Gwneud penderfyniadau dros rywun
Gwirio galluedd meddyliol
Efallai na fydd gan berson alluedd meddyliol oherwydd problem gyda’r ffordd y mae eu hymennydd yn gweithio, er enghraifft:
- anaf difrifol i’r ymennydd
- salwch fel dementia
- anableddau dysgu difrifol
Gall galluedd meddyliol fynd a dod (er enghraifft gyda dementia a rhai mathau eraill o salwch meddwl). Gall person hefyd adennill eu galluedd meddyliol (er enghraifft, yn dilyn strôc ddrwg).
Beth y mae’n rhaid i chi ei wirio
Rhaid i chi wirio bod gan berson alluedd meddyliol i wneud penderfyniad ar yr adeg y mae angen gwneud y penderfyniad.
Medrant wneud y penderfyniad os ydynt:
- yn deall y wybodaeth sydd ei angen arnynt – er enghraifft, beth fydd y canlyniadau
- yn cofio’r wybodaeth am ddigon hir i wneud y penderfyniad
- yn pwyso a mesur yr opsiynau ac yn gwneud dewis
- yn cyfathrebu eu penderfyniad mewn unrhyw ffordd – er enghraifft, drwy wasgu llaw / blincio
Ni allwch benderfynu bod person heb alluedd oherwydd y credwch eu bod wedi gwneud penderfyniad gwael neu ryfedd.
Os na all y person wneud penderfyniad ar adeg benodol, medrant er hynny:
- ei wneud rhywdro arall
- gwneud penderfyniadau am bethau eraill
Peidiwch â gwneud penderfyniad drostynt os gall aros tan y medrant ei wneud eu hunain.
Cymorth i wirio galluedd meddyliol
Gallwch ofyn i feddyg y person neu i weithiwr meddygol proffesiynol arall asesu eu galluedd meddyliol.
Dylid dilyn cod ymarfer y Ddeddf Galluedd Meddyliol wrth wirio galluedd meddyliol rhywun.