Materiał promocyjny

Wynik badania przesiewowego: średni tętniak aorty brzusznej (AAA)

Zaktualizowano 28 July 2022

Agencja ds. zdrowia publicznego Public Health England (PHE) opracowała niniejszą ulotkę w imieniu NHS.

---

Rysunek przedstawiający aortę z tętniakiem

1. Dla kogo przeznaczona jest niniejsza ulotka?

Niniejsza strona zawiera informacje dla mężczyzn, u których stwierdzono obecność średniego tętniaka aorty brzusznej w wyniku badania przesiewowego (tzw. badania AAA).

1.1 Wynik badania na obecność tętniaka aorty brzusznej

W wyniku badania stwierdzono, że *szerokość aorty pacjenta jest większa niż normalna**. Oznacza to, że u pacjenta występuje średni tętniak aorty brzusznej.

• Mały tętniak aorty brzusznej: od 3,0 cm do 4,4 cm
• ** Średni tętniak aorty brzusznej: od 4,5 cm do 5,4cm**
• Duży tętniak aorty brzusznej: od 5,5 cm

Wśród badanych mężczyzn w około jednym przypadku na pięćset stwierdzony zostaje średni tętniak aorty brzusznej. Pacjenci z takim wynikiem są poddawani dalszym badaniom USG co 3 miesiące w celu sprawdzenia, czy tętniak się nie powiększa.

2. Czym jest tętniak aorty brzusznej?

Aorta jest głównym naczyniem krwionośnym dostarczającym krew do organizmu. Przebiega ona od serca w dół przez klatkę piersiową i jamę brzuszną.

U niektórych osób z upływem lat ściana aorty w jamie brzusznej ulega osłabieniu.

Może ona rozszerzyć się, prowadząc do powstania tętniaka aorty brzusznej.

3. Jak niebezpieczny jest średni tętniak aorty brzusznej?

Średni tętniak aorty brzusznej może być niebezpieczny, jeżeli będzie się nadal powiększać, i dlatego ważne jest kontrolowanie jego stanu. Jeżeli tętniak osiągnie 5,5 cm (duży tętniak), pacjent zostanie skierowany do specjalisty na dalsze badania oraz w celu omówienia możliwości leczenia, które zazwyczaj polega na zabiegu operacyjnym. Duży tętniak aorty może być bardzo niebezpieczny, ponieważ rozciąganie ściany aorty osłabia ją i może doprowadzić do jej pęknięcia, powodując krwotok wewnętrzny.

Na 100 osób, u których dochodzi do pęknięcia tętniaka, około 85 umiera.

Większość tętniaków rozwija się powoli, co oznacza, że mogą one nigdy nie osiągnąć znacznych rozmiarów i nie będą wymagać leczenia.

4. Dalsze postępowanie

1. Pacjent zostanie wezwany na kolejne badanie za 3 miesiące.
2. Powiadomienie o terminie zostanie przesłane przed badaniem.
3. Pacjent odbędzie konsultację z odpowiednio wykwalifikowaną pielęgniarką, która udzieli porad dotyczących ogólnego stanu zdrowia w związku z tętniakiem aorty.

5. Dbałość o zdrowie

Poniższe zasady pomogą w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia:

• Osoby palące powinny uzyskać pomoc w ograniczeniu lub rzuceniu palenia.
• Należy dbać o właściwe ciśnienie krwi i poddać się badaniu kontrolnemu, jeżeli nie było ostatnio wykonywane.
• Należy przestrzegać zdrowej, zrównoważonej diety i ograniczyć spożywanie produktów o dużej zawartości tłuszczu.
• Osoby z nadwagą powinny postarać się zrzucić zbędne kilogramy.
• Należy regularnie wykonywać ćwiczenia fizyczne.
• Osoby pijące alkohol powinny utrzymywać jego spożycie w rozsądnych granicach.

Nie ma potrzeby dokonywania innych zmian w trybie życia. Zalecane jest dalsze uprawianie sportów lub hobby.

Dalsze informacje na ten temat można uzyskać w przychodni lekarskiej, w której pacjent jest zarejestrowany. Lekarz może również przepisać leki lub zmienić dotychczasową terapię.

6. Jak częste będą kolejne badania kontrolne?

Każdy przypadek jest inny, więc nie można stwierdzić dokładnie, ile dalszych badań będzie koniecznych.

Pacjent będzie wzywany na dalsze badania co 3 miesiące, z wyjątkiem przypadku, gdy aorta osiągnie szerokość 5,5 cm lub większą. Pacjent zostanie skierowany do specjalisty na dalsze badania oraz w celu omówienia możliwości leczenia.

