Gallwch drosglwyddo cartref i’ch gŵr, gwraig neu bartner sifil pan fyddwch yn marw. Does dim Treth Etifeddiant i’w thalu os ydych yn gwneud hynny. Os byddwch yn gadael y cartref i berson arall yn eich ewyllys (yn Saesneg) , bydd yn cyfrif tuag at werth yr ystâd . Os ydych yn berchen ar eich cartref eich hun (neu’n berchen ar gyfran ynddo), gall eich trothwy sy’n rhydd o dreth (yn Saesneg) gynyddu i £500,000 os: ydych yn ei adael i’ch plant (gan gynnwys plant mabwysiedig, plant maeth neu lysblant) neu’ch wyrion yw gwerth eich ystâd yn llai na £2 filiwn Rhoi cartref i ffwrdd cyn i chi farw Fel rheol, does dim Treth Etifeddiant i’w thalu os byddwch yn symud allan ac yn byw am 7 mlynedd arall. Os ydych am barhau i fyw yn eich eiddo ar ôl ei roi i ffwrdd, bydd angen i chi wneud y canlynol: talu rhent i’r perchennog newydd ar y gyfradd sylfaenol (ar gyfer eiddo rhent lleol tebyg) talu’ch cyfran chi o’r biliau byw yno am o leiaf 7 mlynedd Fel arall, mae’n cyfrif fel ‘rhodd â budd amodol’ a bydd yn cael ei ychwanegu at werth eich ystâd pan fyddwch yn marw. (Rhodd â budd amodol yw lle rydych chi’n rhoi rhywbeth i ffwrdd ond yn parhau i elwa ohono.) Does dim angen i chi dalu rhent i’r perchnogion newydd os yw’r naill a’r llall o’r canlynol yn berthnasol: rydych ond yn rhoi rhan o’ch eiddo i ffwrdd mae’r perchnogion newydd hefyd yn byw yn yr eiddo Os byddwch yn marw o fewn 7 mlynedd Os byddwch yn marw cyn pen 7 mlynedd ar ôl rhoi’ch eiddo i gyd, neu ran ohono, i ffwrdd, bydd eich cartref yn cael ei drin fel rhodd a bydd y rheol 7 mlynedd yn berthnasol . Nid yw’r rheol 7 mlynedd yn berthnasol i roddion â budd amodol (yn Saesneg) . Rhagor o help Cysylltwch â Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg CThEF os oes gennych gwestiynau am roi cartref i ffwrdd. Nid yw’n gallu rhoi cyngor i chi ynglŷn â sut i dalu llai o dreth.

