Canllawiau

Canllawiau cyfrifon Tŷ'r Cwmnïau

Diweddarwyd 1 October 2024

Mae’r canllaw hwn yn dweud wrthych am y dogfennau y mae’n rhaid i gwmni eu cyflwyno bob blwyddyn i Dŷ’r Cwmnïau. Dylech ddarllen y canllaw hwn ynghyd â Deddf Cwmnïau 2006 a’r rheoliadau perthnasol sydd ar gael ar wefan deddfwriaeth y DU.

Rhaid i bob cwmni ffeilio cyfrifon blynyddol gyda Thŷ’r Cwmnïau - gan gynnwys cwmnïau segur a chwmnïau rheoli fflat.

Os na fyddwch yn cydymffurfio, gallai fod canlyniadau difrifol. Efallai y bydd y cofrestrydd yn tybio nad yw’r cwmni bellach yn cynnal busnes nac ar waith ac yn cymryd camau i’w dynnu o’r gofrestr.

1. Dyddiadau cyfeirio cyfrifyddu

1.1 Blwyddyn ariannol cwmni

Mae blwyddyn ariannol fel arfer yn gyfnod o 12 mis rydych chi’n paratoi cyfrifon ar ei gyfer. Rhaid i bob cwmni baratoi cyfrifon sy’n adrodd ar berfformiad a gweithgareddau’r cwmni yn ystod y flwyddyn ariannol.

Ar gyfer cwmni sy’n bodoli eisoes, bydd eich blwyddyn ariannol yn cychwyn ar y diwrnod ar ôl i’r flwyddyn ariannol flaenorol ddod i ben.

Ar gyfer cwmni newydd, bydd eich blwyddyn ariannol yn cychwyn ar ddiwrnod y corffori.

Pennir blynyddoedd ariannol trwy gyfeirio at gyfnod cyfeirio cyfrifyddu sy’n dod i ben ar ddyddiad penodol. Gelwir hyn yn ddyddiad cyfeirio cyfrifyddu (DCC).

Gallwch ddewis gwneud eich cyfrifon i’r DCC neu ddyddiad hyd at 7 diwrnod y naill ochr iddo.

1.2 Sut i bennu DCC eich cwmni

Ar gyfer pob cwmni newydd, eu dyddiad cyfeirio cyfrifyddu cyntaf fydd diwrnod olaf y mis y bydd pen-blwydd eu corffori yn disgyn. Bydd dyddiadau cyfeirio cyfrifyddu dilynol yn disgyn yn awtomatig ar yr un dyddiad bob blwyddyn.

Enghraifft Pe bai’ch cwmni wedi’i gorffori ar 6 Ebrill 2016 ei ddyddiad cyfeirio cyfrifyddu cyntaf fyddai 30 Ebrill 2017 a 30 Ebrill ar gyfer pob blwyddyn ganlynol.

1.3 Sut i newid DCC cwmni

Gallwch newid y dyddiad cyfeirio cyfrifyddu cyfredol neu’r dyddiad blaenorol yn union i ymestyn neu fyrhau’r cyfnod.

I newid DCC eich cwmni, gallwch:

• ffeilio ar-lein
• defnyddio meddalwedd *anfon ffurflen bapur AA01 i Dŷ’r Cwmnïau

Rhaid i chi wneud hyn cyn dyddiad cau ffeilio’r cyfrifon ar gyfer y cyfnod yr ydych am ei newid. Os daw cyfrifon am gyfnod cyfeirio cyfrifyddu penodol yn hwyr, mae’n rhy hwyr i newid eich dyddiad cyfeirio cyfrifyddu.

Mae gan gwmnïau preifat 9 mis a chwmnïau cyhoeddus 6 mis i gyflwyno eu cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau ar ôl diwedd pob cyfnod cyfeirio cyfrifyddu.

Mae’r cyfnod a ganiateir ar gyfer cyflwyno cyfrifon cyntaf cwmni ac ar gyfer newid ei ddyddiad cyfeirio cyfrifyddu yn wahanol. Gweler y dyddiadau cau ar gyfer ffeilio.

1.4 Cyfyngiadau ar newid yr DCC

Gallwch newid dyddiad cyfeirio cyfrifyddu trwy fyrhau cyfnod cyfeirio cyfrifyddu mor aml ag y dymunwch a chynifer o fisoedd ag y dymunwch. Fodd bynnag, mae cyfyngiadau ar ymestyn cyfnodau cyfeirio cyfrifyddu.

Ni allwch estyn cyfnod fel ei fod yn para mwy na 18 mis o ddyddiad cychwyn y cyfnod cyfrifyddu (oni bai bod y cwmni mewn gweinyddiaeth).

Ni chewch ymestyn mwy nag unwaith mewn 5 mlynedd oni bai:

• mae’r cwmni yn gweinyddu
• mae’r Ysgrifennydd Gwladol wedi cymeradwyo hyn
• mae’r cwmni’n alinio ei ddyddiad cyfeirio cyfrifyddu â dyddiad is-gwmni neu riant ymgymeriad o dan gyfraith y DU

Nid oes unrhyw gyfyngiadau ychwanegol wrth newid DCC cyntaf eich cwmni.

Mae llawer o gwmnïau yn gwneud y camgymeriad o ychwanegu 6 mis yn unig at ddiwedd y cyfnod - a all weithiau ymestyn y cyfnod y tu hwnt i 18 mis ac arwain at wrthod y cais.

Pan estynnwch eich cyfnod cyfrifyddu cyntaf i’r uchafswm o 18 mis, rhaid i chi gyfrif y dyddiad corffori fel diwrnod cyntaf y cyfnod.

2. Cofnodion cyfrifyddu

Rhaid i bob cwmni gadw cofnodion cyfrifyddu - p’un a ydyn nhw’n masnachu ai peidio. Rhaid i gofnodion cyfrifyddu gynnwys:

• cofnodion yn dangos yr holl arian a dderbyniwyd ac a wariwyd gan y cwmni
• cofnod o asedau a rhwymedigaethau’r cwmni

Hefyd, os yw busnes eich cwmni yn cynnwys delio â nwyddau, rhaid i’r cofnodion gynnwys:

• datganiadau o stoc a ddelir gan y cwmni ar ddiwedd pob blwyddyn ariannol
• pob datganiad o gymryd stoc yr ydych wedi cymryd neu baratoi unrhyw ddatganiadau stoc ohono
• datganiadau o’r holl nwyddau a werthir ac a brynwyd, ac eithrio gan fasnach fanwerthu gyffredin. Dylai hyn restru’r nwyddau, y prynwyr a’r gwerthwyr

Rhaid i riant-gwmnïau sicrhau bod unrhyw is-ymgymeriad yn cadw cofnodion cyfrifyddu digonol fel y gall cyfarwyddwyr y rhiant-gwmni baratoi cyfrifon sy’n cydymffurfio â’r Ddeddf Cwmnïau neu Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol a fabwysiadwyd yn y DU.

2.1 Ble i gadw cofnodion cyfrifyddu eich cwmni

Rhaid i gwmni gadw ei gofnodion cyfrifyddu yn ei gyfeiriad swyddfa gofrestredig neu mewn man y mae’r cyfarwyddwyr yn ei ystyried yn addas. Rhaid i’r cofnodion fod yn agored i’w harchwilio gan swyddogion y cwmni bob amser.

Os yw’r cwmni’n dal y cofnodion mewn man y tu allan i’r DU, rhaid iddo anfon cyfrifon a ffurflenni o leiaf bob 6 mis a’u cadw yn y DU. Rhaid i’r cyfrifon a’r ffurflenni hynny ddatgelu’r sefyllfa ariannol a galluogi’r cyfarwyddwyr i baratoi cyfrifon sy’n cydymffurfio â gofynion y Ddeddf Cwmnïau, gan gynnwys lle mae’r cyfrifon yn cael eu paratoi gan ddefnyddio Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol a fabwysiadwyd yn y DU.

2.2 Hyd yr amser y mae’n rhaid cadw cofnodion cyfrifyddu

Rhaid i gwmnïau preifat gadw cofnodion cyfrifyddu am 3 blynedd o’r dyddiad y cawsant eu gwneud. Rhaid i gwmnïau cyhoeddus eu cadw am 6 blynedd.

3. Cyfrifon ar gyfer eich aelodau

Rhaid i gyfarwyddwyr pob cwmni baratoi cyfrifon ar gyfer pob blwyddyn ariannol. Gelwir y rhain yn gyfrifon unigol. Rhaid i riant-gwmni hefyd baratoi cyfrifon grŵp (ond ar gyfer rhiant-gwmnïau sy’n gymwys mor fach mae hyn yn ddewisol).

Efallai y bydd cwmni segur sydd hefyd yn is-gwmni yn gallu hawlio eithriad rhag paratoi neu ffeilio ei gyfrifon o dan rai amgylchiadau. Gweler is-gwmnïau segur.

3.1 Cynnwys cyfrifon eich cwmni

Yn gyffredinol, rhaid i gyfrifon gynnwys:

• cyfrif elw a cholled (neu gyfrif incwm a gwariant os nad yw’r cwmni’n masnachu am elw)
• mantolen wedi’i llofnodi gan gyfarwyddwr ar ran y bwrdd ac enw printiedig y cyfarwyddwr hwnnw
• nodiadau i’r cyfrifon
• cyfrifon grŵp (os yw’n briodol)

Ac yn gyffredinol rhaid cyd-fynd â chyfrifon:

• adroddiad cyfarwyddwyr wedi’i lofnodi gan ysgrifennydd neu gyfarwyddwr a’u henw printiedig, gan gynnwys adolygiad busnes (neu adroddiad strategol) os nad yw’r cwmni’n gymwys fel un bach
• adroddiad ‘archwilwyr’ yn nodi enw’r archwilydd ac wedi’i lofnodi a’i ddyddio ganddo (oni bai bod y cwmni wedi’i eithrio rhag archwiliad)

Nid oes unrhyw ofyniad i gwmnïau ddefnyddio cyfrifydd proffesiynol i baratoi eu cyfrifon. Fodd bynnag, dylai cyfarwyddwyr fod yn ymwybodol o’u cyfrifoldebau cyfreithiol o ran cyfrifon ac os ydynt yn ansicr ynghylch y gofynion gallant ystyried ceisio cyngor proffesiynol.

3.2 Anfon cyfrifon at aelodau eich cwmni

Rhaid i bob cwmni anfon copi o’i gyfrifon blynyddol ar gyfer pob blwyddyn ariannol i:

• pob aelod o’r cwmni
• pob deiliad o dyledebau’r cwmni
• pawb sydd â hawl i dderbyn rhybudd o gyfarfodydd cyffredinol

Ni fydd hyn yn berthnasol i rai is-gwmnïau segur sydd wedi’u heithrio rhag paratoi cyfrifon.

Nid oes gofyniad statudol bellach i gwmnïau preifat osod eu cyfrifon gerbron aelodau mewn cyfarfod cyffredinol. Os yw erthyglau cwmni preifat ar hyn o bryd yn nodi bod yn rhaid i’r cwmni osod cyfrifon gerbron aelodau mewn cyfarfod cyffredinol, gallant basio penderfyniad arbennig i ddileu’r ddarpariaeth honno.

Rhaid i gwmni cyhoeddus osod ei gyfrifon gerbron ei aelodau mewn cyfarfod cyffredinol blynyddol.

Gall cwmni basio penderfyniad neu wneud darpariaeth yn ei erthyglau y caiff y cwmni ei anfon neu gyflenwi dogfennau, gan gynnwys cyfrifon, i aelodau yn ôl gwefan. Nid oes rhaid i aelodau gytuno i dderbyn cyfathrebiadau fel hyn ac mae ganddyn nhw’r hawl i ofyn am gopi papur.

3.3 Cymeradwyo a llofnodi cyfrifon

Rhaid i fwrdd cyfarwyddwyr y cwmni gymeradwyo’r cyfrifon cyn eu hanfon at aelodau’r cwmni:

• rhaid i gyfarwyddwr lofnodi’r fantolen ar ran y bwrdd ac argraffu eu henw, gydag unrhyw ddatganiadau eithrio yn ymddangos uwchben llofnod y cyfarwyddwr
• rhaid i gyfarwyddwr neu ysgrifennydd y cwmni lofnodi adroddiad y cyfarwyddwyr ar ran y bwrdd ac argraffu eu henw. Rhaid i unrhyw ddatganiad ynghylch ei baratoi o dan drefn y cwmnïau bach ymddangos uwchben y llofnod
• os oes rhaid i’r cwmni atodi adroddiad archwilydd i’r cyfrifon, rhaid i’r adroddiad gynnwys llofnod yr archwilydd a rhaid argraffu ei enw
• pan fo’r archwilydd yn gwmni rhaid i adroddiad yr archwilydd nodi enw’r archwilydd ac enw’r person a’i lofnododd fel uwch archwilydd statudol ar ran y cwmni

4. Cyfrifon ar gyfer Tŷ’r Cwmnïau

Ni all Tŷ’r Cwmnïau roi cyngor technegol ar eich cyfrifon. Dim ond arweiniad cyffredinol y gallwn ei roi, nid cyngor technegol ar faterion cyfrifyddu neu gyfreithiol penodol.

