Damweiniau a digwyddiadau (275 i 287)
Rheolau ar gyfer damweiniau a digwyddiadau, gan gynnwys rheolau ar gyfer traffyrdd, rhwystrau, digwyddiadau, digwyddiadau sy'n ymwneud â nwyddau a dogfennau peryglus.
Rheol 275
Os oes angen i chi stopio’ch cerbyd oherwydd torri i lawr neu ddigwyddiad, ceisiwch stopio mewn man o ddiogelwch cymharol. Man o ddiogelwch cymharol yw lle rydych chi, eich teithwyr a’ch cerbyd yn llai tebygol o fod mewn perygl o draffig sy’n symud.
Y man diogelaf i stopio yw lleoliad sydd wedi’i gynllunio ar gyfer parcio. Ar draffyrdd a ffyrdd cyflymder uchel eraill, y man diogelaf i stopio yw ardal wasanaeth. Mae mannau eraill o ddiogelwch cymharol yn cynnwys
Byddwch yn ymwybodol fod lleiniau caled yn darparu llai o amddiffynfa na mannau eraill o ddiogelwch cymharol oherwydd eu bod mor agos at draffig cyflymder uchel.
Dylech chi a’ch teithwyr, lle’n bosibl, gadw’n bell i ffwrdd o’ch cerbyd a thraffig sy’n symud. Fel arall gallai traffig sy’n symud wrthdaro â’ch cerbyd, gan ei orfodi i mewn i chi a’ch teithwyr.
Rheol 276
Os bydd eich cerbyd yn torri i lawr, meddyliwch yn gyntaf am holl ddefnyddwyr eraill y ffordd a
-
symud eich cerbyd oddi ar y ffordd os yn bosibl
-
rhybuddio traffig eraill drwy ddefnyddio eich goleuadau rhybudd os bydd eich cerbyd yn achosi rhwystr
-
helpu defnyddwyr eraill y ffordd i’ch gweld drwy wisgo dillad lliw golau neu fflwroleuol mewn golau dydd a dillad llachar yn y nos neu mewn gwelededd gwael
-
rhoi triongl rhybudd ar y ffordd o leiaf 45 metr (147 troedfedd) y tu ôl i’ch cerbyd sydd wedi torri i lawr ar yr un ochr o’r ffordd, neu defnyddiwch ddyfeisiau rhybuddio eraill a ganiateir os oes gennych rai. Byddwch yn ofalus iawn bob amser wrth eu gosod neu eu cael yn ôl, ond peidiwch byth â’u defnyddio ar draffyrdd
-
os yn bosibl, cadwch eich goleuadau ystlys ymlaen os bydd yn dywyll neu os bydd gwelededd yn wael
-
peidiwch â sefyll (na gadael i unrhyw un arall sefyll) rhwng eich cerbyd a’r traffig sy’n dod tuag atoch
-
peidiwch â sefyll, yn y nos neu mewn gwelededd gwael, lle byddwch yn atal defnyddwyr eraill y ffordd rhag gweld eich goleuadau
Rheol 277
Os yw’ch cerbyd yn datblygu problem, gadewch y gerbydffordd yn yr allanfa nesaf neu tynnwch i mewn i ardal wasanaeth os yn bosibl (gweler Rheol 275 am leoedd o ddiogelwch cymharol). Os nad ydych yn gallu, dylech chi
Fynd i’r chwith
-
symud i’r lôn chwith
-
tynnu i mewn i ardal argyfwng neu ar lain galed os gallwch chi
-
stopio mor bell i’r chwith â phosibl, gan adael gofod i fynd allan o’ch cerbyd ac â’ch olwynion wedi troi i’r chwith
-
os gallwch chi, stopiwch ychydig heibio i deleffon argyfwng
-
rhowch eich goleuadau rhybudd perygl ymlaen
-
os yw’n dywyll neu fod gweladwyedd yn wael, defnyddiwch oleuadau bach.