Rheolau ar roi rhoddion

Efallai y bydd yn rhaid talu Treth Etifeddiant ar ôl eich marwolaeth ar rai rhoddion rydych wedi’u rhoi. Gall rhoddion a roddir llai na 7 mlynedd cyn i chi farw gael eu trethu, yn dibynnu ar y canlynol: i bwy rydych chi’n rhoi’r rhodd a’i berthynas â chi gwerth y rhodd pryd y cafodd y rhodd ei rhoi Gallwch gael cyngor proffesiynol gan gyfreithiwr (yn Saesneg) neu ymgynghorydd treth (yn Saesneg) am yr hyn y gallwch ei roi yn rhydd o dreth yn ystod eich oes. Yr hyn sy’n cyfrif fel rhodd Mae’r rhoddion yn cynnwys: arian nwyddau’r tŷ a nwyddau personol, er enghraifft dodrefn, gemwaith neu hynafolion tŷ, tir neu adeiladau stociau a chyfranddaliadau sydd wedi’u rhestru ar Gyfnewidfa Stoc Llundain cyfranddaliadau heb eu rhestru, a ddaliwyd am lai na 2 flynedd cyn eich marwolaeth Gall rhodd hefyd gynnwys unrhyw arian rydych chi’n ei golli pan fyddwch chi’n gwerthu rhywbeth am lai na’i werth. Er enghraifft, os ydych yn gwerthu’ch cartref i’ch plentyn am lai na’i werth marchnadol, mae’r gwahaniaeth mewn gwerth yn cyfrif fel rhodd. Nid yw unrhyw beth a adewch yn eich ewyllys yn cyfrif fel rhodd ond, yn hytrach, mae’n cael ei ystyried yn rhan o’ch ystâd. Eich ystâd yw eich holl arian, eiddo ac eiddo personol sydd ar ôl pan fyddwch yn marw. Defnyddir gwerth eich ystâd i gyfrifo a oes angen talu Treth Etifeddiant. Pwy sydd ddim yn talu Treth Etifeddiant Mae rhai rhoddion wedi’u heithrio rhag Treth Etifeddiant. Does dim Treth Etifeddiant i’w thalu ar roddion rhwng parau priod neu bartneriaid sifil. Gallwch roi cymaint ag y dymunwch iddo yn ystod eich oes, cyn belled â’i fod: yn byw yn y DU yn barhaol yn briod yn gyfreithiol neu mewn partneriaeth sifil gyda chi Does dim Treth Etifeddiant i’w thalu ychwaith ar roddion i elusennau na phleidiau gwleidyddol. Defnyddio lwfansau i roi rhoddion sy’n rhydd o dreth Bob blwyddyn dreth, gallwch hefyd roi rhywfaint o arian neu eiddo personol yn rhydd o Dreth Etifeddiant. Mae faint sy’n rhydd o dreth yn dibynnu ar ba lwfansau rydych chi’n eu defnyddio. Eithriad blynyddol Gallwch roi rhoddion gwerth cyfanswm o £3,000 i ffwrdd bob blwyddyn heb iddynt gael eu hychwanegu at werth eich ystâd. Eich ‘eithriad blynyddol’ yw’r enw a roddir ar hyn. Gallwch roi rhodd neu arian hyd at £3,000 i un person neu rannu’r £3,000 rhwng nifer o bobl. Gallwch gario unrhyw eithriad blynyddol heb ei ddefnyddio ymlaen i’r flwyddyn nesaf – ond dim ond am un flwyddyn dreth yn unig. Mae’r flwyddyn dreth yn rhedeg o 6 Ebrill i 5 Ebrill y flwyddyn ganlynol. Enghraifft Ym mlwyddyn dreth 2022 i 2023, rhoddodd Mark £2,000 i’w ferch, Jane. Pe bai’n marw o fewn 7 mlynedd i’r rhodd, byddai hyn yn defnyddio £2,000 o’i eithriad blynyddol. Ym mlwyddyn dreth 2023 i 2024, rhoddodd Mark £4,000 i’w ferch arall, Sarah. Pe bai Mark yn marw o fewn 7 mlynedd i’r rhodd, byddai hyn yn defnyddio ei eithriad blynyddol o £3,000 ynghyd â’r £1,000 o’r eithriad blynyddol a oedd yn weddill o’r flwyddyn dreth flaenorol. Hyd yn oed os bydd Mark yn marw o fewn 7 mlynedd o roi’r rhoddion hyn, nid oes unrhyw Dreth Etifeddiant i’w thalu. Lwfans ar gyfer rhoddion bychain Gallwch roi cymaint o roddion hyd at £250 y pen ag y dymunwch bob blwyddyn dreth, cyn belled nad ydych wedi defnyddio lwfans arall ar yr un person. Mae rhoddion pen-blwydd neu Nadolig a rowch o’ch incwm rheolaidd wedi’u heithrio rhag Treth Etifeddiant. Rhoddion ar adeg priodas neu bartneriaeth sifil Bob blwyddyn dreth, gallwch roi rhodd sy’n rhydd o dreth i rywun sy’n priodi neu sy’n ffurfio partneriaeth sifil. Gallwch roi i ffwrdd hyd at: £5,000 i blentyn £2,500 i unrhyw wyrion neu or-wyrion £1,000 i unrhyw berson arall Os ydych yn rhoi rhoddion i’r un person, gallwch gyfuno lwfans anrheg priodas gydag unrhyw lwfans arall, ac eithrio’r lwfans rhodd bach. Er enghraifft, gallwch roi rhodd briodas o £5,000 i’ch plentyn yn ogystal â £3,000 gan ddefnyddio’ch eithriad blynyddol yn yr un flwyddyn dreth. Os ydych yn gwneud taliadau rheolaidd Gallwch wneud taliadau