Bydd yr holl wybodaeth yn y cyfrifon yn ymddangos ar y cofnod cyhoeddus. Darllenwch fwy am wybodaeth bersonol ar gofrestr Tŷ’r Cwmnïau.

Mae eich cyfrifon yn ddarostyngedig i ofynion cyfreithiol, ac nid ydym yn gymwys i roi cyngor arbenigol. Efallai yr hoffech ystyried ymgynghori â chyfrifydd os oes angen y math hwn o gyngor arnoch.

4.1 Cwmnïau preifat a chyhoeddus cyfyngedig

Rhaid i bob cwmni preifat a chyhoeddus preifat ffeilio eu cyfrifon yn Nhŷ’r Cwmnïau.

Rhaid i chi anfon copi o’r cyfrifon rydych chi eisoes wedi’u paratoi ar gyfer eich aelodau neu gyfranddalwyr i Dŷ’r Cwmnïau. Fodd bynnag, gall cwmnïau bach a micro-endidau baratoi fersiwn gryno o’r cyfrifon hynny sydd â llai o fanylion trwy hepgor rhai eitemau ar y fantolen.

Gall cwmnïau segur cymwys gyflwyno cyfrifon blynyddol symlach fyth i Dŷ’r Cwmnïau.

4.2 Cwmnïau diderfyn

Dim ond os, ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod a gwmpesir gan y cyfrifon y mae angen i gwmnïau diderfyn gyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau:

• roedd y cwmni’n is-ymgymeriad neu’n rhiant i ymgymeriad cyfyngedig
• roedd y cwmni’n gwmni bancio neu yswiriant (neu’n rhiant-gwmni cwmni bancio neu yswiriant)

Neu os oedd pob un o aelodau’r cwmni:

• cwmni cyfyngedig
• cwmni diderfyn arall yr oedd pob un o’i aelodau yn gwmni cyfyngedig
• partneriaeth Albanaidd yr oedd pob un o’i haelodau yn gwmni cyfyngedig

Efallai y bydd is-gwmni segur yn gallu hawlio eithriad rhag paratoi neu ffeilio ei gyfrifon o dan rai amgylchiadau. Gweler cyfrifon segur.

4.3 Ffeilio’ch cyfrifon â rhannau eraill o’r llywodraeth

Mae’n ofynnol i chi ffeilio cyfrifon eich cwmni yn Nhŷ’r Cwmnïau yn unol â Deddf Cwmnïau 2006.

Os yw’n berthnasol, rhaid i chi ffeilio gyda chyrff rheoleiddio eraill yn unol â’u gofynion a’u dyddiadau cau ar gyfer ffeilio. Dylech gysylltu â’r sefydliad perthnasol i gael mwy o wybodaeth am eu gofynion.

Ar hyn o bryd ni all cwmnïau elusennol ffeilio cyfrifon archwiliedig llawn ar wasanaeth WebFiling Tŷ’r Cwmnïau.

Rhaid i gwmnïau elusennol ffeilio eu cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau ar bapur neu drwy ddefnyddio meddalwedd trydydd parti.

Yn ddiweddar, mae’r Comisiwn Elusennau wedi cyhoeddi templed newydd i helpu cwmnïau elusennol i baratoi eu cyfrifon. Gallwch anfon copi wedi’i gwblhau o’r templed hwn i Dŷ’r Cwmnïau.

Gweler y canllawiau gan y Comisiwn Elusennau.

5. Dyddiadau cau ar gyfer ffeilio cyfrifon

Oni bai eich bod yn ffeilio cyfrifon cyntaf eich cwmni, yr amser a ganiateir fel arfer i gyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau yw:

• 9 mis o’r dyddiad cyfeirio cyfrifyddu ar gyfer cwmni preifat
• 6 mis o’r dyddiad cyfeirio cyfrifyddu ar gyfer cwmni cyhoeddus

5.1 Diffiniad o gyfrifon misol.

Mae cyfnod o fisoedd ar ôl dyddiad penodol yn dod i ben ar y dyddiad cyfatebol yn y mis priodol.

Enghraifft Mae gan gwmni preifat sydd â dyddiad cyfeirio cyfrifyddu o 4 Ebrill tan hanner nos ar 4 Ionawr y flwyddyn ganlynol i gyflwyno ei gyfrifon (nid 31 Ionawr).

Nid yw hyn yn berthnasol os mai’ch dyddiad cyfeirio cyfrifyddu yw diwrnod olaf y mis. Yn yr achos hwn byddai’r cyfnod a ganiateir ar gyfer ffeilio cyfrifon yn dod i ben gyda diwrnod olaf y mis priodol.

Enghraifft Mae gan gwmni preifat sydd â dyddiad cyfeirio cyfrifyddu o 30 Ebrill tan hanner nos ar 31 Ionawr y flwyddyn ganlynol i gyflwyno ei gyfrifon (nid 30 Ionawr).

Os yw dyddiad cau ar gyfer ffeilio yn disgyn ar ddydd Sul neu Ŵyl Banc, mae’r gyfraith yn dal i ofyn i chi ffeilio’r cyfrifon erbyn y dyddiad hwnnw. Er mwyn osgoi cosb, gwnewch yn siŵr eich bod yn anfon cyfrifon derbyniol mewn pryd i gyrraedd cyn y dyddiad cau.

Dyma’r dyddiad y byddwch chi’n cyflwyno cyfrifon derbyniol sy’n cwrdd â’r gofynion cyfreithiol perthnasol i Dŷ’r Cwmnïau sy’n bwysig - nid y dyddiad y gwnaethoch chi anfon y cyfrifon.

Gweler ein mynediad swyddfa ac amseroedd agor.

5.2 Dyddiadau cau ar gyfer ffeilio cyfrifon cyntaf eich cwmni

Os ydych chi’n ffeilio cyfrifon cyntaf eich cwmni a bod y cyfrifon hynny’n cwmpasu cyfnod o fwy na 12 mis, rhaid i chi eu danfon i Dŷ’r Cwmnïau:

• cyn pen 21 mis o ddyddiad corffori cwmnïau preifat, neu 3 mis o’r dyddiad cyfeirio cyfrifyddu (pa un bynnag sydd hiraf)
• cyn pen 18 mis o ddyddiad corffori cwmnïau cyhoeddus, neu 3 mis o’r dyddiad cyfeirio cyfrifyddu (pa un bynnag sydd hiraf)

Mae’r dyddiad cau ar gyfer danfon i Dŷ’r Cwmnïau yn cael ei gyfrif i’r union ddiwrnod.

Enghraifft Mae gan gwmni preifat a gorfforwyd ar 1 Ionawr 2011 gyda dyddiad cyfeirio cyfrifyddu ar 31 Ionawr tan hanner nos ar 1 Hydref 2012 (21 mis o’r dyddiad corffori) i gyflwyno ei gyfrifon.

Os yw’r cyfrifon cyntaf yn cwmpasu cyfnod o 12 mis neu lai, mae’r amseroedd arferol a ganiateir ar gyfer cyflwyno cyfrifon yn berthnasol.

5.3 Dyddiad cau ar gyfer ffeilio cyfrifon eich cwmni os ydych wedi byrhau cyfnod eich cyfrif

Pan fydd cwmni’n byrhau ei gyfnod cyfrifyddu, y dyddiad cau ar gyfer ffeilio newydd fydd yr hiraf o’r 2 opsiwn canlynol:

• 9 mis i gwmni preifat (neu 6 mis i gwmni cyhoeddus) o’r dyddiad cyfeirio cyfrifyddu newydd
• 3 mis o’r dyddiad y derbyniwyd yr hysbysiad (newid y dyddiad cyfeirio cyfrifyddu - ffurflen AA01)

5.4 Gwneud cais am amser ychwanegol i ffeilio cyfrifon eich cwmni

Gallwch wneud cais i ymestyn eich dyddiad cau ar gyfer ffeilio os bydd digwyddiad heb ei gynllunio yn eich atal rhag ffeilio’ch cyfrifon.

Darganfyddwch sut i wneud cais am fwy o amser i ffeilio cyfrifon eich cwmni.

6. Cosbau am fethu â ffeilio cyfrifon

Mae methu â chyflwyno cyfrifon mewn pryd yn drosedd. Yn ogystal, mae’r gyfraith yn gosod cosb sifil am ffeilio cyfrifon yn hwyr ar y cwmni.

Mae swm y gosb yn dibynnu ar ba mor hwyr y mae’r cyfrifon yn cyrraedd ac a yw’r cwmni’n breifat neu’n gyhoeddus ar ddyddiad y fantolen, fel y dangosir yn y tabl isod:

Hyd y cyfnod	Cwmni preifat	Cwmni cyhoeddus
Dim mwy nag 1 mis	£150	£750
Mwy nag 1 mis ond dim mwy na 3 mis	£375	£1,500
Mwy na 3 mis ond dim mwy na 6 mis	£750	£3,000
Mwy na 6 mis	£1,500	£7,500

Gweler ein canllaw ar gosbau ffeilio hwyr.

6.1 Canlyniadau am fethu â chyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau

Os yw’r cofrestrydd o’r farn nad yw cwmni bellach yn cynnal busnes nac ar waith, gallai ei ddileu o’r gofrestr a’i ddiddymu. Os bydd hyn yn digwydd yn gyffredinol daw holl asedau’r cwmni, gan gynnwys ei gyfrif banc a’i eiddo, yn eiddo i’r Goron.

Mae methu â chyflwyno dogfennau yn drosedd. Mae risg i holl gyfarwyddwyr y cwmni gael eu herlyn.

Ar gollfarn, gallai cyfarwyddwr gael cofnod troseddol a dirwy a allai fod yn ddiderfyn am bob trosedd. Mae hyn ar wahân i’r gosb sifil a osodwyd ar y cwmni am ffeilio cyfrifon yn hwyr.

7. Sut i ffeilio’ch cyfrifon yn Nhŷ’r Cwmnïau

7.1 Ffeilio’ch cyfrifon ar-lein

Gallwch chi gyflwyno’r cyfrifon canlynol ar-lein:

• mae cwmnïau segur yn cyfrif am gwmnïau nad ydyn nhw erioed wedi masnachu
• cyfrifon micro-endid
• cyfrifon cryno eithriedig archwilio bach (dim ond ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu a ddechreuodd cyn 01/01/2016)

Mae yna hefyd amrywiaeth o ddarparwyr meddalwedd sy’n cynnig ystod o becynnau cyfrifyddu i baratoi a ffeilio cyfrifon. Gellir ffeilio mwyafrif y mathau o gyfrifon gan ddefnyddio meddalwedd, yn dibynnu ar ymarferoldeb y pecyn meddalwedd rydych chi’n ei ddefnyddio.

7.2 Ffeilio’r un cyfrifon ar y cyd â Thŷ’r Cwmnïau a Chyllid a Thollau EM

Os ydych wedi paratoi cyfrifon eithriedig archwilio micro-endid neu gwmni bach efallai y gallwch eu ffeilio gan ddefnyddio gwasanaeth cyfrifon a threth y Cwmni ar-lein (CATO). Mae hyn yn caniatáu ichi fewnbynnu data eich cyfrifon unwaith a’i gyflwyno i Dŷ’r Cwmnïau a Chyllid a Thollau EM.

I ddefnyddio’r opsiwn hwn, bydd angen i chi:

• Cymwysterau Porth y Llywodraeth (y gallwch ofyn amdanynt o wefan Cyllid a Thollau EM)
• cod dilysu cwmni o Dŷ’r Cwmnïau

Bydd yr opsiwn ffeilio ar y cyd yn caniatáu ichi gyflwyno cyfrifon eithriedig archwilio o’r mathau canlynol i’r ddau sefydliad:

• llawn
• talfyrru
• micro-endid

Gall defnyddwyr hefyd ddewis tynnu rhai rhannau o’u cyfrifon (megis y cyfrif elw a cholled ac adroddiad y cyfarwyddwr) nad oes angen i gwmnïau bach eu ffeilio gyda Thŷ’r Cwmnïau.

Mae gan Dŷ’r Cwmnïau a Chyllid a Thollau EM derfynau amser a chosbau ffeilio gwahanol ar gyfer ffeilio hwyr. Cyfrifoldeb y cyfarwyddwyr yw gwybod dyddiadau cau’r cwmni.

7.3 Ffeilio’ch cyfrifon ar bapur

Os ydych chi’n ffeilio ar bapur, rhaid i chi gael eich cyfrifon atom mewn digon o amser cyn eich dyddiad cau ar gyfer ffeilio - ni roddir unrhyw amser ychwanegol i chi os cânt eu gwrthod.

