Hawlio ESA os ydych chi'n agosáu at ddiwedd oes

Os ydych chi’n agosáu at ddiwedd oes (er enghraifft, oherwydd salwch sy’n cyfyngu ar fywyd) efallai y gallwch chi gael Lwfans Cymorth Cyflogaeth (ESA) yn gyflymach ac ar gyfradd uwch.

Weithiau gelwir hyn yn ‘reolau arbennig ar gyfer diwedd oes’.

Efallai y gallwch chi gael budd-daliadau eraill os ydych chi’n agosáu at ddiwedd oes.

Cymhwysedd

Rydych chi fel arfer yn gymwys os:

  • rydych chi o dan oedran pensiwn y wladwriaeth
  •  rydych chi wedi gweithio fel gweithiwr neu wedi bod yn hunangyflogedig
  • rydych chi wedi talu digon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol, fel arfer o fewn y 2 i 3 blynedd ddiwethaf
  • mae eich meddyg neu weithiwr meddygol proffesiynol wedi dweud y gallai fod gennych 12 mis neu lai i fyw

Gall fod yn anodd rhagweld pa mor hir y gallai rhywun fyw. Os nad yw gweithiwr meddygol proffesiynol wedi siarad â chi am hyn, gallwch ofyn iddynt o hyd i gefnogi’ch cais o dan y rheolau arbennig ar gyfer diwedd oes.

Ni allwch gael ESA os ydych chi’n hawlio Lwfans Ceisio Gwaith (JSA) neu Dâl Salwch Statudol

Beth fyddwch chi’n ei gael

Fel rheol, cewch y ‘gyfradd asesu’ tra bod eich cais yn cael ei asesu.

Bydd hyn:

  • hyd at £71.70 yr wythnos os ydych chi o dan 25 oed
  • hyd at £90.50 yr wythnos os ydych chi’n 25 oed neu’n hŷn

Ar ôl i chi gael eich asesu, byddwch chi’n cael hyd at £138.20 yr wythnos. Efallai y byddwch hefyd yn gymwys ar gyfer y premiwm anabledd.

Byddwch yn cael eich taliad ESA bob pythefnos.

Sut i wneud cais

Gofynnwch i weithiwr meddygol proffesiynol am Ffurflen SR1. Byddant naill ai’n ei lenwi ac yn rhoi’r ffurflen i chi neu’n ei hanfon yn uniongyrchol i’r Adran Gwaith a Phensiynau (DWP).

Gwnewch gais am ESA ar-lein.

Ffoniwch y llinell gymorth ceisiadau newydd y Ganolfan Byd Gwaith os:

  • na allwch wneud cais ar-lein
  • rydych chi’n gwneud cais fel penodai ar ran rhywun arall

Llinell gymorth ceisiadau newydd y Ganolfan Byd Gwaith

Ffôn: 0800 328 1744
Ffôn Testun: 0800 328 1344
Relay UK (os na allwch glywed na siarad dros y ffôn): 18001 yna 0800 055 6688
Iaith Arwyddion Prydain (BSL) Gwasanaeth Fideo Relay os ydych chi ar gyfrifiadur - darganfyddwch sut i ddefnyddio’r gwasanaeth ar ffôn symudol neu lechen Ffôn Iaith Saesneg: 0800 055 6688 Dydd Llun i ddydd Gwener, 8am i 5pm Darganfyddwch am gostau galwadau

Ar ôl i chi wneud cais

Bydd DWP yn cysylltu â chi cyn pen 10 diwrnod gwaith ar ôl gwneud cais.

Ni fydd angen i chi fynychu apwyntiad na gwneud ymrwymiad hawlydd.

Os ydych chi eisoes yn cael ESA

Gofynnwch weithiwr meddygol proffesiynol am Ffurflen SR1. Byddant naill ai’n ei lenwi ac yn rhoi’r ffurflen i chi neu’n ei hanfon yn uniongyrchol i DWP.

Rhowch wybod am y newid trwy ffonio’r Ganolfan Byd Gwaith.

Canolfan Byd Gwaith

Ffôn: 0800 328 1744 
Ffôn Testun: 0800 169 0314
Relay UK (os na allwch glywed na siarad dros y ffôn): 18001 yna 0800 169 0310
Iaith Arwyddion Prydain (BSL) [Gwasanaeth Fideo Relay] (https://connect.interpreterslive.co.uk/vrs?ilc=dwp) Os ydych chi ar gyfrifiadur - darganfyddwch sut i ddefnyddio’r gwasanaeth ar ffôn symudol neu lechen Iaith Saesneg: 0800 169 0310
Dydd Llun i ddydd Gwener, 8am i 5 PM
Darganfyddwch am gostau galwadau

Os ydych yn cael credyd Cynhwysol ar yr un pryd ag ESA, rhaid i chi hefyd roi gwybod am y newid yn eich cyfrif Credyd Cynhwysol.