rheolaidd i berson arall, er enghraifft i helpu gyda’i gostau byw. Nid oes cyfyngiad ar faint y gallwch ei roi yn rhydd o dreth, ar yr amodau canlynol: gallwch fforddio’r taliadau ar ôl cwrdd â’ch costau byw arferol rydych yn talu o’ch incwm misol rheolaidd Gelwir y rhain yn ‘wariant arferol allan o incwm’. Gallant gynnwys: talu rhent i’ch plentyn talu i mewn i gyfrif cynilo ar gyfer plentyn o dan 18 oed rhoi cymorth ariannol i berthynas oedrannus Os ydych yn rhoi rhoddion i’r un person, gallwch gyfuno ‘gwariant arferol allan o incwm’ ag unrhyw lwfans arall, ac eithrio’r lwfans rhodd bach. Er enghraifft, gallwch roi taliad rheolaidd o £60 y mis i’ch plentyn (cyfanswm o £720 y flwyddyn) yn ogystal â defnyddio’ch eithriad blynyddol o £3,000 yn yr un flwyddyn dreth. Y rheol 7 mlynedd Nid oes treth yn ddyledus ar unrhyw roddion a rowch os ydych yn byw am 7 mlynedd ar ôl eu rhoi - oni bai bod y rhodd yn rhan o ymddiriedolaeth (yn Saesneg) . Y rheol 7 mlynedd yw’r enw am hyn. Os byddwch yn marw o fewn 7 mlynedd o roi rhodd a bod Treth Etifeddiant i’w thalu arni, mae swm y dreth sy’n ddyledus ar ôl eich marwolaeth yn dibynnu ar bryd y rhoesoch chi’r rhodd. Mae rhoddion a roddir yn y 3 blynedd cyn eich marwolaeth yn cael eu trethu ar 40%. Mae rhoddion a roddir 3 i 7 mlynedd cyn eich marwolaeth yn cael eu trethu ar raddfa symudol a elwir yn ‘rhyddhad meinhau’. Mae rhyddhad meinhau ond yn berthnasol os yw cyfanswm gwerth y rhodd a wnaed yn y 7 mlynedd cyn i chi farw dros y trothwy sy’n rhydd o dreth sef £325,000. Rhyddhad meinhau Blynyddoedd rhwng rhodd a marwolaeth Cyfradd y dreth ar y rhodd 3 i 4 blynedd 32% 4 i 5 mlynedd 24% 5 i 6 mlynedd 16% 6 i 7 mlynedd 8% 7 neu fwy 0% Rhoi rhoddion rydych chi’n dal i elwa ohonyn nhw Os byddwch yn rhoi rhywbeth i ffwrdd ond yn dal i elwa ohono (‘rhodd â budd amodol’), bydd yn cyfrif tuag at werth eich ystâd . Mae rhoddion â budd amodol yn cynnwys: rhoi eich cartref i berthynas ond yn dal i fyw yno rhoi carafán i ffwrdd ond yn dal i’w defnyddio am ddim ar gyfer eich gwyliau rhoi llun wedi’i baentio i ffwrdd ond yn dal i’w arddangos yn eich tŷ Darllenwch ragor o arweiniad ynghylch pryd y mae rhodd â budd amodol yn cyfrif tuag at werth yr ystâd (yn Saesneg) . Cadw cofnodion o’r rhoddion rydych chi wedi’u rhoi Bydd angen i’r sawl sy’n delio â’ch ystâd gyfrifo pa roddion a roesoch yn y 7 mlynedd cyn eich marwolaeth. Dylech gadw’r cofnodion canlynol: beth a roesoch ac i bwy gwerth y rhodd pryd y rhoesoch y rhodd Sut y bydd Treth Etifeddiant ar roddion yn cael ei thalu Fel arfer, bydd unrhyw Dreth Etifeddiant sy’n ddyledus ar roddion yn cael ei thalu gan yr ystâd, oni bai eich bod yn rhoi mwy na £325,000 mewn rhoddion yn y 7 mlynedd cyn eich marwolaeth. Ar ôl i chi roi mwy na £325,000 i ffwrdd, bydd yn rhaid i unrhyw un sy’n cael rhodd gennych chi yn y 7 mlynedd hynny dalu Treth Etifeddiant ar ei rodd. Enghraifft Bu farw Sally ar 1 Gorffennaf 2022. Nid oedd yn briod nac mewn partneriaeth sifil pan fu farw. Rhoddodd hi 3 rhodd yn ystod y 9 mlynedd cyn ei marwolaeth: £50,000 i’w brawd, 9 mlynedd cyn ei marwolaeth £325,000 i’w chwaer, 4 mlynedd a 2 fis cyn ei marwolaeth £100,000 i’w ffrind, 3 blynedd cyn ei marwolaeth Nid oes Treth Etifeddiant i’w thalu ar y rhodd o £50,000 i’w brawd gan ei bod wedi ei rhoi fwy na 7 mlynedd cyn iddi farw. Nid oes Treth Etifeddiant i’w thalu chwaith ar y £325,000 a roddodd i’w chwaer, gan fod hyn o fewn trothwy’r Dreth Etifeddiant. Ond mae’n rhaid i’w ffrind dalu Treth Etifeddiant ar ei rhodd o £100,000 ar gyfradd o 32%, gan ei bod yn uwch na’r trothwy sy’n rhydd o dreth ac mi gafodd ei rhoi 3 blynedd cyn i Sally farw. Y Dreth Etifeddiant sy’n ddyledus yw £32,000. Gwerth ystâd Sally oedd yn weddill oedd £400,000, felly byddai’r ystâd yn talu Treth Etifeddiant o 40% ar £400,000 (£160,000). Darllenwch ragor o arweiniad ynghylch pryd y mae rhodd yn cyfrif tuag at werth yr ystâd (yn Saesneg) , sut i’w phrisio a faint o Dreth Etifeddiant a all fod yn ddyledus.

