Dirprwyon: gwneud penderfyniadau dros rywun sydd heb allu
Gwneud cais i fod yn ddirprwy lles personol
Bydd angen i chi lawrlwytho a llenwi pob un o’r canlynol:
- ffurflen gais (COP1) - bydd angen i chi anfon y ffurflen wreiddiol ynghyd â chopi pan fyddwch yn gwneud cais
- ffurflen asesu galluedd (COP3)
- datganiad y dirprwy (COP4)
- ffurflen gwybodaeth ategol (COP1B)
Rhaid i chi enwi o leiaf 3 unigolyn yn eich cais sy’n adnabod yr unigolyn rydych chi’n gwneud cais i fod yn ddirprwy iddynt. Er enghraifft, eu perthnasau, gweithiwr cymdeithasol neu feddyg.
Efallai na fydd y llys yn derbyn eich cais os na fyddwch yn anfon y ffurflen ‘asesu galluedd’ (COP3).
Os na allwch gael asesiad, rhaid i chi lawrlwytho a llenwi datganiad tyst (COP24) i egluro pam rydych chi’n meddwl nad oes gan yr unigolyn rydych chi’n gwneud cais ar ei gyfer alluedd meddyliol.
Dylech gadw copi o bob ffurflen rydych yn ei llenwi.
Ble i anfon eich ffurflenni
Anfonwch y ffurflenni, gan gynnwys 2 gopi o’r ffurflen gais (COP1), i’r Llys Gwarchod gyda siec am y ffi gwneud cais.
Y Llys Gwarchod/Court of Protection
PO Box 70185
First Avenue House
42-49 High Holborn
Llundain
WC1A 9JA
Dweud wrth y bobl a enwir yn eich cais
Bydd y llys yn anelu at anfon copi wedi’i stampio o’ch cais atoch o fewn wythnos i’w gael. Golyga hyn bod eich cais yn cael ei ystyried (mae wedi’i ‘gychwyn’). Anfonir llythyr atoch yn egluro beth i’w wneud nesaf.
Cyn pen 14 diwrnod i’r cais gael ei gychwyn, rhaid i chi ddweud (a elwir weithiau’n ‘cyflwyno’) wrth y bobl ganlynol:
- yr unigolyn rydych chi’n gwneud cais i fod yn ddirprwy iddynt
- o leiaf 3 o’r bobl a enwir yn eich cais fel rhai sydd â diddordeb, er enghraifft perthnasau, gweithiwr cymdeithasol neu feddyg yr unigolyn
Os na allwch ddweud wrth 3 o bobl, yna dylech anfon datganiad tyst (COP24).
Dweud wrth yr unigolyn rydych chi’n gwneud cais i fod yn ddirprwy iddynt
Rhaid i chi neu’ch cynrychiolydd ymweld â’r unigolyn a dweud wrthynt:
- pwy sy’n gwneud cais i fod yn ddirprwy iddynt
- bod eu gallu i wneud penderfyniadau yn cael ei gwestiynu
- beth fyddai cael dirprwy yn ei olygu iddynt
- ble i gael cyngor os ydynt eisiau trafod y cais
Yn ystod yr ymweliad rhowch iddynt:
- ffurflen hysbysiad o achos wedi’i llenwi (COP14) - defnyddiwch y nodiadau canllaw i lenwi’r ffurflen hon eich hun
- ffurflen gydnabod (COP5) - bydd angen iddynt lenwi’r ffurflen hon os ydynt am roi eu barn ar y cais neu ddarparu tystiolaeth o’i blaid neu yn ei erbyn
- unrhyw ddogfennau eraill sy’n ymwneud â’ch cais
Dweud wrth bobl sy’n gysylltiedig â’ch cais
Rhaid i chi ddweud wrth 3 o bobl a enwir ar eich cais ei fod wedi’i gychwyn.
Anfonwch atynt:
- hysbysiad bod ffurflen gais wedi’i chyhoeddi (COP15)
- ffurflen gydnabod (COP5) - bydd angen iddynt lenwi’r ffurflen hon os ydynt am roi eu barn ar y cais neu ddarparu tystiolaeth o’i blaid neu yn ei erbyn
- unrhyw ddogfennau eraill sy’n ymwneud â’ch cais
Gallwch ddweud wrthynt am y cais:
- drwy’r post i’w cyfeiriad cartref
- drwy e-bost
- wyneb yn wyneb
Cadarnhau eich bod wedi dweud wrth bobl (‘cyflwyno rhybudd’)
Cyn pen 7 diwrnod ar ôl cyflwyno’r dogfennau, rhaid i chi lawrlwytho a llenwi’r ffurflenni perthnasol (a elwir weithiau’n ‘tystysgrifau cyflwyno’) i gadarnhau eich bod wedi dweud wrth:
- yr unigolyn rydych chi’n gwneud cais i fod yn ddirprwy iddynt (COP20A)
- y bobl eraill a enwir yn y cais (COP20B)
Anfonwch nhw gyda’i gilydd i’r Llys Gwarchod.
Y Llys Gwarchod/Court of Protection
PO Box 70185
First Avenue House
42-49 High Holborn
Llundain
WC1A 9JA
Ar ôl i’ch cais gael ei adolygu
Ni fydd y Llys Gwarchod yn adolygu eich cais tan 14 diwrnod ar ôl i chi ddweud wrth y bobl eraill sy’n ymwneud â’r cais er mwyn rhoi cyfle iddynt ei wrthwynebu.
Yna bydd y Llys Gwarchod yn adolygu eich cais ac yn dweud wrthych:
- os yw eich cais wedi’i gymeradwyo neu ei wrthod
- os ydych angen sefydlu bond diogelwch cyn y gellir eich penodi
- os oes rhaid ichi ddarparu mwy o wybodaeth i gefnogi eich cais, er enghraifft, adroddiad gan y gwasanaethau cymdeithasol
- os yw’n mynd i drefnu gwrandawiad i gael mwy o wybodaeth, er enghraifft, os yw rhywun wedi gwrthwynebu’r cais
Os gofynnir ichi fynychu gwrandawiad
Fe gewch hysbysiad o wrandawiad a fydd yn nodi dyddiad y gwrandawiad os bydd y llys yn penderfynu bod angen cynnal un. Mae’n rhaid i chi ymweld â’r unigolyn yr ydych eisiau fod yn ddirprwy iddynt a dweud wrthynt amdano:
- o fewn 14 diwrnod ichi gael yr hysbysiad
- o leiaf 14 diwrnod cyn dyddiad y gwrandawiad
Rhowch ffurflen hysbysiad o achos (COP14) wedi’i llenwi iddynt. Defnyddiwch y nodiadau canllaw i’w llenwi.
Rhaid i chi egluro y gallant gysylltu â staff y Llys Gwarchod i gael cyngor a chymorth.
Y Llys Gwarchod
courtofprotectionenquiries@justice.gov.uk
Rhif ffôn: 0300 456 4600
Gwybodaeth am gost galwadau
Pan fyddwch wedi dweud wrthynt, anfonwch dystysgrif cyflwyno (COP20A) i’r Llys Gwarchod o fewn 7 diwrnod.
Bydd rhaid i chi dalu ffi os bydd y llys yn gwneud penderfyniad terfynol yn y gwrandawiad.
Mae’r canllawiau yn egluro beth i’w ddisgwyl mewn gwrandawiad Y Llys Gwarchod.