Rhaid i chi gynnwys enw a rhif y cwmni ar un o gydrannau’r cyfrifon - fel adroddiad neu fantolen y cyfarwyddwyr. Gallwch hefyd gynnwys yr enw a’r rhif ar unrhyw ddalen glawr a ddosberthir gyda’r cyfrifon.

Rhaid i’r cyfrifon rydych chi’n eu ffeilio hefyd fodloni’r gofynion canlynol:

• rhaid i gopi gael ei lofnodi gan gyfarwyddwr
• rhaid i’r copi o’r fantolen ddangos enw printiedig y cyfarwyddwr a’i llofnododd ar ran y bwrdd
• rhaid i’r copi o adroddiad y cyfarwyddwyr gynnwys enw printiedig y cyfarwyddwr neu ysgrifennydd y cwmni a lofnododd yr adroddiad
• os bydd yn rhaid i’r cwmni atodi adroddiad archwilydd i’r cyfrifon, rhaid i’r copi o adroddiad yr archwilydd nodi enw’r archwilydd

Rhaid i chi gynnwys enw printiedig yr unigolyn a lofnododd y fantolen - hyd yn oed os yw’r llofnod yn ddarllenadwy. Bydd Tŷ’r Cwmnïau yn gwrthod eich cyfrifon os na fyddwch yn cwrdd â’r gofynion hyn.

Gallwn dderbyn llofnodion digidol penodol. Darllenwch ein polisi ar lofnodion digidol.

Pan fo’r archwilydd yn gwmni, rhaid i adroddiad yr archwilydd nodi:

• enw’r archwilydd
• enw’r uwch archwilydd statudol a’i lofnododd ar ran y cwmni

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllawiau ar archwilwyr.

7.4 Ffeilio’ch cyfrifon mewn iaith heblaw Saesneg

Os ydych chi’n paratoi cyfrifon mewn iaith heblaw Saesneg, rhaid i chi hefyd anfon cyfieithiad ardystiedig i’r Saesneg gyda nhw.

Os yw swyddfa gofrestredig y cwmni yng Nghymru, fodd bynnag, dim ond os dewiswch chi y mae angen i chi anfon y cyfrifon Cymreig.

Gall cwmnïau hefyd anfon cyfieithiadau ardystiedig gwirfoddol yn iaith swyddogol yr UE. Rhaid i gyfieithiad gwirfoddol gynnwys ffurflen VT01 wedi’i chwblhau.

8. Cyfrifon micro-endid

Mae 3 dosbarthiad maint cwmni i’w hystyried wrth baratoi eich cyfrifon; bach, canolig neu fawr. O fewn dosbarthiad cwmnïau bach mae is-set o’r enw micro-endid, sy’n berthnasol i gwmnïau bach iawn.

I benderfynu a yw’ch cwmni’n ficro-endid, bach neu ganolig, mae trothwyon ar gyfer:

• trosiant,
• cyfanswm y fantolen (sy’n golygu cyfanswm yr asedau sefydlog a chyfredol)
• nifer cyfartalog y gweithwyr

Mae unrhyw gwmnïau nad ydynt yn cwrdd â’r meini prawf ar gyfer micro-endidau, bach neu ganolig yn gwmnïau mawr a bydd yn rhaid iddynt baratoi a chyflwyno cyfrifon llawn.

Gall micro-endidau baratoi a ffeilio mantolen gyda llai o wybodaeth nag ar gyfer cwmni bach, canolig neu fawr. Yn ogystal, gall micro-endid elwa o’r eithriadau sydd ar gael i gwmnïau bach fel:

• eithriad rhag archwiliad
• y gofyniad i ffeilio adroddiad cyfarwyddwyr neu gyfrif elw a cholled yn Nhŷ’r Cwmnïau

Mae angen i ficro-endidau anfon cyfrifon at eu haelodau a ffeilio cyfrifon yn Nhŷ’r Cwmnïau.

Os credwch fod eich cwmni’n gymwys fel micro-endid, efallai yr hoffech ymgynghori â chyfrifydd proffesiynol cyn i chi baratoi cyfrifon micro-endid.

8.1 Amodau i gymhwyso fel micro-endid

Rhaid i ficro-endid fodloni o leiaf 2 o’r amodau canlynol:

• rhaid i’r trosiant fod yn ddim mwy na £ 632,000
• rhaid i gyfanswm y fantolen beidio â bod yn fwy na £ 316,000
• rhaid i nifer cyfartalog y gweithwyr fod yn ddim mwy na 10

8.2 Endidau na allant baratoi a chyflwyno cyfrifon micro-endid

Ni all endid baratoi a chyflwyno cyfrifon micro-endid os yw, neu os oedd ar un adeg yn ystod y flwyddyn ariannol, yn un o’r canlynol:

• partneriaeth gyfyngedig
• partneriaeth gymhwyso (fel y’i diffinnir o dan Reoliadau Partneriaeth (Cyfrifon) 2008)
• cwmni cyfyngedig cyhoeddus
• cwmni tramor
• cwmni anghofrestredig
• cwmni sydd wedi’i awdurdodi i gofrestru o dan adran 1040 Deddf Cwmnïau 2006
• cwmni elusennol
• cwmni sydd wedi’i eithrio o drefn y cwmni bach o dan adran 384 Deddf Cwmnïau 2006, neu sydd wedi’i eithrio rhag cael ei drin fel micro-endid o dan adran 384B Deddf Cwmnïau 2006.

8.3 Cymhwyso fel micro-endid bob blwyddyn

Yn gyffredinol, mae cwmni’n gymwys fel micro-endid yn ei flwyddyn ariannol gyntaf os yw’n cyflawni’r amodau yn y flwyddyn honno. Mewn unrhyw flynyddoedd dilynol rhaid i gwmni gyflawni’r amodau yn y flwyddyn honno a’r flwyddyn flaenorol.

Os gwnaeth cwmni gymhwyso fel micro-endid mewn blwyddyn, ond nad yw bellach yn cwrdd â’r meini prawf yn y flwyddyn nesaf - gall barhau i hawlio’r eithriadau sydd ar gael yn y flwyddyn nesaf. Os bydd y cwmni hwnnw’n dychwelyd yn ôl i fod yn ficro-endid (trwy fodloni’r amodau yn y flwyddyn ganlynol) bydd yr eithriad yn parhau’n ddi-dor.

8.4 Cynnwys cyfrifon micro-endid

Mae’n ofynnol i ficro-endid baratoi cyfrifon sy’n cynnwys:

• mantolen sy’n cydymffurfio ag un o’r fformatau penodedig a roddir yn y rheoliadau perthnasol, ynghyd ag unrhyw droednodiadau
• cyfrif elw a cholled sy’n cydymffurfio â’r fformat penodedig a roddir yn y rheoliadau perthnasol
• adroddiad archwilwyr (oni bai bod y cwmni’n hawlio eithriad rhag archwiliad fel cwmni bach
• unrhyw nodiadau i’r cyfrifon

Rhaid i’r fantolen gynnwys datganiad:

Paratowyd y cyfrifon yn unol â’r darpariaethau micro-endid.

Rhaid i’r datganiad hwn fod mewn man amlwg uwchben llofnod ac enw printiedig y cyfarwyddwr. Dylai hefyd ymddangos yn y cyfrifon gwreiddiol - nid yn unig y copi a anfonwyd i Dŷ’r Cwmnïau.

Nid oes rhaid i ficro-endidau gyflwyno copi o cyfrif elw a cholled i Dŷ’r Cwmnïau.

8.5 Eithriadau archwilio ar gyfer micro-endidau

Gall micro-endid hawlio eithriad archwilio fel cwmni bach. Os yw’n cwrdd â’r meini prawf cymhwyster ar gyfer yr eithriad, caiff gyflwyno cyfrifon nas archwiliwyd.

Rhaid i rai cwmnïau gael archwiliad ac ni allant fanteisio ar eithriad archwilio.

9. Cwmnïau bach

Gall cwmni bach baratoi a chyflwyno cyfrifon yn unol â darpariaethau arbennig yn Neddf Cwmnïau 2006 a’r rheoliadau perthnasol. Mae hyn yn golygu y gallant ddewis datgelu llai o wybodaeth na chwmnïau canolig a mawr.

Os credwch fod eich cwmni’n gymwys fel cwmni bach, efallai yr hoffech ymgynghori â chyfrifydd proffesiynol cyn paratoi cyfrifon yn unol â threfn y cwmnïau bach.

9.1 Cymhwyso fel cwmni bach

Ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu sy’n dechrau ar 1 Ionawr 2016 neu ar ôl hynny, rhaid i gwmni bach fodloni o leiaf 2 o’r amodau canlynol:

• rhaid i’r trosiant blynyddol fod yn ddim mwy na £ 10.2 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen beidio â bod yn fwy na £ 5.1 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog y gweithwyr fod yn ddim mwy na 50

Ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu a ddechreuodd cyn 1 Ionawr 2016 y trothwyon oedd:

• rhaid i’r trosiant blynyddol fod yn ddim mwy na £ 6.5 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen beidio â bod yn fwy na £ 3.26 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog y gweithwyr fod yn ddim mwy na 50

9.2 Cwmnïau na allant baratoi a chyflwyno cyfrifon cwmnïau bach

Ni all cwmni baratoi a chyflwyno cyfrifon cwmni bach os yw, neu os oedd ar unrhyw adeg yn ystod y flwyddyn ariannol, yn un o’r canlynol:

• cwmni cyhoeddus
• aelod o grŵp anghymwys (gweler isod)
• cwmni yswiriant awdurdodedig, cwmni bancio, cyhoeddwr e-arian, cwmni buddsoddi MiFID (Cyfarwyddeb Marchnadoedd mewn Offerynnau Ariannol) neu gwmni rheoli UCITS (Ymgymeriadau ar gyfer Buddsoddi ar y Cyd mewn Gwarantau Trosglwyddadwy) neu sy’n cynnal gweithgaredd marchnad yswiriant.

Mae grŵp yn anghymwys os yw unrhyw un o’i aelodau:

• cwmni y mae ei warantau trosglwyddadwy yn cael eu derbyn i fasnachu ar farchnad a reoleiddir yn y DU
• corff corfforaethol (ac eithrio cwmni) y derbynnir ei gyfranddaliadau i fasnachu ar farchnad a reoleiddir yn y DU
• person (ac eithrio cwmni bach) sydd â chaniatâd o dan Ran 4a o Ddeddf Gwasanaethau Ariannol a Marchnadoedd 2000 i gynnal gweithgaredd rheoledig
• cwmni bach sy’n gwmni yswiriant awdurdodedig, cwmni bancio, cyhoeddwr e-arian, cwmni buddsoddi MiFID neu gwmni rheoli UCITS
• person sy’n cynnal gweithgaredd yn y farchnad yswiriant

Gall cwmnïau a fyddai fel arall yn gymwys fel cwmnïau bach ond sy’n aelodau o grwpiau anghymwys barhau i fanteisio ar yr eithriad rhag cynnwys adolygiad busnes (neu adroddiad strategol) yn adroddiad y cyfarwyddwyr a baratowyd ar gyfer aelodau ac o ffeilio adroddiad y cyfarwyddwyr yn Nhŷ’r Cwmnïau.

Os oes gennych unrhyw ymholiadau ynglŷn â chwmnïau gwasanaethau ariannol sydd wedi’u heithrio o drefn y cwmnïau bach ’cysylltwch â’r Financial Conduct Authority ar eu gwefan.

9.3 Cymhwyso fel cwmni bach bob blwyddyn

Yn gyffredinol, mae cwmni’n gymwys mor fach yn ei gyfnod cyfrifyddu cyntaf os yw’n cyflawni’r amodau yn y cyfnod hwnnw. Mewn unrhyw gyfnodau dilynol rhaid i gwmni gyflawni’r amodau yn y cyfnod hwnnw a’r cyfnod cyn hynny.

Os nad yw cwmni a gymhwysodd fel cwmni bach mewn un cyfnod bellach yn cwrdd â’r meini prawf yn y cyfnod nesaf, gall barhau i hawlio’r eithriadau sydd ar gael ar gyfer y cyfnod nesaf. Os bydd y cwmni hwnnw’n dychwelyd yn ôl i fod yn fach trwy fodloni’r meini prawf ar gyfer y cyfnod canlynol, bydd yr eithriad yn parhau’n ddi-dor.

9.4 Amodau i gymhwyso fel grwp bach

Er mwyn i gyfnodau cyfrifyddu sy’n dechrau ar neu ar ôl 01/01/2016 gymhwyso fel rhai bach, rhaid i grŵp o gwmnïau fodloni o leiaf 2 o’r amodau canlynol:

• rhaid i drosiant cyfanred fod yn ddim mwy na £ 10.2 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen gyfan fod yn ddim mwy na £ 5.1 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog cyfanredol y gweithwyr fod yn ddim mwy na 50

Am gyfnodau cyfrifyddu a ddechreuodd cyn 1 Ionawr 2016:

• rhaid i drosiant cyfanred fod yn ddim mwy na £ 6.5 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen gyfan fod yn ddim mwy na £ 3.26 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog cyfanredol y gweithwyr fod yn ddim mwy na 50

Yn gyffredinol, mae grŵp yn gymwys mor fach yn ei flwyddyn ariannol gyntaf os yw’n cwrdd â’r amodau yn y flwyddyn honno. Mewn unrhyw flynyddoedd canlynol, rhaid i grŵp fodloni’r amodau yn y flwyddyn honno a’r flwyddyn flaenorol.