Pan fydd rhywun sy’n byw y tu allan i’r DU yn marw

Os yw’ch cartref parhaol (‘domisil’) dramor, dim ond ar eich asedion yn y DU y mae Treth Etifeddiant yn cael ei thalu, er enghraifft, eiddo neu gyfrifon banc sydd gennych yn y DU. Nid yw’n cael ei thalu ar ‘asedion sydd wedi’u heithrio’ megis: cyfrifon arian cyfred tramor gyda banc neu’r Swyddfa Bost pensiynau tramor daliannau mewn ymddiriedolaethau unedol awdurdodedig a chwmnïau buddsoddi penagored Mae rheolau gwahanol os oes gennych asedion mewn ymddiriedolaeth neu giltiau llywodraeth, neu os ydych yn aelod o luoedd arfog sy’n ymweld. Cysylltwch â Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg CThEF os nad ydych yn siŵr a yw’ch asedion wedi’u heithrio. Pan na fyddwch yn cyfrif fel byw dramor Bydd CThEF yn eich trin fel rhywun sy’n byw yn y DU os yw’r naill neu’r llall o’r canlynol yn wir: rydych wedi byw yn y DU am 15 o’r 20 mlynedd diwethaf roedd eich cartref parhaol yn y DU ar unrhyw adeg yn ystod 3 blynedd olaf eich bywyd Cytuniadau trethiant dwbl Mae’n bosibl y bydd eich ysgutor yn gallu adennill treth drwy gytuniad trethiant dwbl (yn Saesneg) os codir Treth Etifeddiant ar yr un asedion gan y DU a’r wlad lle’r oeddech yn byw.

Sut mae Treth Etifeddiant yn gweithio: trothwyon, rheolau a lwfansau

Trosolwg

Treth ar ystâd (eiddo, arian ac eiddo personol) rhywun sydd wedi marw yw Treth Etifeddiant.

Fel arfer, does dim Treth Etifeddiant i’w thalu os yw’r naill neu’r llall yn berthnasol:

mae gwerth eich ystâd yn is na’r trothwy o £325,000
rydych yn gadael popeth sydd uwchlaw’r trothwy o £325,000 i’ch priod, partner sifil, elusen neu glwb chwaraeon amatur cymunedol

Efallai y bydd dal angen i chi roi gwybod am werth yr ystâd hyd yn oed os yw’n is na’r trothwy.

