Beth i'w wneud ar ôl i rywun farw
Pan fydd marwolaeth yn cael ei adrodd i grwner
Os rhoddir gwybod i grwner am farwolaeth, gall y dogfennau sydd eu hangen arnoch i gofrestru’r farwolaeth fod yn wahanol. Bydd y crwner yn penderfynu naill ai:
- bod achos y farwolaeth yn glir
- bod angen post-mortem
- i gynnal cwest
Mae’r canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg (English).
Mae achos y farwolaeth yn glir
Os yw’r crwner yn penderfynu bod achos y farwolaeth yn glir:
-
Byddant yn rhoi tystysgrif i’r cofrestrydd yn dweud nad oes angen post-mortem neu gwest.
-
Bydd y cofrestrydd yn cofrestru’r farwolaeth.
##Mae angen post-mortem
Efallai y bydd y crwner yn penderfynu bod angen post-mortem i ddarganfod sut y bu farw’r unigolyn. Gellir gwneud hyn naill ai mewn ysbyty neu fortiwari.
Ni allwch wrthwynebu post-mortem crwner - ond os ydych wedi gofyn mae’n rhaid i’r crwner ddweud wrthych (a meddyg teulu’r unigolyn) pryd a ble y bydd yr archwiliad yn cael ei gynnal.
Ar ôl y post-mortem
Bydd y crwner yn rhyddhau’r corff ar gyfer angladd ar ôl iddo gwblhau’r archwiliadau post-mortem ac nid oes angen archwiliadau pellach.
Os caiff y corff ei ryddhau heb unrhyw gwest, bydd y crwner yn anfon ffurflen (‘Pink Form - form 100B’) at y cofrestrydd yn nodi achos y farwolaeth.
Bydd y crwner hefyd yn anfon ‘Certificate of Coroner - form Cremation 6’ os yw’r corff i gael ei amlosgi.
Mae’r crwner yn cynnal cwest
Rhaid i grwner gynnal cwest os yw:
- achos y farwolaeth yn dal yn anhysbys
- gallai’r person fod wedi cael marwolaeth dreisgar neu annaturiol
- gallai’r person fod wedi marw yn y carchar neu ddalfa’r heddlu
Tystysgrifau marwolaeth
Os oes angen prawf o’r farwolaeth arnoch wrth i chi aros i’r cwest orffen, gofynnwch i’r crwner am dystysgrif marwolaeth dros dro.
Unwaith y bydd y cwest drosodd, gallwch gael y dystysgrif marwolaeth derfynol gan y cofrestrydd.
Gallwch ddefnyddio’r naill dystysgrif i:
- wneud cais am brofiant.
- roi gwybod am farwolaeth i fwy nag un sefydliad o’r llywodraeth ar unwaith gan ddefnyddio Dywedwch Wrthym Unwaith – bydd y cofrestrydd yn eich helpu i wneud hyn
Cael help
Gallwch gael cymorth annibynol am ddim gan The Coroners’ Courts Support Service.
The Coroners’ Courts Support Service
Llinell Gymorth (Cymru a Lloegr)\
Ffôn: 0300 111 2141 \
Dydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 7pm\
Dydd Sadwrn, 9am i 2pm\