Os oedd grŵp yn gymwys fel grŵp bach mewn blwyddyn, ond nad yw’n cwrdd â’r meini prawf mwyach yn y flwyddyn nesaf - gall barhau i hawlio’r eithriadau sydd ar gael yn y flwyddyn nesaf. Os bydd y grŵp hwnnw’n dychwelyd yn ôl i fod yn fach (trwy fodloni’r amodau yn y flwyddyn ganlynol) bydd yr eithriad yn parhau’n ddi-dor.

9.5 Cynnwys cyfrifon cwmnïau bach

Yn gyffredinol, mae cyfrifon cwmnïau bach a baratoir ar gyfer aelodau yn cynnwys:

• cyfrif elw a cholled
• mantolen, wedi’i llofnodi gan gyfarwyddwr ar ran y bwrdd ac enw printiedig y cyfarwyddwr hwnnw
• nodiadau i’r cyfrifon
• cyfrifon grŵp (os yw rhiant-gwmni bach yn dewis eu paratoi)

Dylai cyfrifon cwmnïau bach hefyd ddod gyda:

• adroddiad cyfarwyddwyr sy’n dangos llofnod ysgrifennydd neu gyfarwyddwr a’u henw printiedig
• adroddiad archwilwyr sy’n cynnwys enw printiedig yr archwilydd cofrestredig (oni bai bod y cwmni’n gymwys i gael ei eithrio rhag archwiliad

Rhaid i’r fantolen gynnwys y datganiad canlynol (mewn man amlwg uwchben llofnod ac enw printiedig y cyfarwyddwr):

Paratowyd y cyfrifon yn unol â’r darpariaethau arbennig sy’n berthnasol i gwmnïau sy’n ddarostyngedig i’r drefn cwmnïau bach.

Nid oes rhaid i gwmnïau bach gyflwyno copi o adroddiad y cyfarwyddwyr na’r cyfrif elw a cholled i Dŷ’r Cwmnïau. Os dewiswch beidio â dosbarthu copi o’r elw a’r golled, rhaid i’r cwmni nodi hyn ar y fantolen.

Nodir y gofynion ar gyfer cwmnïau sy’n ddarostyngedig i’r drefn cwmnïau bach ’yn Rhannau 15 ac 16 o Ddeddf Cwmnïau 2006. Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am fformat manwl a chynnwys cyfrifon ar gyfer cwmnïau bach yn y rheoliadau perthnasol.

9.6 Cyfrifon cryno cwmnïau bach

Cyflwynodd Rheoliadau Cwmnïau, Partneriaethau a Grwpiau (Cyfrifon ac Adroddiadau) 2015 gyfrifon cryno - a daeth cyfrifon cryno i ben. Mae hyn yn golygu na ellir paratoi a ffeilio cyfrifon cryno ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu gan ddechrau ar 1 Ionawr 2016 neu ar ôl hynny.

Mae cyfrifon cryno yn cynnwys mantolen gydag is-set o’r wybodaeth wedi’i chynnwys ar fantolen lawn. Gall y cyfrif elw a cholled hefyd gynnwys is-set o’r wybodaeth sydd wedi’i chynnwys mewn cyfrif elw a cholled llawn.

Rhaid i gwmnïau nawr baratoi a ffeilio’r un set o gyfrifon ar gyfer eu haelodau ag ar gyfer y cofnod cyhoeddus. Mae hyn yn golygu y bydd cwmni’n penderfynu ar yr adeg y maent yn paratoi eu cyfrifon p’un ai i’w gwrthod (neu i baratoi cyfrifon micro endid).

Yn flaenorol, byddai cwmni’n paratoi cyfrifon llawn ar gyfer ei aelodau ac yna’n penderfynu a ddylid eu talfyrru ar gyfer y cofnod cyhoeddus ai peidio.

Os dewiswch ffeilio mantolen gryno a / neu gyfrif elw a cholled yna mae’n rhaid i chi gynnwys datganiad ar y fantolen bod:

Yr aelodau wedi cytuno i baratoi cyfrifon cryno ar gyfer y cyfnod cyfrifyddu hwn yn unol ag adran 444 (2A).

Rhaid i gwmnïau bach sy’n paratoi cyfrifon Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol a fabwysiadwyd yn y DU gyflwyno mantolen lawn i Dŷ’r Cwmnïau.

9.7 Eithriadau eraill ar gael i gwmnïau bach

Mae Deddf Cwmnïau 2006 a rheoliadau hefyd yn nodi’r hyn y mae’n rhaid i adroddiad cyfarwyddwyr cwmni bach ei gynnwys. Nid oes rhaid i adroddiad o’r fath gynnwys adolygiad busnes (neu adroddiad strategol) na datganiad ynghylch y swm y mae’r cyfarwyddwyr yn argymell ei dalu trwy ddifidend.

Os yw’r cwmni wedi manteisio ar eithriad y cwmnïau bach wrth baratoi adroddiad y cyfarwyddwyr rhaid iddo gynnwys datganiad uwchben llofnod ac enw printiedig y cyfarwyddwr neu’r ysgrifennydd i’r perwyl hwnnw. Fel rheol, gall cwmnïau bach hawlio eithriad rhag archwilio a chyflwyno cyfrifon nas archwiliwyd - os ydyn nhw’n cwrdd â’r meini prawf cymhwyster.

Gall cwmni bach sydd wedi dewis peidio â ffeilio ei gyfrif elw a cholled, hefyd ddewis peidio â ffeilio copi o adroddiad yr archwilydd ar ei gyfrifon. Yn yr achos hwn rhaid iddynt wneud y datgeliadau canlynol yn y nodiadau i’w cyfrifon:

• enw’r archwilydd (os oedd yr archwilydd yn gwmni, enw’r uwch archwilydd statudol)
• a oedd adroddiad yr archwilydd yn gymwys neu’n ddiamod
• os oedd yr adroddiad yn gymwys, beth oedd y cymhwyster

9.8 Rheolau arbennig ar gyfer grwpiau bach

Nid oes rhaid i riant-gwmni baratoi cyfrifon grŵp na’u cyflwyno i Dŷ’r Cwmnïau os yw’r grŵp yn gymwys fel un bach (ac nad yw’n anghymwys).

Os yw rhiant-gwmni bach yn penderfynu paratoi cyfrifon grŵp, rhagnodir eu cynnwys gan Ddeddf Cwmnïau 2006 ac Atodlen 6 i Reoliadau Adrodd Cwmnïau a Grwpiau Bach (Cyfrifon a Chyfarwyddwyr ’2008).

Os ydych chi’n paratoi cyfrifon grŵp, rhaid iddyn nhw gynnwys datganiad ar y fantolen (uwchben y llofnod a’r enw printiedig) yn cadarnhau:

Paratoir y cyfrifon yn unol â’r darpariaethau sy’n berthnasol i gwmnïau sy’n ddarostyngedig i’r drefn cwmnïau bach.

10. Eithriad archwilio ar gyfer cwmniau bach a micro-endidau

Nid oes angen i rai cwmnïau gael archwiliad - ond dim ond os ydyn nhw’n gymwys ac eisiau manteisio ar yr eithriad hwn.

Os yw cwmni’n gymwys fel micro-endid, mae hefyd yn gymwys fel cwmni bach - felly gall hefyd fanteisio ar yr eithriad hwn.

Rhaid i rai cwmnïau gael archwiliad ac ni allant fanteisio ar eithriad archwilio.

Ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu sy’n dechrau ar 1 Ionawr 2016 neu ar ôl hynny, er mwyn bod yn gymwys i gael ei eithrio rhag archwiliad, rhaid i gwmni gymhwyso mor fach yn ystod y flwyddyn ariannol honno.

Rhaid iddo fodloni unrhyw 2 o’r canlynol:

• rhaid i’r trosiant blynyddol fod yn ddim mwy na £ 10.2 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen beidio â bod yn fwy na £ 5.1 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog y gweithwyr fod yn ddim mwy na 50

Hyd yn oed os yw cwmni bach yn cwrdd â’r meini prawf hyn, rhaid iddo archwilio ei gyfrifon o hyd os bydd:

• aelod neu aelodau sy’n dal o leiaf 10% o werth enwol cyfalaf cyfranddaliadau a gyhoeddwyd
• aelod sy’n dal 10% o unrhyw ddosbarth o gyfranddaliadau
• 10% o’i aelodau mewn nifer - ar gyfer cwmnïau cyfyngedig trwy warant

Dylai’r galw am archwilio’r cyfrifon fod ar ffurf rhybudd i’r cwmni, a adneuwyd yn y swyddfa gofrestredig o leiaf fis cyn diwedd y flwyddyn ariannol dan sylw.

Ni chaniateir rhoi’r rhybudd cyn y flwyddyn ariannol y mae’n ymwneud â hi.

10.1 Datganiadau eithrio cwmnïau bach

Os yw cwmni bach yn gymwys i gael ei eithrio rhag archwilio, gall gyflwyno cyfrifon nas archwiliwyd i Dŷ’r Cwmnïau.

Yn y naill achos neu’r llall, rhaid i’r fantolen gynnwys geiriad i effaith y datganiadau canlynol uwchben enw a llofnod argraffedig y cyfarwyddwr:

• Am y flwyddyn a ddaeth i ben (dd / mm / bbbb) roedd gan y cwmni hawl i gael ei eithrio rhag archwiliad o dan adran 477 o Ddeddf Cwmnïau 2006 yn ymwneud â chwmnïau bach
• Nid yw’r aelodau wedi ei gwneud yn ofynnol i’r cwmni gael archwiliad o’i gyfrifon am y flwyddyn dan sylw yn unol ag adran 476
• Mae’r cyfarwyddwyr yn cydnabod eu cyfrifoldebau am gydymffurfio â gofynion y Ddeddf mewn perthynas â chofnodion cyfrifyddu a pharatoi cyfrifon
• Paratowyd y cyfrifon hyn yn unol â’r darpariaethau sy’n berthnasol i gwmnïau sy’n ddarostyngedig i drefn cwmnïau bach

10.2 Eithriad archwilio ar gyfer cwmnïau elusennol Gogledd Iwerddon

Yn flaenorol, roedd trothwyon gwahanol ar gyfer eithriad archwilio ar gyfer cwmnïau elusennol Gogledd Iwerddon.

Gall cwmnïau sydd â blynyddoedd ariannol yn dechrau ar 1 Ionawr 2016 neu ar ôl hynny hawlio eithriad archwilio os ydynt yn cwrdd â’r un meini prawf â chwmnïau eraill y DU. Mae hyn yn disodli’r trothwyon blaenorol ar gyfer cwmnïau elusennol Gogledd Iwerddon am flynyddoedd ariannol sy’n dechrau ar 1 Ionawr 2016 neu ar ôl hynny.

Ar gyfer blynyddoedd ariannol sy’n dechrau cyn 1 Ionawr 2016, mae’r trothwyon i hawlio eithriad archwilio ar gyfer cwmni elusennol bach yng Ngogledd Iwerddon yn parhau:

• rhaid i incwm rhosyn beidio â bod yn fwy na £ 90,000
• rhaid i gyfanswm ei fantolen ar gyfer y flwyddyn honno beidio â bod yn fwy na £ 2.8 miliwn

Fel arall, am flynyddoedd ariannol sy’n dechrau cyn 1 Ionawr 2016, gall elusen gael ei heithrio’n rhannol o’r gofyniad am archwiliad os oes adroddiad cyfrifwyr addas i’r cyfrifon a bod y cwmni’n cwrdd â’r ddau amod canlynol mewn perthynas â blwyddyn ariannol:

• rhaid i incwm gros fod yn fwy na £ 90,000 a dim mwy na £ 250,000
• rhaid i gyfanswm ei fantolen ar gyfer y flwyddyn honno beidio â bod yn fwy na £ 1.4 miliwn

Rhaid i elusennau Gogledd Iwerddon sydd am hawlio eithriad archwilio am flynyddoedd ariannol cyn 1 Ionawr 2016 ddangos y datganiadau canlynol ar eu mantolen uwchben llofnod y cyfarwyddwr:

• Am y flwyddyn a ddaeth i ben (nodwch y dyddiad), roedd gan y cwmni hawl i gael ei eithrio o dan Erthygl 257A (1) (neu Erthygl 257A (2) yn achos eithriad rhannol) o Orchymyn Cwmnïau (Gogledd Iwerddon) 1986. Nid oes unrhyw aelodau wedi gofyn am y cwmni i gael archwiliad o’i gyfrifon am y flwyddyn dan sylw yn unol ag Erthygl 257B (2).
• Mae’r cyfarwyddwyr yn cydnabod eu cyfrifoldebau am gydymffurfio â gofynion Deddf Cwmnïau 2006 mewn perthynas â chofnodion cyfrifyddu a pharatoi cyfrifon.