Os ydych yn rhoi’ch cartref i’ch plant (gan gynnwys plant mabwysiedig, plant maeth neu lysblant) neu’ch wyrion, gall eich trothwy gynyddu i £500,000.

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil a bod gwerth eich ystâd yn llai na’ch trothwy, gellir ychwanegu unrhyw drothwy heb ei ddefnyddio (yn Saesneg) at drothwy eich partner pan fyddwch yn marw.

Mae’r canllaw hwn hefyd ar gael yn Saesneg.

Cyfraddau Treth Etifeddiant

Y gyfradd safonol ar gyfer Treth Etifeddiant yw 40%. Mae Treth Etifeddiant yn cael ei chodi ar ran eich ystâd sydd uwchlaw’r trothwy yn unig.

Enghraifft

Gwerth eich ystâd yw £500,000 a’ch trothwy sy’n rhydd o dreth yw £325,000. Bydd y Dreth Etifeddiant a godir yn 40% o £175,000 (£500,000 llai £325,000).

Gall yr ystâd dalu Treth Etifeddiant ar gyfradd is o 36% (yn Saesneg) ar rai asedion os byddwch yn gadael 10% neu fwy o’r ‘gwerth net’ i elusen yn eich ewyllys (gwerth net yw cyfanswm gwerth yr ystâd lai unrhyw ddyledion).

Rhyddhadau ac eithriadau

Mae’n bosibl y bydd rhai rhoddion a rowch tra’ch bod yn fyw yn cael eu trethu ar ôl eich marwolaeth. Yn dibynnu ar pryd y gwnaethoch roi’r rhodd, gallai ‘rhyddhad meinhau’ olygu bod y Dreth Etifeddiant a godir ar y rhodd yn llai na 40%.

Mae rhyddhad eraill, megis Rhyddhad Busnes (yn Saesneg), yn caniatáu i rai asedion gael eu trosglwyddo’n rhydd o Dreth Etifeddiant neu gyda bil gostyngol.

Cysylltwch â Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg CThEF os yw’ch ystâd yn cynnwys fferm neu goetir.

Pwy sy’n talu’r dreth i CThEF

Mae arian o’ch ystâd yn cael ei ddefnyddio i dalu Treth Etifeddiant i Gyllid a Thollau EF (CThEF). Gwneir hyn gan y person sy’n delio â’r ystâd (a elwir yn ‘ysgutor’, os oes ewyllys (yn Saesneg)).

Nid yw’ch buddiolwyr (y bobl sy’n etifeddu’ch ystâd) fel arfer yn talu treth ar bethau y maent yn eu hetifeddu (yn Saesneg). Mae’n bosibl y bydd ganddynt drethi cysylltiedig i’w talu, er enghraifft, os ydynt yn cael incwm o rent ar dŷ sydd wedi’i adael iddynt mewn ewyllys.

Mae’n bosibl y bydd yn rhaid i bobl rydych yn rhoi rhoddion iddynt dalu Treth Etifeddiant, ond dim ond os byddwch yn rhoi mwy na £325,000 i ffwrdd ac yn marw o fewn 7 mlynedd.

Gweld fersiwn argraffadwy o'r canllaw cyfan

Sut mae Treth Etifeddiant yn gweithio: trothwyon, rheolau a lwfansau

Trosolwg

Cyfraddau Treth Etifeddiant

Enghraifft

Rhyddhadau ac eithriadau

Pwy sy’n talu’r dreth i CThEF

Is this page useful?

Help us improve GOV.UK

Help us improve GOV.UK

Cookies on GOV.UK

Sut mae Treth Etifeddiant yn gweithio: trothwyon, rheolau a lwfansau

Trosolwg

Cyfraddau Treth Etifeddiant

Enghraifft

Rhyddhadau ac eithriadau

Pwy sy’n talu’r dreth i CThEF

Cynnwys cysylltiedig

Is this page useful?

Help us improve GOV.UK

Help us improve GOV.UK