6.1 Dlaczego nie można poddać się operacji już teraz?

Wszystkie zabiegi operacyjne wiążą się z ryzykiem. Dotyczy to również leczenia operacyjnego tętniaka aorty brzusznej.

Badania naukowe dowodzą, że leczenie operacyjne średniego tętniaka aorty wiąże się z większym zagrożeniem dla zdrowia niż kontrolowanie jego stanu i operowanie dopiero, gdy osiągnie rozmiar 5,5 cm lub większy.

7. Objawy

Pacjenci z tętniakiem nie zauważają zazwyczaj żadnych objawów, więc mało prawdopodobne jest wystąpienie jakiegokolwiek bólu lub nieprzyjemnych objawów z tym związanych.

W razie hospitalizacji z jakiegokolwiek powodu, pacjent powinien poinformować o obecności tętniaka aorty brzusznej wykrytego w badaniu przesiewowym.

Wszelkie pytania dotyczące wyniku badania należy kierować telefonicznie do lokalnego punktu prowadzącego program badań. W razie ogólnych problemów zdrowotnych, należy się skontaktować z przychodnią lekarską.

7.1 Objawy pęknięcia tętniaka

Prawdopodobieństwo pęknięcia średniego tętniaka aorty brzusznej jest bardzo małe, ale pacjent powinien znać jego objawy.

W razie pojawienia się nowych objawów silnego i utrzymującego się bólu brzucha i/lub dolnej części pleców należy natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską na oddziale ratunkowym. Należy koniecznie powiadomić pracowników medycznych o obecności tętniaka aorty brzusznej.

Wszelkie pytania dotyczące wyniku badania należy kierować telefonicznie do lokalnego punktu prowadzącego program badań. W razie ogólnych problemów zdrowotnych, należy się skontaktować z przychodnią lekarską.

8. Bliscy krewni

Ryzyko wystąpienia tętniaka aorty brzusznej jest większe u osób, których brat, siostra lub jedno z rodziców miało ten problem.

Należy więc poinformować o wykryciu tętniaka swoich braci, siostry lub dzieci, ponieważ ryzyko wystąpienia tej choroby jest u nich wyższe. Osoby, których to dotyczy mogą dowiedzieć się od lekarza o możliwości poddania się badaniu na obecność tętniaka aorty brzusznej pięć lat wcześniej niż ich krewny, u którego tętniaka wykryto po raz pierwszy w badaniu przesiewowym.

9. Prowadzenie pojazdów

Kierowcy samochodów osobowych:

1. Jeżeli tętniak aorty osiągnie rozmiar 6 cm, kierowca ma obowiązek poinformowania o tym DVLA (brytyjski urząd komunikacji).
2. Prawo jazdy kierowców, u których stwierdzony zostanie tętniak o wielkości 6,5 cm, zostanie zawieszone.
3. Ważność prawa jazdy zostanie przywrócona po pomyślnie zakończonym leczeniu tętniaka.

Kierowcy autobusów, autokarów i pojazdów ciężarowych:

1. Kierowcy ww. pojazdów mają obowiązek poinformowania DVLA o stwierdzeniu u nich tętniaka aorty.
2. Prawo jazdy kierowców ww. pojazdów, u których stwierdzony zostanie tętniak o wielkości 5,5 cm, zostanie zawieszone.
3. Ważność prawa jazdy zostanie przywrócona po pomyślnie zakończonym leczeniu tętniaka.

10. Ubezpieczenie zdrowotne

Osoby starające się o ubezpieczenie turystyczne lub inne ubezpieczenie powiązane ze stanem zdrowia, które poinformują ubezpieczyciela o stwierdzonym u nich tętniaku aorty brzusznej, mogą zostać obciążone dodatkową składką lub mogą uzyskać wyłączenie tego problemu zdrowotnego z polisy. W znalezieniu odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej pomocą służą pośrednicy ubezpieczeniowi. Usługa wyszukiwania pośrednika ubezpieczeniowego dostępna jest na stronie internetowej Brytyjskiego Stowarzyszenia Pośredników Ubezpieczeniowych: Informacje dostępne są na stronie stronie internetowej lub pod numerem telefonu 0370 950 1790.

11. Dodatkowe informacje

Źródła dodatkowych informacji:

• przychodnia lekarza pierwszego kontaktu
• miejscowy program badań przesiewowych
• NHS Choices
• Circulation Foundation
• British Heart Foundation

Informacje na temat sposobu, w jaki agencja Public Health England oraz NHS wykorzystują i chronią dane osobowe pochodzące z badań przesiewowych

Informacje na temat rezygnacji z badań przesiewowych