Diogelwch eich hun
- ewch allan o’ch cerbyd trwy’r ochr bellaf oddi wrth y traffig, os yw’n ddiogel ac yn bosibl i wneud hynny, a sicrhewch fod teithwyr yn gwneud yr un peth
Os nad ydych yn gallu
- symudwch eich cerbyd i’r lôn chwith neu fan o ddiogelwch cymharol (gweler Rheol 275), ac
- ewch allan o’ch cerbyd yn ddiogel i gadw’n bell oddi wrtho a thraffig sy’n symud,
dylech chi
- aros yn eich cerbyd
- cadw’ch gwregysau diogelwch a goleuadau rhybudd perygl ymlaen
- galw 999 ar unwaith a gofyn am yr heddlu. Fel arall, pwyswch eich botwm SOS os oes gan eich cerbyd un a gofynnwch am yr heddlu
-
gwisgwch ddillad gweladwyedd uchel os ydynt gennych a’u bod o fewn cyrraedd hawdd
-
ewch y tu ôl i rwystr diogelwch lle mae un, ond byddwch yn ymwybodol o beryglon anweledig gostyngiadau sydyn yn y tir, daear anwastad neu falurion
-
PEIDIWCH â sefyll mewn man lle gallai’ch cerbyd gael ei orfodi i mewn i chi os yw traffig sy’n symud yn gwrthdaro ag ef
-
PEIDIWCH â dychwelyd at eich cerbyd hyd yn oed os yw’n bwrw glaw, yn oer neu’n dywyll
-
arhoswch yn effro ac yn ymwybodol o gerbydau neu falurion sy’n dod tuag atoch
-
cadwch deithwyr i ffwrdd o’r gerbydffordd a phlant o dan reolaeth
-
PEIDIWCH â rhoi cynnig ar atgyweiriadau ar eich cerbyd
-
PEIDIWCH â gosod triongl rhybudd ar y gerbydffordd
-
mae’n RHAID i anifeiliaid gael eu cadw yn y cerbyd neu, mewn argyfwng, o dan reolaeth ar yr ymyl.
Ceisiwch gymorth
-
defnyddiwch y teleffon argyfwng am ddim i gael cyngor a chymorth
-
cysylltwch â gwasanaeth adfer torri i lawr
-
wynebwch y traffig bob amser pan fyddwch yn siarad i aros yn ymwybodol o gerbydau neu falurion sy’n dod tuag atoch
-
rhowch wybod iddynt os ydych chi’n fodurwr agored i niwed megis anabl, hŷn neu’n teithio ar eich pen eich hun
-
arhoswch yn bell i ffwrdd o’ch cerbyd a thraffig sy’n symud, y tu ôl i’r rhwystr diogelwch lle mae un
-
os nad ydych chi’n gallu mynd allan o’ch cerbyd neu os nad ydych wedi stopio’n agos at deleffon argyfwng am ddim, galwch 999 ar unwaith a gofynnwch am yr heddlu. Fel arall, pwyswch eich botwm SOS os oes gan eich cerbyd un a gofynnwch am yr heddlu.
Cyfathrebu’ch lleoliad. Sut i nodi’ch lleoliad i’r gwasanaethau argyfwng.
| eAlwad. Pwyswch y botwm SOS os oes gan eich cerbyd un. |  |
| Ap. Defnyddiwch ap mapio teleffon symudol. |  |
| Post marciwr neu arwydd lleoliad gyrrwr. Dyfynnwch y rhifau a llythrennau ar byst marciwr neu arwyddion lleoliad gyrrwr sydd wedi’u lleoli ar hyd ymyl y ffordd. |  |
Deddfau MT(E&W)R reg 14 a MT(S)R reg 12
Rheol 278
I ailymuno â cherbydffordd ar ôl torri i lawr o
-
lain galed, adeiladwch gyflymder, rhowch arwydd a chadwch olwg am fwlch diogel yn y traffig. Byddwch yn ymwybodol fod cerbydau, rhwystrau neu falurion yn gallu bod yn bresennol ar y llain galed
-
ardal argyfwng, mae’n RHAID i chi ddefnyddio’r teleffon argyfwng a ddarperir a dilyn cyngor y gweithredwr ar gyfer gadael yr ardal argyfwng. Gall fod angen i lôn gael ei chau er mwyn i chi allu ailymuno â’r gerbydffordd yn ddiogel.