Rhaid i gyfrifon cwmnïau bach hefyd wneud y datganiad canlynol ar y fantolen uwchben llofnod y cyfarwyddwr:

Paratowyd y cyfrifon hyn yn unol â’r darpariaethau sy’n berthnasol i gwmnïau sy’n ddarostyngedig i drefn cwmnïau bach.

Bydd cwmnïau elusennol yng Nghymru a Lloegr neu’r Alban yn gymwys i gael eu heithrio rhag archwilio o dan gyfraith cwmnïau yn yr un modd ag unrhyw gwmni arall. Gwiriwch gyda’r Comisiwn Elusennau i gael mwy o wybodaeth am ofynion archwilio.

10.3 Cwmniau y mae’n rhaid iddynt gael archwiliad

Rhaid i’ch cwmni gael archwiliad os yw wedi bod ar unrhyw adeg yn y flwyddyn ariannol:

• cwmni cyhoeddus (oni bai ei fod yn segur)
• cwmni yswiriant awdurdodedig neu’n cyflawni gweithgareddmarchnad
• yswiriant ymwneud â bancio neu gyhoeddi e-arian
• cwmni buddsoddi Cyfarwyddeb Marchnadoedd mewn OfferynnauAriannol (MiFID) neu gwmni rheoli Ymgymeriadau Buddsoddi ar y Cyd mewn Gwarantau Trosglwyddadwy (UCITS)
• ariannwr cynllun prif gynllun pensiynau ymddiriedolaeth neu gorff cofrestr arbennig neu gymdeithas cyflogwyr at ddibenion y fframwaith undeb llafur a chysylltiadau llafur (“corff pensiynau neu gysylltiadau llafur”)
• rhiant-gwmni neu is-gwmni (oni bai ei fod yn dal yn gymwys i gael eithriad archwilio

11. Cyfrifon cwmni maint canolig

Mae cwmni canolig yn cael ei bennu gan ei:

• trosiant
• cyfanswm y fantolen (sy’n golygu cyfanswm yr asedau)
• nifer cyfartalog y gweithwyr

Gall cwmni canolig baratoi cyfrifon yn unol â darpariaethau arbennig sy’n berthnasol i gwmnïau canolig. Gall hefyd ddewis cyflwyno llai o wybodaeth i Dŷ’r Cwmnïau.

Os credwch y gallai eich cwmni fod yn gymwys o ran maint canolig, dylech ystyried ymgynghori â chyfrifydd proffesiynol cyn i chi baratoi cyfrifon.

11.1 Cymhwyso fel cwmni maint canolig

I fod yn gwmni canolig ei faint, rhaid i chi fodloni o leiaf 2 o’r amodau canlynol:

• rhaid i’r trosiant blynyddol fod yn ddim mwy na £ 36 miliwn
• rhaid i gyfanswm y fantolen fod yn ddim mwy na £ 18 miliwn
• rhaid i nifer cyfartalog y gweithwyr fod yn ddim mwy na 250

11.2 Cwmnïau na allant baratoi a chyflwyno cyfrifon cwmni maint canolig

Ni ellir trin cwmni fel cwmni maint canolig os yw, neu os oedd ar unrhyw adeg yn ystod y flwyddyn ariannol:

• cwmni cyhoeddus
• cwmni sydd â chaniatâd o dan Ran 4 o Ddeddf Gwasanaethau Ariannol a Marchnadoedd 2000 i gynnal gweithgaredd rheoledig neu sy’n cynnal gweithgaredd marchnad yswiriant
• aelod o grŵp anghymwys

Mae grŵp yn anghymwys os yw unrhyw un o’i aelodau:

• cwmni cyhoeddus
• corff corfforaethol (ac eithrio cwmni) y derbynnir ei gyfranddaliadau i fasnachu ar farchnad reoledig
• person (ac eithrio cwmni bach) sydd â chaniatâd o dan Ran 4 o Ddeddf Gwasanaethau Ariannol a Marchnadoedd 2000 i gynnal gweithgaredd rheoledig
• cwmni bach sy’n gwmni yswiriant awdurdodedig, cwmni bancio, cyhoeddwr e-arian, cwmni buddsoddi MiFID (hy Cyfarwyddeb Marchnadoedd mewn Offerynnau Ariannol) neu gwmni rheoli UCITS (h.y. Ymgymeriadau ar gyfer Buddsoddi ar y Cyd mewn Gwarantau Trosglwyddadwy).
• person sy’n cynnal gweithgaredd yn y farchnad yswiriant

11.3 Cymhwyso fel cwmni canolig bob blwyddyn

Yn gyffredinol, mae cwmni’n gymwys fel cwmni canolig yn ei gyfnod cyfrifyddu cyntaf os yw’n cwrdd â’r amodau yn y cyfnod hwnnw. Mewn unrhyw gyfnod dilynol, rhaid i gwmni fodloni’r amodau yn y cyfnod hwnnw a’r cyfnod cyn hynny.

Fodd bynnag, os nad yw cwmni a gymhwysodd fel cwmni canolig mewn un cyfnod bellach yn cwrdd â’r meini prawf yn y cyfnod nesaf, gall barhau i hawlio’r eithriadau sydd ar gael ar gyfer y cyfnod canlynol. Os bydd y cwmni wedyn yn dychwelyd yn ôl i fod yn ganolig ei faint trwy fodloni’r meini prawf - bydd yr eithriad yn parhau’n ddi-dor.

11.4 Cynnwys cyfrifon cwmni canolig eu maint

Rhaid i gyfrifon canolig gynnwys:

• cyfrif elw a cholled
• mantolen, yn dangos enw printiedig a llofnod cyfarwyddwr
• nodiadau i’r cyfrifon
• cyfrifon grŵp (os yw’n briodol)

Dylai’r cyfrifon ddod gyda:

• adroddiad cyfarwyddwyr gan gynnwys adolygiad busnes (neu adroddiad strategol) yn dangos enw printiedig yr ysgrifennydd neu’r cyfarwyddwr cymeradwyo
• adroddiad archwilydd sy’n cynnwys enw’r archwilydd cofrestredig (oni bai bod y cwmni wedi’i eithrio rhag archwiliad)

Rhaid i gwmni canolig ddosbarthu holl rannau cyfansoddol eu cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau.

11.5 Eithriadau ar gael i gwmnïau canolig eu maint

Gall cwmnïau canolig hepgor gwybodaeth benodol o’r adolygiad busnes (neu adroddiad strategol) yn adroddiad eu cyfarwyddwyr (hynny yw, dadansoddiad gan ddefnyddio dangosyddion perfformiad allweddol i’r graddau y maent yn ymwneud â gwybodaeth anariannol).

Hefyd gall cwmni canolig ei faint sy’n rhan o grŵp anghymwys barhau i fanteisio ar yr eithriad rhag datgelu dangosyddion perfformiad allweddol anariannol yn yr adolygiad busnes (neu’r adroddiad strategol).

Gall cwmnïau canolig sy’n paratoi cyfrifon Deddf Cwmnïau hepgor datgelu mewn perthynas â chydymffurfio â safonau cyfrifyddu a thrafodion partïon cysylltiedig o’r cyfrifon y maent yn eu hanfon at eu haelodau.

Gall cwmnïau canolig sy’n paratoi cyfrifon Deddf Cwmnïau ddewis ffeilio fersiwn ychydig yn llai o’r cyfrif elw a cholled (gweler rheoliad 4 o Reoliadau Cwmnïau a Grwpiau Mawr a Chanolig (Cyfrifon ac Adroddiadau) 2008).

Efallai y bydd rhai is-gwmnïau wedi’u heithrio rhag archwilio os ydynt yn cwrdd â’r amodau ar gyfer eithriad archwilio is-gwmniau.

11.6 Grwpiau maint canolig

Nid oes unrhyw reolau arbennig ar gyfer grwpiau canolig. Rhaid i riant-gwmni maint canolig baratoi cyfrifon grŵp a’u cyflwyno i Dŷ’r Cwmnïau.

12. Cyfrifon cwmni segur

Rhaid i bob cwmni cyfyngedig, p’un a ydynt yn masnachu ai peidio, gyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau.

Mae cwmni’n segur os nad yw wedi cael unrhyw ‘drafodion cyfrifyddu sylweddol’ yn ystod y cyfnod cyfrifyddu.

Mae trafodiad cyfrifyddu sylweddol yn un y dylai’r cwmni ei nodi yn ei gofnodion cyfrifyddu.

Gall cwmnïau segur hawlio eithriad rhag archwiliad yn unol ag adran 480 o Ddeddf Cwmnïau 2006.

Wrth benderfynu a yw cwmni’n segur, gallwch ddiystyru’r trafodion canlynol:

• taliad am gyfranddaliadau a gymerwyd gan danysgrifwyr i’r memorandwm cymdeithasu
• ffioedd a delir i Dŷ’r Cwmnïau am newid enw’r cwmni, ailgofrestru cwmni a ffeilio datganiadau cadarnhau (neu ffurflenni blynyddol)
• talu cosb sifil am ffeilio cyfrifon yn hwyr

12.1 Hawlio eithriad archwilio fel cwmni segur

Mae cwmni segur wedi’i eithrio rhag archwilio ar gyfer y flwyddyn ariannol honno os yw wedi bod yn segur ers ei ffurfio.

Mae cwmni hefyd wedi’i eithrio rhag archwilio os yw wedi bod yn segur ers diwedd y flwyddyn ariannol flaenorol ac yn cwrdd â’r amodau canlynol:

• mae ganddo hawl i baratoi cyfrifon unigol yn unol â threfn cwmnïau bach
• nid yw’n ofynnol iddo baratoi cyfrifon grŵp
• mae’n gymwys fel ‘cwmni bach’ mewn perthynas â’r flwyddyn honno, neu byddai wedi cymhwyso fel cwmni bach ond am y ffaith ei fod yn gwmni cyhoeddus neu’n aelod o grŵp anghymwys

Mewn rhai amgylchiadau, gall cwmni segur sydd hefyd yn is-gwmni hawlio eithriad rhag paratoi cyfrifon, ffeilio cyfrifon yn Nhŷ’r Cwmnïau, neu’r ddau.

Gweler y canllawiau ar eithriad segur atodol.

Rhaid i rai cwmnïau gael archwiliad ac ni allant fanteisio ar eithriad archwilio.

12.2 Cynnwys cyfrifon cwmni segur

Nid oes angen i gyfrifon cwmni segur a gyflwynir i Dŷ’r Cwmnïau gynnwys cyfrif elw a cholled neu adroddiad cyfarwyddwyr.

Mae cyfrifon segur heb eu harchwilio yn llawer symlach na chyfrifon cwmni masnachu, ond rhaid iddynt gynnwys:

• mantolen sy’n cynnwys datganiadau uwchben llofnod y cyfarwyddwr a’u henw printiedig i’r perwyl bod ‘y cwmni’n segur trwy gydol y cyfnod cyfrifyddu’
• ffigurau cymhariaeth unrhyw flwyddyn flaenorol - er nad oes unrhyw eitemau incwm na gwariant ar gyfer y flwyddyn gyfredol
• rhai nodiadau i’r fantolen

Nid yw’r hawl i baratoi mantolen segur i’w ffeilio yn Nhŷ’r Cwmnïau yn effeithio ar rwymedigaethau’r cwmni i baratoi cyfrifon llawn ar gyfer ei aelodau.

12.3 Datganiadau eithrio cwmnïau segur

Os cyflwynwch eich cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau ar bapur, rhaid i chi wirio bod gennych y datganiadau canlynol uwchben llofnod ac enw printiedig y cyfarwyddwr:

• Am y flwyddyn a ddaeth i ben (dd / mm / bbbb) roedd gan y cwmni hawl i gael ei eithrio rhag archwiliad o dan adran 480 o Ddeddf Cwmnïau 2006 yn ymwneud â chwmnïau segur
• Nid yw’r aelodau wedi ei gwneud yn ofynnol i’r cwmni gael archwiliad o’i gyfrifon am y flwyddyn dan sylw yn unol ag adran 476
• Mae’r cyfarwyddwyr yn cydnabod eu cyfrifoldebau am gydymffurfio â gofynion y Ddeddf mewn perthynas â chofnodion cyfrifyddu a pharatoi cyfrifon

Dylai cwmni preifat sy’n gymwys fel cwmni bach hefyd gynnwys y datganiad canlynol ar y fantolen:

Paratowyd y cyfrifon hyn yn unol â’r darpariaethau sy’n berthnasol i gwmnïau sy’n ddarostyngedig i drefn cwmnïau bach.

