Lwfans Gweini
Cymhwyster
Gallwch gael Lwfans Gweini os ydych wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ac mae’r canlynol yn berthnasol:
- mae gennych anabledd corfforol (gan gynnwys anabledd synhwyraidd, er enghraifft dallineb), anabledd meddwl (gan gynnwys anawsterau dysgu), neu gyflwr iechyd
- mae eich anabledd neu gyflwr iechyd yn ddigon difrifol fel bod angen help arnoch i ofalu amdanoch chi’ch hun neu rywun i’ch goruchwylio, er eich diogelwch chi neu ddiogelwch rhywun arall
- rydych chi wedi bod angen yr help hwnnw am o leiaf 6 mis
Mae rheolau cymhwysedd gwahanol os ydych yn nesáu at ddiwedd oes (Er enghraifft, oherwydd salwch sy’n cyfyngu ar fywyd). Efallai y byddwch yn gallu cael Lwfans Gweini yn gyflymach ac ar gyfradd uwch.
Mae’n rhaid i chi hefyd:
- bod ym Mhrydain Fawr pan fyddwch yn gwneud cais - mae rhai eithriadau, fel aelodau ac aelodau teulu’r lluoedd arfog
- wedi bod ym Mhrydain Fawr am o leiaf 2 o’r 3 blynedd diwethaf (nid yw hyn yn berthnasol os ydych chi’n ffoadur neu os oes gennych statws amddiffyn dyngarol)
- bod yn preswylio’n arferol yn y DU, Iwerddon, Ynys Manaw neu Ynysoedd y Sianel
- ddim yn destun i reolaeth mewnfudo (oni bai eich bod yn fewnfudwr noddedig)
- ddim yn cael Lwfans Byw i’r Anabl (DLA), Taliad Annibyniaeth Personol (PIP) neu Daliad Anabledd Oedolion (ADP)
Os ydych yn byw yn yr Alban
Bydd angen i chi wneud cais am Daliad Anabledd Oedran Pensiwn yn hytrach na Lwfans Gweini os ydych yn byw yn:
- Dinas Aberdeen
- Argyll and Bute
- Highland
- Orkney Islands
- Shetland Islands
Os ydych chi’n byw yn un o’r ardaloedd hyn a’ch bod eisoes yn cael Lwfans Gweini, nid oes angen i chi wneud cais am Daliad Anabledd Oedran Pensiwn.
Os ydych chi’n byw mewn rhan arall o’r Alban, gwnewch gais am Lwfans Gweini.
Os ydych yn byw yn yr UE, y Swistir, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein
Efallai y byddwch yn dal i allu cael Lwfans Gweini os ydych yn ddinesydd yn y DU a’ch bod yn byw neu’n symud i’r UE, yr Ardal Economaidd Ewropeaidd (AEE) neu’r Swistir.
Darllenwch ganllaw i ddarganfod a allwch chi gael budd-daliadau yn yr UE, yr AEE neu’r Swistir.
Os ydych mewn cartref gofal
Fel rheol ni allwch gael Lwfans Gweini os ydych chi’n byw mewn cartref gofal a bod eich awdurdod lleol yn talu am eich gofal. Gallwch barhau i hawlio Lwfans Gweini os ydych chi’n talu am eich holl gostau cartref gofal eich hun.
Os oes angen asesiad arnoch
Dim ond os yw’n aneglur sut mae’ch anabledd neu gyflwr iechyd yn effeithio arnoch y bydd angen i chi fynd i asesiad i wirio’ch cymhwysedd.
Os oes angen asesiad arnoch, byddwch yn cael llythyr yn dweud pam a ble mae’n rhaid i chi fynd. Yn ystod yr asesiad, bydd angen i weithiwr meddygol proffesiynol eich archwilio.