Deddf RTA 1988 sect 36
Rheol 279
Gyrwyr anabl. Os oes gennych anabledd sy’n eich hatal rhag dilyn y cyngor uchod yn Rheolau 277 a 278, dylech chi
-
roi eich goleuadau rhybudd perygl ymlaen
-
aros yn eich cerbyd a chadw’ch gwregys diogelwch ymlaen
-
galw 999 ar unwaith a gofyn am yr heddlu. Fel arall, pwyswch eich botwm SOS os oes gan eich cerbyd un a gofynnwch am yr heddlu
Os ydych chi’n fyddar, yn drwm eich clyw neu â nam lleferydd, argymhellir eich bod yn cofrestru ar gyfer y gwasanaeth testun 999 (emergencySMS.net) cyn gwneud taith.
Rheol 280
Os oes unrhyw beth yn syrthio o gerbyd ar draffordd neu ffordd gyflymder uchel arall, PEIDIWCH â thynnu’r rhwystr eich hun. Stopiwch mewn man o ddiogelwch cymharol (gweler Rheol 275) a galwch y gwasanaethau argyfwng ar 999.
Ar ffyrdd eraill, dylech ond symud rhwystrau os yw’n ddiogel i wneud hynny.
Rheol 281
Arwyddion rhybudd neu oleuadau’n fflachio. Os gwelwch chi gerbydau argyfwng neu gymorth digwyddiad yn arddangos goleuadau’n fflachio yn y pellter, byddwch yn ymwybodol y gall fod digwyddiad o’ch blaen (gweler Rheol 219). Dylech arafu a bod yn barod i symud yn ddiogel i lôn arall neu i stopio.
Gall fod gofyn i’r gwasanaethau argyfwng, swyddogion traffig a gweithwyr adfer weithio yn y gerbydffordd, er enghraifft, delio â malurion, gwrthdrawiadau neu gynnal rhwystrau ffordd treiglol. Mae’n RHAID i chi ddilyn unrhyw gyfarwyddiadau a roddir gan heddlu neu swyddogion traffig ynglŷn ag a ydych chi’n gallu mynd heibio i’r digwyddiad neu’r rhwystr yn ddiogel.
Deddfau RTA 1988 sects 35 a 163 fel y’u diwygiwyd gan TMA sect 6
Rheol 282
Wrth fynd heibio i olygfa digwyddiad, arhoswch yn effro am beryglon (megis malurion neu gerbydau’n symud yn araf) a pheidiwch ag arafu’n ddiangen (er enghraifft, os yw digwyddiad ar ochr arall ffordd ddeuol). Dylech ganolbwyntio ar y ffordd ymlaen wrth fynd heibio i ddigwyddiad oherwydd gall diffyg sylw achosi digwyddiad arall, gwrthdaro neu dagfa (gweler hefyd Rheol 283, isod).