12.4 Ffeilio’ch cyfrifon segur yn Nhŷ’r Cwmnïau

Ffeiliwch eich cyfrifon segur ar-lein. Mae gwiriadau adeiledig sy’n cynnwys yr holl ddatganiadau gofynnol ac yn atal gwallau cyffredin.

Mae hwn bellach ar gael ar gyfer y ddau gwmni cyfyngedig gan gyfranddaliadau a chwmnïau cyfyngedig trwy warant.

Fideo ‘FileOnline’.

Os yw’ch cwmni’n segur ac nad yw wedi masnachu ers ei gorffori, gallwch hefyd ffeilio ffurflen bapur AA02 - ond mae’n cymryd llawer mwy o amser i brosesu dogfennau papur a anfonir atom trwy’r post.

Nid yw’r ffurflen bapur AA02 yn addas ar gyfer pob cwmni segur. Er enghraifft, ni all is-gwmnïau segur ffeilio ffurflen AA02 - nid yw’r ffurflen yn cynnwys y manylion penodol y mae’n rhaid iddynt eu cyflwyno.

Nid yw’r ffurflen hon hefyd yn addas ar gyfer cwmnïau a ddaeth yn segur ar ôl masnachu. Yn yr achos hwn, bydd angen i chi baratoi cyfrifon segur.

12.5 Dyddiadau cau i gyflwyno cyfrifon segur i Dŷ’r Cwmnïau

Mae gennych yr un amser â chaniatâd i ffeilio cyfrifon segur ag ar gyfer cyfrifon eraill. Mae’r un cosbau ffeilio hwyr yn berthnasol i gyfrifon segur.

12.6 Cwmnïau segur sy’n dechrau masnachu eto

Ni fydd eich cwmni bellach wedi’i eithrio rhag archwilio fel cwmni segur:

• yn cychwyn gweithgareddau masnachol neu fasnachu yn ystod y cyfnod ariannol
• ni fyddai bellach yn gymwys am ryw reswm arall, fel pe bai trafodion cyfrifyddu sylweddol y mae angen eu nodi yn ei gofnodion cyfrifyddu

Os bydd hyn yn digwydd, efallai y bydd yn rhaid i chi gyflwyno cyfrifon llawn ar gyfer y flwyddyn ariannol y peidiodd y cwmni â chael ei eithrio - ac efallai y bydd angen i’r cyfarwyddwyr benodi archwilwyr ar gyfer y cwmni.

Fodd bynnag, gallai’r cwmni fod yn gymwys i gael eithriadau fel cwmni bach.

13. Hawlio eithriad rhag ffeilio cyfrifon fel is-gwmni segur

Efallai na fydd yn rhaid i’ch is-gwmni ffeilio cyfrifon blynyddol yn Nhŷ’r Cwmnïau:

• mae’n segur trwy gydol y flwyddyn ariannol
• daw ei gyfnod cyfrifon i ben ar 1 Hydref 2012 neu ar ôl hynny
• mae ei riant gwmni wedi’i sefydlu o dan gyfraith unrhyw ran o’r DU

Efallai y gallwch hawlio eithriad rhag:

• paratoi cyfrifon o dan adran 394A o Ddeddf Cwmnïau 2006
• ffeilio cyfrifon yn Nhŷ’r Cwmnïau o dan adran 448A

Os ydych yn hawlio eithriad rhag paratoi cyfrifon, nid oes rhaid i chi baratoi cyfrifon blynyddol ar gyfer aelodau’r is-gwmni na’u hanfon i Dŷ’r Cwmnïau.

Os ydych chi’n hawlio eithriad rhag ffeilio cyfrifon, bydd angen i chi baratoi cyfrifon blynyddol ar gyfer yr is-gwmni o hyd - ond nid oes rhaid i chi eu hanfon i Dŷ’r Cwmnïau.

Gallwch hefyd hawlio eithriad rhag archwilio fel is-gwmni.

Rhaid i rai rhiant-gwmnïau neu is-gwmnïau gael archwiliad ac ni allant fanteisio ar eithriad archwilio.

13.1 Beth sydd angen i chi ei anfon atom

Gall y rhiant-gwmni ffeilio pecyn o ddogfennau ategol ar gyfer ei is-gwmnïau yn lle anfon cyfrifon atom. Mae’r pecyn yn cynnwys 3 dogfen:

• rhybudd cytundeb cytundeb ysgrifenedig gan aelodau’r is-gwmni.
• datganiad gwarant gan y rhiant-gwmni - ffurflen AA06.
• copi o gyfrifon cyfunol y rhiant-gwmni.

Rhaid i chi gyflwyno pob un o’r 3 dogfen i Dŷ’r Cwmnïau cyn dyddiad dyledus cyfrifon yr is-gwmni.

Cytundeb

Mae’r cytundeb yn hysbysiad ysgrifenedig o gydsyniad bod holl aelodau’r is-gwmni yn cytuno i’r eithriad ar gyfer y flwyddyn ariannol. Rhaid iddo ddangos yn glir y:

• enw a rhif cofrestredig yr is-gwmni
• adran y gwnaed y cytundeb oddi tani

Datganiad (ffurflen AA06)

Mae Ffurflen AA06 yn ddatganiad gan y rhiant-gwmni ei fod yn gwarantu’r is-gwmni ar gyfer y flwyddyn ariannol. Gwneir y warant o dan y naill:

• adran 394C - eithriad rhag paratoi cyfrifon ar gyfer is-gwmni segur
• adran 448C - eithriad rhag ffeilio cyfrifon ar gyfer is-gwmni segur

Rhaid i’r datganiad gynnwys:

• enw cofrestredig a rhif yr is-gwmni
• blwyddyn ariannol yr is-gwmni y mae’r warant ar ei chyfer
• dyddiad y datganiad
• enw cofrestredig a rhif y rhiant-gwmni
• gwlad lle cofrestrwyd y rhiant-gwmni a’i rif cofrestru (os nad yn y DU)
• rhif adran Deddf Cwmnïau 2006 y mae’r warant yn cael ei gwneud o dan
• llofnodion ar ran y rhiant-gwmni a’r is-gwmni - hyd yn oed os mai dyna’r un person sy’n llofnodi ar gyfer y ddau

Cyfrifon rhiant-gwmni

Rhaid i chi anfon copi o gyfrifon cyfunol y rhiant-gwmni atom ar gyfer y flwyddyn ariannol (neu ddyddiad cynharach yn yr un flwyddyn ariannol).

Rhaid i’r cyfrifon hyn gynnwys:

• copi o adroddiad yr archwilydd
• yr adroddiad blynyddol ar y cyfrifon hynny
• enw a rhif cofrestredig yr is-gwmni

Rhaid iddynt hefyd ddweud yn glir bod yr is-gwmni wedi’i eithrio o’r naill neu’r llall:

• paratoi cyfrifon unigol o dan adran 394A
• ffeilio cyfrifon unigol o dan adran 448A

Byddai’n helpu i ysgrifennu enw a rhif cofrestredig yr is-gwmni ar y dudalen flaen fel cyfeiriad.

13.2 Beth mae’r eithriad yn ei olygu a phryd y daw i rym

Daw’r eithriad i rym pan dderbyniwn bob un o’r 3 dogfen. Mae’n golygu bod y rhiant-gwmni yn gwarantu holl rwymedigaethau dyledus yr is-gwmni ar ddiwedd y flwyddyn ariannol.

Mae’r eithriad yn parhau yn ei le nes bod yr holl rwymedigaethau wedi’u bodloni.

13.3 Sut i anfon eich dogfennau atom

Ar hyn o bryd, dim ond ar bapur y gallwch chi ffeilio’r dogfennau hyn. Bydd angen i chi anfon eich dogfennau i swyddfa Tŷ’r Cwmnïau lle mae’r cwmni wedi’i gofrestru.

Gallwch eu hanfon atom ar wahân, ond mae’n gyflymach ac yn haws i ni eu prosesu os byddwch chi’n eu hanfon at ei gilydd.

Er mwyn ein helpu i gael eich dogfennau i’r tîm cywir ac osgoi oedi wrth brosesu, fe allech chi gynnwys llythyr eglurhaol i egluro:

• bod y rhain yn gyfrifon atodol segur
• enw a rhif cofrestredig yr is-gwmni
• cynnwys y pecyn
• ble i ddod o hyd i enw’r is-gwmni a’r datganiadau eithrio yng nghyfrifon y rhiant-gwmni (megis rhifau tudalennau)

14. Eithriad archwilio ar gyfer is-gwmniau

Mae rhiant-gwmni neu is-gwmni yn gymwys i gael ei eithrio rhag archwilio os yw un neu fwy o’r canlynol yn berthnasol:

• mae’n is-gwmni segur ac nid yw wedi’i eithrio o eithriad archwilio’r cwmnïau segur
• mae’n gymwys ar gyfer eithriad archwilio is-gwmnïau
• ar gyfer cwmni preifat, byddai’r grŵp yn gymwys fel grŵp bach a grŵp cymwys pe bai’r holl gyrff corfforedig (sy’n cynnwys cyrff corfforedig nad ydynt yn rhan o’r DU) yn y grŵp yn gwmnïau

Mae grŵp yn grŵp cymwys pan fydd y ddau o’r canlynol yn berthnasol:

• ar wahân i fod yn gwmni cyhoeddus neu’n gorff pensiynau neu gysylltiadau llafur, ni chaiff unrhyw aelod o’r grŵp ei eithrio o eithriad archwilio yn unigol fel y disgrifir uchod, neu ni fyddai pe bai’n gwmni
• nid oes unrhyw aelod o’r grŵp yn cyhoeddi gwarantau sy’n cael eu masnachu ar farchnad a reoleiddir yn y DU (neu hyd at 31 Rhagfyr 2020 sy’n cael eu masnachu ar farchnad a reoleiddir gan yr UE neu’r DU)

14.1 Sut i hawlio eithriad

Mewn rhai amgylchiadau, gall is-gwmni hawlio eithriad rhag archwiliad os yw ei riant wedi’i sefydlu o dan gyfraith unrhyw ran o’r DU.

Bydd angen i chi ddanfon i Dŷ’r Cwmnïau:

• rhybudd ysgrifenedig bod holl aelodau’r is-gwmni yn cytuno i’r eithriad mewn perthynas â’r flwyddyn ariannol berthnasol
• ffurflen AA06 wedi’i chwblhau’n gywir - datganiad gan y rhiant yn ymrwymo ei bod yn gwarantu’r is-gwmni o dan adran 479C o Ddeddf Cwmnïau 2006 mewn perthynas â’r flwyddyn ariannol berthnasol
• copi o gyfrifon cyfunol y rhiant ymgymeriad gan gynnwys copi o adroddiad yr archwilydd a’r adroddiad blynyddol ar y cyfrifon hynny

Rhaid i chi gyflwyno’r dogfennau hyn i Dŷ’r Cwmnïau cyn y dyddiad y mae’ch cyfrifon yn ddyledus.

Sylwch:

• rhaid cynnwys yr is-gwmni yng nghyfrifon cyfunol y rhiant ar gyfer y flwyddyn ariannol berthnasol neu hyd at ddyddiad cynharach yn yr un flwyddyn ariannol. Rhaid i’r rhiant ymgymeriad ddatgelu yn y nodiadau i’w gyfrifon cyfunol bod yr is-gwmni wedi’i eithrio o ofynion y Ddeddf hon sy’n ymwneud ag archwilio cyfrifon o dan adran 479A o Ddeddf Cwmnïau 2006
• rhaid i’r cytundeb a chyfrifon cyfunol y rhiant ddangos enw a rhif cofrestredig yr is-gwmni mewn man amlwg ar y ddogfen
• dim ond os daw blwyddyn ariannol eich cwmni i ben ar 1 Hydref 2012 neu ar ôl hynny y bydd yr eithriad hwn ar gael

14.2 Gwybodaeth am y datganiad (ffurflen AA06)

Rhaid i’r datganiad (ffurflen AA06) gynnwys:

• enw cofrestredig a rhif yr is-gwmni
• blwyddyn ariannol yr is-gwmni y mae’r warant yn ymwneud â hi
• dyddiad y datganiad
• enw’r ymgymeriad rhiant a’i rif cofrestredig

Rhaid i’r datganiad hefyd gynnwys manylion yr adran o Ddeddf Cwmnïau 2006 y rhoddir y warant oddi tani:

• adran 394c - eithriad rhag paratoi cyfrifon ar gyfer is-gwmni segur
• adran 448c - eithrio rhag ffeilio cyfrifon ar gyfer is-gwmni segur
• adran 479c - eithriad archwilio ar gyfer is-ymgymeriad

14.3 Beth mae’r warant yn ei olygu a phryd y daw i rym

Effaith y warant yw bod y rhiant sy’n ymgymryd yn gwarantu’r holl rwymedigaethau sy’n ddyledus y mae’r is-gwmni yn ddarostyngedig iddynt ar ddiwedd y flwyddyn ariannol.

Daw’r warant i rym pan fydd yn cael ei danfon i Dŷ’r Cwmnïau ac yn parhau mewn grym nes bod yr holl rwymedigaethau wedi’u bodloni.

