Canllawiau

Credyd Pensiwn a help i bobl anabl

Diweddarwyd 1 October 2024

Os oes gan rywun anabledd ac maent yn gwneud cais am Gredyd Pensiwn, efallai y bydd ganddo hawl i arian ychwanegol ac efallai y bydd angen iddynt wybod pwy i gysylltu â hwy.

Budd-daliadau anabledd

Os oes gan rywun anabledd gallent fod yn gymwys i gael help trwy un o’r 4 prif fudd-dal i bobl anabl:

• Lwfans Byw i’r Anabl
• Taliad Annibyniaeth Personol
• Lwfans Gweini
• Taliad Annibyniaeth y Lluoedd Arfog

Lwfans Byw i’r Anabl (DLA)

Mae DLA yn cael ei ddisodli gan Daliad Annibyniaeth Personol (PIP) ar gyfer pobl anabl.

Dim ond os ydynt o dan 16 oed y gall rhywun wneud cais DLA newydd.

Efallai y bydd oedolyn yn cael DLA pe bai o dan 65 oed pan wnaethant gais.

Mae 2 elfen i DLA:

• yr elfen ofal
• yr elfen symudedd

Telir elfen ofal DLA ar 3 chyfradd wythnosol wahanol, yn dibynnu ar sut mae’r anabledd yn effeithio ar rywun:

• cyfradd uchaf £108.55
• cyfradd ganol £72.65
• cyfradd isaf £28.70

Telir elfen symudedd DLA ar 2 gyfradd wythnosol wahanol:

• cyfradd uchaf £75.75
• cyfradd isaf £28.70

Gellir talu’r rhain ar gyfraddau gwahanol yn dibynnu ar lefel yr anghenion sydd gan rywun a gellir parhau i gael eu talu ar ôl 65 oed os yw’r amodau hawl yn parhau i gael eu bodloni.

Mae DLA yn ddi-dreth. Nid yw’n destun prawf modd ac ni fydd ei gael yn lleihau’r hawl i Gredyd Pensiwn.

Darllenwch fwy am DLA i oedolion.

Taliad Annibyniaeth Personol (PIP)

Mae PIP ar gyfer pobl sy’n 16 oed neu’n hŷn ac nad ydynt wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Fel rheol, telir PIP bob 4 wythnos a gellir ei dalu os ydych mewn gwaith neu allan o waith. Mae’n cynnwys 2 elfen (rhan). Mae p’un a ydych yn cael un neu’r ddau o’r rhain yn dibynnu ar sut mae’ch cyflwr yn effeithio arnoch.

Cyfradd wythnosol elfen byw bob dydd:

• safonol – £72.65
• uwch – £108.55

Cyfradd wythnosol elfen symudedd:

• safonol – £28.70
• uwch – £75.75

Mae PIP yn ddi-dreth ac nid yw’n cael ei drin fel incwm pan fydd Credyd Pensiwn yn cael ei gyfrif.

Cyflwynwyd PIP ar gyfer ceisiadau newydd mewn rhannau o ogledd Lloegr rhwng 8 Ebrill 2013, a ledled y wlad o fis Mehefin 2013. Mae hawlwyr DLA presennol a oedd rhwng 16 a 64 oed ar 8 Ebrill 2013, neu’n cyrraedd 16 oed ar ôl y dyddiad hwnnw, yn cael eu gwahodd yn raddol i wneud cais am PIP. Os ydych eisoes yn cael DLA, gallwch ddarganfod mwy trwy’r daflen ‘Mae DLA yn dod i ben’.

Darllenwch am PIP.

Lwfans Gweini

Os yw rhywun yn oedran Pensiwn y Wladwriaeth neu drosodd, ac nad yw’n cael DLA neu PIP, efallai y bydd ganddo hawl i gael Lwfans Gweini os oes ganddo anghenion mewn perthynas ag personol gofalu neu ofyn am oruchwyliaeth i aros yn ddiogel. Nid oes unrhyw elfen symudedd i Lwfans Gweini.

Telir Lwfans Gweini ar 2 gyfradd wythnosol wahanol, yn dibynnu ar sut mae’r anabledd yn effeithio ar rywun:

• cyfradd uchaf £108.55
• cyfradd isaf £72.65

Mae Lwfans Gweini yn ddi-dreth. Nid yw’n destun prawf modd ac ni fydd ei gael yn lleihau’r hawl i Gredyd Pensiwn.

Darllenwch fwy am Lwfans Gweini.

Taliad Annibyniaeth y Lluoedd Arfog (AFIP)

Mae AFIP yn darparu cymorth ariannol i bersonél y gwasanaeth a chyn-filwyr a anafwyd yn ddifrifol o ganlyniad i wasanaethu i dalu’r costau ychwanegol a allai fod ganddynt o ganlyniad i’w hanaf. Bydd unigolion y dyfarnwyd Taliad Incwm Gwarantedig o 50% neu uwch iddynt o dan Gynllun Iawndal y Lluoedd Arfog yn gymwys.