Rheol 283
Os ydych chi’n rhan o ddigwyddiad neu wrthdaro neu’n stopio i roi cymorth
-
os yw’n bosibl,stopiwch mewn man o ddiogelwch cymharol (gweler Rheol 275)
-
defnyddiwch eich goleuadau rhybudd perygl i rybuddio traffig arall
-
gwisgwch ddillad gweladwyedd uchel os ydynt gennych a’u bod o fewn cyrraedd hawdd
-
gofynnwch i yrwyr ddiffodd eu peririannau
-
gofynnwch i yrwyr a theithwyr stopio ysmygu
-
cysylltwch â’r gwasanaethau brys ar 999 a darparwch fanylion llawn o leoliad y digwyddiad ac unrhyw rai a anafwyd. Defnyddiwch deleffon argyfwng, teleffon symudol, neu pwyswch y botwm SOS os oes gan eich cerbyd un (gweler Rheol 277 ar sut i adnabod eich lleoliad ar drafforedd neu ffordd gyflymder uchel arall)
-
symudwch bobl heb eu hanafu i ffwrdd o’r cerbydau i fan o ddiogelwch cymharol (gweler Rheol 275), a
-
PHEIDIWCH â symud pobl wedi’u hanafu o’u cerbydau oni bai eu bod mewn perygl amlwg
-
PEIDIWCH â thynnu helmed beiciwr modur oni bai ei bod yn hanfodol a’ch bod wedi’ch hyfforddi i wneud hynny
-
byddwch yn barod i roi cymorth cyntaf (gweler Atodiad 7 a Gwefannau defnyddiol)
-
arhoswch wrth y fan hyd bod y gwasanaethau argyfwng yn cyrraedd
-
byddwch yn barod i gyfnewid manylion (gweler Rheol 286).
Os ydych chi’n rhan o argyfwng meddygol arall, dylech chi gysylltu â’r gwasanaethau argyfwng yn yr un modd.
Rheol 284
Bydd cerbydau sy’n cario nwyddau peryglus mewn pecynnau yn cael eu marcio â phlatiau adlewyrchol oren plaen. Bydd gan danceri ffyrdd a cherbydau sy’n cario cynwysyddion tanciau nwyddau peryglus blatiau rhybudd (gweler ‘ Marciau cerbydau’).
Rheol 285
Os bydd damwain yn gysylltiedig â cherbyd sy’n cario nwyddau peryglus, dilynwch y cyngor yn Rheol 283 ac, yn benodol
-
diffoddwch y peiriannau a PHEIDIWCH AG YSYMYGU
-
cadwch yn bell oddi wrth y cerbyd a pheidiwch â chael eich temtio i geisio achub rhai wedi’u hanafu oherwydd y gallech chi eich hun ddod yn un
-
ffoniwch y gwasanaethau brys a rhowch gymaint o wybodaeth â phosibl am y labeli a’r marciau ar y cerbyd. PEIDIWCH â defnyddio ffôn symudol os byddwch yn agos i gerbyd sy’n cario llwythi fflamadwy.
Rheol 286
Os byddwch mewn gwrthdrawiad sy’n achosi niwed neu anaf i unrhyw berson arall, cerbyd, anifail neu eiddo, mae’n RHAID i chi
-
stopio. Os yw’n bosibl,stopiwch mewn man o ddiogelwch cymharol (gweler Rheol 275)
-
rhoi eich enw a chyfeiriad eich hun a pherchennog y cerbyd, a rhif cofrestru’r cerbyd, i unrhyw un sydd â sail resymol dros ofyn am y manylion
-
os nad ydych yn rhoi eich enw a’ch cyfeiriad ar adeg y gwrthdrawiad, rhowch y manylion i’r heddlu cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol, ac mewn unrhyw achos o fewn 24 awr.
Y ddeddf RTA 1988 sect 170
Rheol 287
Os caiff person arall ei anafu ac nad ydych yn cyflwyno eich tystysgrif yswiriant ar adeg y ddamwain i swyddog heddlu neu i unrhyw un sydd â sail resymol dros ofyn amdano, mae’n RHAID I CHI
-
adrodd i’r heddlu cyn gynted ag y bo modd ac mewn unrhyw achos o fewn 24 awr
-
cyflwyno eich tystysgrif yswiriant i’r heddlu o fewn saith diwrnod.
Deddf RTA 1988 sect 170