14.4 Datganiadau eithrio archwilio

Rhaid i’r is-gwmni gynnwys datganiadau ar fantolen ei gyfrifon unigol i’r perwyl:

• am y flwyddyn a ddaeth i ben (dd / mm / bbbb) roedd gan y cwmni hawl i gael ei eithrio rhag archwiliad o dan adran 479A o Ddeddf Cwmnïau 2006 yn ymwneud ag is-gwmnïau
• nid yw’r aelodau wedi ei gwneud yn ofynnol i’r cwmni gael archwiliad o’i gyfrifon am y flwyddyn dan sylw yn unol ag adran 476
• mae’r cyfarwyddwyr yn cydnabod eu cyfrifoldebau am gydymffurfio â gofynion y Ddeddf mewn perthynas â chofnodion cyfrifyddu a pharatoi cyfrifon

15. Archwilwyr

Mae archwilydd yn berson sy’n cyflwyno adroddiad annibynnol i aelodau cwmni ynghylch a yw’r cwmni wedi paratoi ei ddatganiadau ariannol yn unol â Chyfraith Cwmnïau a’r fframwaith adrodd ariannol cymwys.

Rhaid i’r adroddiad hefyd nodi a yw cyfrifon cwmni yn rhoi golwg wir a theg ar ei faterion ar ddiwedd y flwyddyn.

15.1 Sut i benodi archwilydd

Rhaid penodi archwilydd ar gyfer pob blwyddyn ariannol, oni bai bod y cyfarwyddwyr yn datrys yn rhesymol fel arall ar y sail ei bod yn annhebygol y bydd angen cyfrifon archwiliedig. Mae’r rheolau yn wahanol i gwmnïau cyhoeddus a phreifat.

Ar gyfer cwmnïau cyhoeddus, y cyfarwyddwyr sy’n penodi archwilydd cyntaf y cwmni. Yna bydd yr archwilydd yn dal ei swydd tan ddiwedd cyfarfod cyntaf y cwmni, lle mae’r cyfarwyddwyr yn gosod ei gyfrifon gerbron yr aelodau. Yn y cyfarfod hwnnw, gall aelodau’r cwmni ailbenodi’r archwilydd, neu benodi archwilydd gwahanol, i ddal swydd o ddiwedd y cyfarfod hwnnw tan ddiwedd y cyfarfod nesaf lle bydd y cyfarwyddwyr yn gosod cyfrifon.

Ar gyfer cwmnïau preifat, mae’r cyfarwyddwyr yn penodi archwilydd cyntaf y cwmni. Yna gall yr aelodau benodi neu ailbenodi archwilydd bob blwyddyn mewn cyfarfod o aelodau’r cwmni, neu drwy benderfyniad ysgrifenedig, cyn pen 28 diwrnod ar ôl i’r cyfarwyddwyr anfon y cyfrifon at yr aelodau. Os na wnânt hynny am flwyddyn benodol, bydd yr archwilydd penodedig yn aros yn ei swydd nes bod yr aelodau’n pasio penderfyniad i’w ailbenodi neu ei ddiswyddo fel archwilydd (gall 5% o’r aelodau, neu lai os yw’r erthyglau’n dweud hynny, orfodi’r ystyriaeth o benderfyniad i ddiswyddo archwilydd). Nid yw’r ddarpariaeth hon yn berthnasol os oedd y penodiad diweddaraf i’r archwilydd gan y cyfarwyddwyr neu os oes angen penodi erthyglau’r cwmni yn flynyddol.

15.2 Beth mae archwilydd yn ei wneud

Mae’r archwilydd yn cynnal yr archwiliad yn unol â Safonau Archwilio Rhyngwladol a fabwysiadwyd yn y DU (y DU ac Iwerddon) a gyhoeddwyd gan y Bwrdd Arferion Archwilio.

Mae archwiliad yn cynnwys archwilio tystiolaeth sy’n berthnasol i’r symiau a’r datgeliadau yn y datganiadau ariannol. Mae hefyd yn cynnwys asesiad o’r amcangyfrifon a’r dyfarniadau arwyddocaol a wnaed gan y cyfarwyddwyr wrth baratoi’r datganiadau ariannol.

15.3 Beth mae adroddiad archwilydd yn ei gynnwys

Rhaid i adroddiad yr archwilydd gynnwys:

• cyflwyniad yn nodi’r cyfrifon a oedd yn destun yr archwiliad
• disgrifiad o gwmpas yr archwiliad yn nodi’r safonau archwilio a ddefnyddir a’r fframwaith adrodd ariannol a ddefnyddir wrth baratoi’r cyfrifon
• datganiad ynghylch a yw’r cyfrifon, ym marn yr archwilydd, wedi’u paratoi yn unol â Deddf Cwmnïau 2006
• datganiad ynghylch a ydynt yn rhoi golwg wir a theg o faterion ariannol y cwmni neu (yn achos cyfrifon grŵp)
• datganiad ynghylch a yw adroddiad y cyfarwyddwyr yn gyson â’r cyfrifon
• os yw’r archwilwyr o’r farn nad yw’r cwmni wedi cadw cofnodion cyfrifyddu digonol, datganiad i’r perwyl hwnnw
• os nad yw’r cwmni wedi darparu’r holl wybodaeth sydd ei hangen ar yr archwilwyr i gwblhau’r adroddiad, datganiad i’r perwyl hwnnw

Rhaid i adroddiad yr archwilydd fod naill ai’n ddiamod neu’n gymwysedig a chynnwys cyfeiriad at unrhyw faterion y mae’r archwilwyr yn dymuno tynnu sylw atynt trwy bwyslais heb gymhwyso’r adroddiad.

Bydd yr archwilwyr yn cymhwyso’r adroddiad lle naill ai bu cyfyngiad ar gwmpas gwaith yr archwilwyr neu lle bu anghytundeb sylweddol rhwng y cwmni a’r archwilwyr ynghylch y cyfrifon.

15.4 Cyfrifoldeb am lofnodi adroddiad yr archwilydd

Rhaid i’r archwilwyr lofnodi a dyddio’r adroddiad y maent yn ei ddarparu i’r cwmni ar ôl cwblhau’r archwiliad. Rhaid iddyn nhw argraffu eu henw hefyd.

Pan fo’r archwilydd yn gwmni, rhaid i’r uwch archwilydd statudol lofnodi adroddiad yr archwilydd gwreiddiol yn ei enw ei hun ar ran y cwmni. Rhaid iddynt hefyd ddyddio’r llofnod.

Rhaid i’r cwmni nodi enw’r uwch archwilydd statudol mewn copïau o adroddiad yr archwilydd y mae’n ei gyhoeddi. Rhaid i gopïau o adroddiad yr archwilydd a gyflwynwyd i Dŷ’r Cwmnïau nodi enwau’r cwmni archwilio a’r uwch archwilydd statudol - ond nid oes angen ei lofnodi.

15.5 Eithriadau rhag nodi enw’r archwilydd ar adroddiad yr archwilydd

Os yw’r cwmni o’r farn y byddai’r archwilydd neu unrhyw berson arall mewn perygl o drais neu ddychryn difrifol pe bai enw’r archwilydd (neu’r ‘uwch archwilydd statudol’ ar ran cwmni archwilio) yn ymddangos ar gopïau o’r adroddiad a ffeiliwyd neu a gyhoeddwyd - gallant basio penderfyniad i hepgor yr enw o’r copïau hynny.

Peidiwch ag anfon copi o’r penderfyniad i Dŷ’r Cwmnïau. Dylech anfon rhybudd at:

Yr Ysgrifennydd Gwladol
Blwch Post 4082
Caerdydd
CF14 3WE

Rhaid i’r rhybudd nodi’r:

• enw a rhif cofrestredig y cwmni
• blwyddyn ariannol y cwmni y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef
• enw’r archwilydd
• enw’r uwch archwilydd statudol a lofnododd yr adroddiad (lle mae’r archwilydd yn gwmni)

Byddai angen i adroddiad yr archwilydd sydd ynghlwm wrth y cyfrifon gynnwys y datganiad a ganlyn:

Mae’r cwmni wedi pasio penderfyniad yn unol ag adran 506 o Ddeddf Cwmnïau 2006 na ddylid nodi enw’r archwilydd.

15.6 Gofynion wrth ddewis archwilydd

Rhaid i archwilydd fod yn annibynnol ar y cwmni. Mae hyn yn golygu na allwch benodi person yn archwilydd os yw:

• swyddog neu gyflogai i’r cwmni neu gwmni cysylltiedig
• partner neu gyflogai person o’r fath, neu bartneriaeth y mae person o’r fath yn bartner iddi

Gall eich cyfrifydd weithredu fel archwilwyr y cwmni os nad yw’n dod o fewn un o’r categorïau hyn - ac mae ganddo dystysgrif ymarfer archwilio gyfredol a gyhoeddir gan gorff goruchwylio cydnabyddedig.

Nid yw pob aelod o gorff goruchwylio cydnabyddedig yn gymwys i weithredu fel archwilydd. Bydd y corff goruchwylio priodol yn gallu dweud wrthych a oes gan unigolyn neu gwmni penodol dystysgrif ymarfer archwilio gyfredol.

15.7 Cyrff goruchwylio cydnabyddedig

Mae’r Bwrdd Goruchwylio Proffesiynol yn cydnabod bod gan y cyrff hyn reolau sydd wedi’u cynllunio i sicrhau bod archwilwyr o’r cymhwysedd proffesiynol priodol. Mae gan bob corff cydnabyddedig reoliadau llym a chod disgyblu i lywodraethu ymddygiad eu harchwilwyr cofrestredig.

Mae 4 corff goruchwylio cydnabyddedig:

The Institute of Chartered Accountants of Scotland

The Institute of Chartered Accountants of Scotland
21 Haymarket Yards
Edinburgh
EH12 5BH

The Institute of Chartered Accountants in England and Wales

The Institute of Chartered Accountants in England and Wales
Level 1
Metropolitan House
321 Avebury Boulevard
Milton Keynes
MK9 2FZ

The Institute of Chartered Accountants in Ireland

The Institute of Chartered Accountants in Ireland
The Linenhall
32-38 Linenhall Street
Belfast
BT2 8BG

The Association of Chartered Certified Accountants

The Association of Chartered Certified Accountants
29 Lincoln’s Inn Fields
London
WC2A 3EE

15.8 Dyletswyddau archwilwyr

Yn ddarostyngedig i safonau moesegol y Bwrdd Arferion Archwilio, mae dyletswyddau statudol yr archwilwyr yn gyfyngedig i wirio bod llyfrau a chofnodion digonol, ac i adrodd ar y cyfrifon blynyddol.

Yn ddarostyngedig eto i’r safonau moesegol hynny, nid oes unrhyw beth i rwystro cwmni rhag cyflogi archwilydd at ddibenion eraill (megis cadw’r llyfrau neu lunio’r ffurflen dreth) os na fyddant yn cymryd rhan yn rheolaeth y cwmni.

Dylech gytuno ar lythyr ymgysylltu sy’n nodi cwmpas ymgysylltiad yr archwilydd a ffurf unrhyw adroddiadau y bydd yr archwilydd yn eu gwneud.

15.9 Diswyddo archwilwyr

Gall aelodau cwmni ddiswyddo archwilydd o’i swydd ar unrhyw adeg yn ystod eu tymor yn y swydd. Rhaid iddyn nhw neu’r cyfarwyddwyr roi 28 diwrnod o rybudd o’u bwriad i roi penderfyniad i gyfarfod cyffredinol i ddiswyddo’r archwilydd.

Rhaid i’r cwmni anfon copi o’r hysbysiad at yr archwilydd, sydd â’r hawl wedyn i wneud ymateb ysgrifenedig a’i gwneud yn ofynnol i’r cwmni ei anfon at aelodau’r cwmni, a siarad yn y cyfarfod lle mae’r penderfyniad i gael ei ystyried.

Rhaid i’r cwmni gofrestru ffurflen AA03 cyn pen 14 diwrnod ar ôl pasio’r penderfyniad i ddiswyddo’r archwilydd.

Er y gall cwmni ddiswyddo archwilydd o’i swydd ar unrhyw adeg, gall fod gan yr archwilydd hawl i iawndal neu iawndal am derfynu penodiad.

Fel arall, gall cwmni benderfynu peidio ag ailbenodi’r archwilydd am dymor pellach.

Ar gyfer cwmni preifat, gall yr aelodau atal ailbenodi archwilydd trwy benderfyniad cyffredin.

Gall aelodau sy’n cynrychioli o leiaf 5% o hawliau pleidleisio’r cwmni hefyd atal ailbenodi archwilydd trwy hysbysu’r cwmni. Rhaid derbyn yr hysbysiadau cyn diwedd y cyfnod cyfeirio cyfrifyddu cyn yr ailbenodiad tybiedig.

