mewnfudo nad yw wedi’i chanslo yn dilyn gwrthwynebiad neu apêl. Bydd cosb fewnfudo wedi ei chyflwyno oherwydd eu bod wedi cyflogi gweithiwr anghyfreithlon neu’n gosod eiddo i rywun nad oes ganddo hawl i rentu. Sylwch y gellir rhoi cosbau sifil i ddinasyddion y DU yn ogystal ag ymfudwyr sy’n torri’r rheoliadau perthnasol.

Gall gwybodaeth o’r fath am dorri cyfraith mewnfudo hefyd fod yn berthnasol pan ystyriwch a yw unigolyn yn bodloni’r prawf ‘addas a phriodol’.

Ar unrhyw apêl sy’n ymwneud â phenderfyniad gan weithredwr neu drwydded yrru, p’un ai i roi, dirymu neu atal y drwydded, nid oes gan y llys hawl i ystyried a ddylai deiliad y drwydded fod wedi ei gael yn euog o drosedd mewnfudo, wedi derbyn cosb mewnfudo neu y dylai fod wedi cael caniatâd y Swyddfa Gartref i fod yn y DU. Mae hyn oherwydd bod hawliau ar wahân i apêl mewnfudo, neu i gael penderfyniad mewnfudo wedi’i adolygu’n weinyddol, yn bodoli.

Dychwelyd y drwydded

Mae’n ofynnol i ddeiliad y drwydded ddychwelyd y drwydded i chi, unwaith y bydd y drwydded honno wedi dod i ben, neu wedi cael ei hatal neu ei dirymu ar sail mewnfudo. Mae hyn yn cael ei ategu gan droseddau o fethu â chydymffurfio â’r gofyniad dychwelyd o dan ddeddfwriaeth trwyddedu tacsis bresennol.

Os bydd deiliad y drwydded, heb esgus rhesymol, yn methu o fewn saith diwrnod gwaith i ddychwelyd y drwydded, y bathodyn ac unrhyw dystiolaeth arall o adnabod a roddwyd gennych i chi, mae’n cyflawni trosedd. Y ddirwy uchaf yw lefel tri ar y raddfa safonol.

7. Darparu gwybodaeth i’r Swyddfa Gartref

Nid yw’r darpariaethau hyn, er mwyn atal gweithio anghyfreithlon mewn perthynas â thacsis a thrwyddedau hurio preifat, yn mandadu awdurdodau trwyddedu yn benodol yn adrodd achosion i’r Swyddfa Gartref sydd wedi cael eu gwrthod, neu eu hatal neu eu dirymu wedi hynny, drwydded ar sail mewnfudo.

Fodd bynnag, gofynnir i chi ddarparu’r wybodaeth hon i’r Swyddfa Gartref, fel y gellir cymryd camau gorfodi priodol eraill yn erbyn person, gan gynnwys dirymu eu trwydded yrru yn y DU. Cefnogir y cyfnewid gwybodaeth hwn gan adran 55 o Ddeddf Mewnfudo 2016 sy’n ehangu’r porth rhannu gwybodaeth presennol yn adran 20 o Ddeddf Mewnfudo a Lloches 1999 (Deddf 1999) ac mae’n rhoi awdurdod statudol clir i awdurdodau cyhoeddus gyflenwi gwybodaeth neu ddogfennau i’r Swyddfa Gartref y gellir eu defnyddio at ddibenion mewnfudo. Gweler y daflen ffeithiau. Dylid anfon unrhyw wybodaeth at tphlicensing@homeoffice.gov.uk.

Yn ogystal, mae adran 20A o Ddeddf 1999, fel y’i diwygiwyd gan adran 55 o Ddeddf 2016, yn gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i roi dogfennau cenedligrwydd i swyddogion mewnfudo’r Swyddfa Gartref sydd yn eu meddiant, ond dim ond pan ofynnir yn benodol iddynt wneud hynny. Gweler y daflen ffeithiau. Efallai y bydd y Swyddfa Gartref yn gofyn i chi am gopïau o ddogfennau cenedligrwydd yr ydych wedi’u cadw fel rhan o’r cais trwyddedu os ydynt yn perthyn i rywun sy’n atebol i’w tynnu o’r DU.

1. Y tu allan i Lundain, mae’r darpariaethau hyn hefyd yn berthnasol i pedi-cabs yn rhinwedd eu bod yn ‘gerbydau hacney’. ↩

2. Yr eithriadau yw tacsis Llundain, y mae Trafnidiaeth Llundain wedi gwneud darpariaeth gyfatebol ar ei gyfer drwy ddiwygio Gorchymyn Cab Llundain 1934 a swyddfeydd archebu yn yr Alban, y diwygiwyd Gorchymyn Deddf Llywodraeth Ddinesig (Yr Alban) 1982 (Trwyddedu Swyddfeydd Archebu) 2009 ar eu cyfer gan orchymyn canlyniadol a wnaed o dan Ddeddf 2016 a ddaeth i rym ar 22 Ionawr 2018. ↩