Bydd y rhai sy’n gymwys yn derbyn cyfradd unffurf sy’n cyfateb i gyfraddau uchaf y ddwy elfen (symudedd a bywyd bob dydd) PIP.

Cyfradd wythnosol AFIP yw £184.30.

Nid yw AFIP yn cael ei drin fel incwm pan fydd Credyd Pensiwn yn cael ei gyfrif.

Darllenwch fwy am AFIP.

Credyd Pensiwn Ychwanegol ar gyfer pobl ag anabledd difrifol neu ofalwyr

Os bydd rhywun yn cael Lwfans Gweini neu elfen ofal cyfradd ganol neu uchaf DLA, PIP, Taliad Anabledd Oedolion yn yr Alban neu AFIP, efallai y bydd ganddo hawl i Gredyd Pensiwn ychwanegol o £81.50.

Os bydd rhywun yn cael Lwfans Gofalwr neu Daliad Cymorth Gofalwr efallai y bydd ganddo hawl i Gredyd Pensiwn ychwanegol o £45.60. Efallai y byddant hefyd yn cael y Credyd Pensiwn ychwanegol hwn os oes ganddynt hawl i Lwfans Gofalwr neu Daliad Cymorth Gofalwr ond nad ydynt yn cael eu talu, neu’n cael eu talu am swm is na’r arfer, oherwydd eu bod yn cael eu talu swm uwch gan fudd-dal cynnal incwm arall o’r fath fel Pensiwn y Wladwriaeth (gelwir hyn yn hawl sylfaenol).

Darllenwch am Lwfans Gofalwr.

Darllenwch am Daliad Cymorth Gofalwr

Cartrefi gofal a thalu am ofal

Efallai y bydd gan bobl sydd wedi cyrraedd yr isafswm oedran Credyd Pensiwn wrth fyw’n barhaol mewn cartrefi gofal hawl i Gredyd Pensiwn.

Dylai pobl gysylltu â’u cyngor lleol os ydynt:

• yn dymuno mynd i mewn i gartref gofal, a
• angen cefnogaeth ariannol

Dylai’r cyngor lleol asesu eu hangen am ofal a dylent gynnal prawf modd. Os yw’n briodol, dylid eu hannog i hawlio unrhyw fudd-daliadau y mae ganddynt hawl iddynt gan gynnwys Credyd Pensiwn.

Mynd i’r ysbyty

Os yw rhywun yn cael y swm ychwanegol anabledd difrifol fel rhan o’u Credyd Pensiwn, bydd hyn fel arfer yn dod i ben os ydynt yn treulio mwy na 28 diwrnod yn yr ysbyty. Mae hyn yr un peth â phan fydd eu Lwfans Gweini, DLA, neu PIP yn stopio.

Gall swm ychwanegol y gofalwr ddod i ben hefyd ond fel arall bydd ei Gredyd Pensiwn yn dal ati trwy’r amser y mae yn yr ysbyty.

Budd-dal Tai

Gall Budd-dal Tai helpu i dalu’r rhent i bobl ar incwm isel neu sy’n hawlio budd-daliadau. Gall helpu â’r cyfan neu rywfaint o’r rhent. Nid oes unrhyw swm penodol o Fudd-dal Tai ac mae’r hyn y bydd rhywun yn ei gael yn dibynnu a yw rhywun yn rhentu’n breifat neu gan gyngor. Mae rhaid i berson fod yn oedran Pensiwn y Wladwriaeth i wneud cais amdano. Darllenwch fwy am Fudd-dal Tai . ##Cysylltiadau defnyddiol eraill

Carers UK

Elusen genedlaethol yn gweithio ar ran gofalwyr. Yn cynnig ystod eang o wybodaeth am hawliau gofalwyr a ffynonellau cymorth a manylion cyswllt ar gyfer grwpiau cymorth gofalwyr lleol.

Ewch i wefan Carers UK.

Ffôn: 0808 808 7777
Darganfyddwch fwy am gostau galwadau

Cyngor ar Bopeth

Rhwydwaith cenedlaethol o ganolfannau cyngor am ddim. Gall dibynnu ar yr adnoddau sydd ar gael gynnig gwirio budd-daliadau a helpu i lenwi ffurflenni.

Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth .

Ffôn: 020 7833 2181 (am fanylion cyswllt lleol yn unig - nid cyngor ffôn)
Darganfyddwch am gostau galwadau

Y Gwasanaeth Pensiwn

Am fanylion ar sut i wneud cais am eich Pensiwn y Wladwriaeth.

Ffôn: 0800 731 7936
Ffôn testun: 0800 731 7013
Darganfyddwch am gostau galwadau

Darllenwch fwy am sut i gysylltu â’r Gwasanaeth Pensiwn

Ffonau testun

Mae rhifau ffôn testun ar gyfer pobl na allant siarad na chlywed yn glir. Os nad oes gan bobl ffôn testun, gallent wirio a oes gan eu Cyngor ar Bopeth neu lyfrgell leol un. Nid yw ffonau testun yn derbyn negeseuon testun o ffonau symudol.