15.10 Yr hyn y mae’n rhaid i archwilydd ei wneud wrth roi’r gorau i ddal swydd

Os bydd archwilydd yn peidio â dal swydd am unrhyw reswm, rhaid iddo gyflwyno datganiad yn swyddfa gofrestredig y cwmni.

Os na ddyfynnir y cwmni ar gyfnewidfa stoc, dylai’r datganiad nodi unrhyw amgylchiadau sy’n gysylltiedig â bod yr archwilydd yn peidio â dal swydd y maent o’r farn y dylid ei ddwyn i sylw aelodau a chredydwyr y cwmni.

Os dyfynnir y cwmni, rhaid i’r archwilydd nodi’r amgylchiadau p’un a ydynt o’r farn bod angen dwyn aelodau a chredydwyr y cwmni atynt.

Os nodir yr amgylchiadau yn y datganiad, rhaid i’r cwmni anfon copi o’r datganiad at holl aelodau’r cwmni - oni bai ei fod yn gwneud cais llwyddiannus i’r llys i atal hyn.

Os na fydd yr archwilydd yn derbyn hysbysiad o gais i’r llys cyn pen 21 diwrnod ar ôl adneuo’r datganiad gyda’r cwmni, rhaid i’r archwilydd anfon copi o’r datganiad i Dŷ’r Cwmnïau ar gyfer cofnod cyhoeddus y cwmni cyn pen 7 diwrnod arall.

Os nad yw’r amgylchiadau (yn achos cwmni heb eu dyfynnu) wedi’u nodi yn y datganiad, rhaid i’r archwilydd adneuo datganiad gyda’r cwmni i’r perwyl hwnnw. Nid oes rhaid i’r cwmni gylchredeg y datganiad hwn i’r aelodau.

Yn y naill achos neu’r llall, os na fydd yr archwilydd yn derbyn hysbysiad o gais i’r llys cyn pen 21 diwrnod ar ôl adneuo’r datganiad gyda’r cwmni, rhaid i’r archwilydd anfon copi o’r datganiad i Dŷ’r Cwmnïau ar gyfer cofnod cyhoeddus y cwmni cyn pen 7 diwrnod arall.

Hefyd, pan fydd yr archwilydd yn ymddiswyddo neu’n cael ei ddiswyddo, mae rhwymedigaethau ar yr archwilydd a’r cwmni i hysbysu’r ‘awdurdod archwilio priodol’. Gweler y Financial Reporting Council am ragor o wybodaeth.

16. Cyfrifon partneriaeth

Mae Rheoliadau Partneriaethau (Cyfrifon) 2008 yn ei gwneud yn ofynnol i aelodau ‘partneriaeth gymhwyso’ baratoi cyfrifon, y mae’n rhaid i’r aelodau hynny sy’n gwmnïau cyfyngedig eu hatodi i’w cyfrifon eu hunain i’w ffeilio gyda Thŷ’r Cwmnïau.

Mae partneriaeth gymhwyso yn bartneriaeth a ffurfiwyd o dan gyfraith unrhyw ran o’r DU os yw pob aelod (neu ar gyfer partneriaeth gyfyngedig, pob un o’i phartneriaid cyffredinol):

• cwmni cyfyngedig
• cwmni diderfyn y mae pob un o’i aelodau yn gwmni cyfyngedig
• partneriaeth gyfyngedig yn yr Alban, y mae pob un o’i phartneriaid cyffredinol yn gwmni cyfyngedig
• unrhyw bartneriaeth Albanaidd arall, y mae pob un o’i haelodau yn gwmni cyfyngedig

Dylid deall bod unrhyw gyfeiriad uchod at gwmni cyfyngedig, cwmni anghyfyngedig, neu bartneriaeth (gan gynnwys partneriaeth yn yr Alban) yn cynnwys unrhyw ymgymeriad tebyg a ffurfiwyd o dan gyfreithiau unrhyw wlad neu diriogaeth y tu allan i’r DU.

Ar gyfer partneriaeth gymhwyso sy’n bartneriaeth gyfyngedig:

• mae’r gofyniad i’r aelodau gyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau yn ymestyn i’r partneriaid cyffredinol yn y bartneriaeth gymhwyso yn unig
• yn y canllaw hwn, mae unrhyw gyfeiriad at ‘aelodau’ partneriaeth gymhwyso yn cyfeirio at y partneriaid cyffredinol yn unig

Os yw unrhyw aelodau o bartneriaeth gymwys yn bartneriaeth Albanaidd, neu’n gwmni diderfyn, mae’r gofyniad i gyflwyno cyfrifon i Dŷ’r Cwmnïau hefyd yn ymestyn i aelodau’r ymgymeriad hwnnw. Ond os yw’n bartneriaeth gyfyngedig yn yr Alban, dim ond i’r partneriaid cyffredinol y mae’r gofyniad yn ymestyn. Dylid darllen cyfeiriadau at ‘aelodau’ yn y canllaw hwn yn unol â hynny.

Pan fo unrhyw aelod o bartneriaeth gymhwyso yn ymgymeriad sy’n debyg i gwmni neu bartneriaeth Albanaidd a ffurfiwyd o dan gyfreithiau unrhyw wlad neu diriogaeth y tu allan i’r DU, mae’r gofyniad i gyflwyno cyfrifon yn ymestyn i aelodau’r ymgymeriad hwnnw sy’n debyg i’r aelodau neu’r partneriaid cyffredinol. (fel y bo’n briodol) mewn ymgymeriad tebyg yn y DU. Unwaith eto, dylid darllen cyfeiriadau at ‘aelodau’ yn y canllawiau yn unol â hynny.

16.1 Gofyniad i’r bartneriaeth baratoi cyfrifon

Rhaid i aelodau’r bartneriaeth gymhwyso baratoi cyfrifon archwiliedig fel pe bai’r bartneriaeth gymhwyso yn gwmni cyfyngedig. Rhaid i’r cyfrifon gydymffurfio â gofynion Deddf Cwmnïau 2006 a rheoliadau cysylltiedig.

O dan reoliad 7 o Reoliadau Partneriaethau (Cyfrifon) 2008, nid oes rhaid i aelodau partneriaeth gymhwyso baratoi cyfrifon partneriaeth os ymdrinnir â’r bartneriaeth ar sail gyfunol mewn cyfrifon grŵp a baratowyd gan y naill neu’r llall:

• aelod o’r bartneriaeth gymhwyso a sefydlir o dan gyfraith unrhyw ran o’r DU
• rhiant yn ymgymryd ag aelod o’r fath

Yn yr achosion hyn, rhaid paratoi ac archwilio cyfrifon y grŵp yn unol â gofynion Deddf Cwmnïau 2006. Rhaid i nodyn i’r cyfrifon grŵp ddatgelu bod mantais wedi’i chymryd o’r eithriad hwn.

16.2 Y cyfnod y mae’n rhaid i’r aelodau baratoi cyfrifon y bartneriaeth ar ei gyfer

Gall y cyfrifon gwmpasu unrhyw gyfnod hyd at 18 mis y gellir ei nodi yn y cytundeb partneriaeth. Os nad yw’r cytundeb partneriaeth yn nodi cyfnod, rhaid i’r aelodau lunio’r cyfrifon ar gyfer pob cyfnod o 12 mis sy’n dod i ben ar 31 Mawrth ym mhob blwyddyn.

Gwnaed diwygiadau i Reoliadau Partneriaethau (Cyfrifon) 2008 gan Reoliadau Cwmnïau a Phartneriaethau (Cyfrifon ac Archwilio) 2013. Mae’r rhain yn berthnasol i flynyddoedd cyfrifyddu sy’n dechrau ar 1 Hydref 2013 neu ar ôl hynny.

Os nad yw’r cytundeb partneriaeth yn nodi cyfnod cyfrifyddu, y cyfnod cyfrifyddu cyntaf a fyddai’n ddarostyngedig i’r rheoliadau diwygiedig fyddai’r flwyddyn ariannol a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2015.

16.3 Dyddiad cau ar gyfer paratoi cyfrifon partneriaeth

Rhaid i chi baratoi’r cyfrifon partneriaeth o fewn cyfnod o 9 mis ar ôl diwedd y flwyddyn ariannol.

16.4 Dyddiad cau ar gyfer cyflwyno a chyhoeddi cyfrifon partneriaeth

Os ydych chi’n gwmni cyfyngedig sy’n aelod o bartneriaeth gymhwyso, rhaid i chi atodi’r cyfrifon partneriaeth i’r cyfrifon nesaf y byddwch chi’n eu cyflwyno i Dŷ’r Cwmnïau. Rhaid i chi hefyd gyflenwi i unrhyw berson ar gais, enw pob aelod sy’n ofynnol i ddosbarthu copïau o’r cyfrifon partneriaeth i Dŷ’r Cwmnïau.

Rhaid i aelodau partneriaeth gymhwyso sicrhau bod eu cyfrifon ar gael i’w harchwilio gan unrhyw berson, yn ddi-dâl, yn ystod oriau busnes ym mhrif swyddfa’r bartneriaeth (ynghyd â chyfieithiad ardystiedig, os nad yw’r gwreiddiol yn Saesneg).

16.5 Eithriadau o’r rheolau cyhoeddi

O dan reoliad 7 o Reoliadau Partneriaethau (Cyfrifon) 2008, nid oes rhaid i aelodau partneriaeth gymhwyso gyhoeddi cyfrifon partneriaeth os ymdrinnir â’r bartneriaeth ar sail gyfunol mewn cyfrifon grŵp a baratowyd gan y naill neu’r llall:

• aelod o’r bartneriaeth gymhwyso a sefydlir o dan gyfraith unrhyw ran o’r DU
• rhiant yn ymgymryd ag aelod o’r fath

Yn yr achosion hyn, rhaid iddynt baratoi ac archwilio cyfrifon grŵp o dan gyfraith y DU, ac ar gyfer cwmnïau yn unol â Deddf Cwmnïau 2006 neu Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol a fabwysiadwyd gan y DU. Rhaid i nodyn i’r cyfrifon grŵp ddatgelu eu bod wedi manteisio ar yr eithriad hwn.

16.6 Cosbau am bartneriaethau cymwys nad ydynt yn cydymffurfio

Gellir erlyn pob aelod o bartneriaeth gymhwyso neu bob cyfarwyddwr cwmni sy’n aelod ac ar gollfarn gall y llys osod dirwy a allai fod yn ddiderfyn.

16.7 Gofynion archwilio partneriaethau cymwys

Mae Rhan 3 o Reoliadau Partneriaethau (Cyfrifon) 2008 yn cynnwys gofynion sy’n ymwneud â phenodi a diswyddo archwilwyr, llofnodi adroddiadau archwilwyr a datgelu tâl archwilwyr sy’n cyfateb i’r gofynion ar gwmnïau.

16.8 Gwahaniaethau yn y modd y mae’r gofynion hyn yn berthnasol ar gyfer unrhyw fathau penodol o bartneriaeth gymhwyso

Mae rhai partneriaethau cymwys sy’n bartneriaethau cyfyngedig bellach wedi’u cofrestru fel Cronfeydd Tryloyw Trethi, gyda rhai gwahaniaethau yn eu cofrestriad Tŷ’r Cwmnïau. Mae gan y partneriaethau hyn hefyd gofrestriad ar wahân yn yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol (FCA) fel math penodol o UCITS (“Ymgymeriad ar gyfer Buddsoddi ar y Cyd mewn Gwarantau Trosglwyddadwy”).

Partneriaethau cymhwyso eraill yw Cronfeydd Buddsoddi Amgen, sydd hefyd â chofrestriad ar wahân yn yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol.

Bydd llawer o’r deunydd a baratoir fel rhan o gyfrifon ac adroddiadau partneriaethau cymwys yn unol â Deddf Cwmnïau 2006 hefyd yn addas i’w ffeilio gyda’r FCA i gyflawni ei ofynion ffeilio ar gyfer UCITS ac AIFs. Ar gyfer ffeilio gyda’r FCA, rhaid i bartneriaethau cymwys sydd wedi’u cofrestru fel UCITS neu AIFs gydymffurfio â chanllawiau’r FCA.

17. Cwmnïau budd cymunedol (CBC)

Nid yw CBCau yn wahanol i gwmnïau eraill o ran paratoi a ffeilio cyfrifon. Ond mae’n rhaid iddyn nhw ffeilio eu cyfrifon ynghyd â chopi o adroddiad CBC.

Rhaid i bob CBC baratoi a chyflwyno adroddiad CBC (CIC34) i Dŷ’r Cwmnïau. Rhaid ei wneud hyd at yr un dyddiad â’r cyfrifon.

Rhaid i chi anfon ffi o £ 15 gyda’r adroddiad CBC. Gwnewch sieciau’n daladwy i ‘Companies House’.

Rhaid i chi baratoi a chyflwyno’r adroddiad waeth beth yw maint y cwmni, neu unrhyw eithriadau cyfrifon. Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â cicregulator@companieshouse.gov.uk neu ffoniwch 029 2034 6228.