Sut i bleidleisio

Sgipio cynnwys

Pleidleisio drwy ddirprwy

Os na allwch bleidleisio yn bersonol, gallwch ofyn i rywun bleidleisio ar eich rhan. Gelwir hyn yn bleidlais drwy ddirprwy.

Dim ond o dan rai amgylchiadau y cewch wneud cais i bleidleisio drwy ddirprwy, gan gynnwys:

  • bod i ffwrdd ar y diwrnod pleidleisio
  • wedi’ch cofrestru fel pleidleisiwr tramor
  • problem feddygol neu anabledd
  • methu pleidleisio yn bersonol oherwydd gwaith neu wasanaeth milwrol

Dylai eich dirprwy fod yn rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo i bleidleisio ar eich rhan. Bydd angen i chi ddweud wrtho dros ba ymgeisydd (neu ganlyniad refferendwm) rydych am bleidleisio.

Sut i wneud cais am bleidlais drwy ddirprwy

Gallwch wneud y canlynol:

Rhaid i chi wneud cais erbyn:

  • 5pm, 6 diwrnod gwaith cyn diwrnod yr etholiad yng Nghymru, Lloegr neu’r Alban 
  • 5pm, 14 diwrnod gwaith cyn diwrnod yr etholiad yng Ngogledd Iwerddon

Gwneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng 

Os bydd y dyddiad cau i wneud cais am bleidlais drwy ddirprwy wedi mynd heibio, mae’n bosibl y byddwch yn gallu gwneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng os byddwch yn bodloni unrhyw un o’r canlynol:

  • ni allwch bleidleisio yn bersonol oherwydd argyfwng meddygol neu anabledd
  • ni allwch bleidleisio yn bersonol oherwydd eich gwaith 
  • mae’r ID ffotograffig roeddech yn bwriadu ei ddefnyddio i bleidleisio ar goll, wedi’i ddwyn, wedi’i ddifrodi neu wedi’i ddinistrio
  • nid ydych wedi cael ID ffotograffig newydd neu un yn lle hen un rydych wedi’i archebu eto

Nid oes angen i chi ddangos ID ffotograffig i bleidleisio yn bersonol ym mhob etholiad neu refferendwm yn y DU. Cadarnhewch a oes angen i chi ddod ag ID ffotograffig i bleidleisio.

Yng Nghymru, Lloegr a’r Alban, gallwch wneud cais hyd at 5pm ar ddiwrnod yr etholiad.

Llenwch ffurflen bapur er mwyn:

Os ydych yn gwneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng oherwydd argyfwng meddygol, anabledd neu oherwydd eich gwaith, rhaid i’ch ffurflen gais gael ei llofnodi gan ‘berson priodol’. Gallai hyn gynnwys cyflogwr neu feddyg, er enghraifft. 

Anfonwch eich ffurflen wedi’i chwblhau i’ch Swyddfa Cofrestru Etholiadol.

Mae ffordd wahanol o wneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng yng Ngogledd Iwerddon. Gallwch wneud cais hyd at 6 diwrnod cyn yr etholiad. Edrychwch ar wefan Swyddfa Etholiadol Gogledd Iwerddon i gadarnhau sut mae gwneud cais.

Am ba hyd y bydd eich pleidlais drwy ddirprwy yn para

Gallwch wneud cais i bleidleisio drwy ddirprwy:

  • ar gyfer etholiad neu refferendwm unigol ar ddyddiad penodol
  • am gyfnod penodol os ydych am bleidleisio yng Nghymru, Lloegr neu’r Alban
  • yn barhaol 

Pwy all fod yn ddirprwy

Gallwch ofyn i unrhyw un weithredu fel eich dirprwy, ar yr amod bod yr unigolyn:

  • wedi’i gofrestru i bleidleisio
  • yn cael pleidleisio yn y math o etholiad a gynhelir
  • yn gallu pleidleisio yn yr orsaf bleidleisio a nodir ar eich cerdyn pleidleisio 

Bydd angen i’r unigolyn fynd â’i ID ffotograffig ei hun gydag ef er mwyn pleidleisio mewn rhai etholiadau.

Os na all gyrraedd eich gorsaf bleidleisio, bydd angen iddo gysylltu â’ch Swyddfa Cofrestru Etholiadol i drefnu i fwrw ei bleidlais drwy ddirprwy drwy’r post.

Newid neu ganslo eich pleidlais drwy ddirprwy

I newid pwy sy’n gweithredu fel eich dirprwy neu i ddechrau pleidleisio yn bersonol, cysylltwch â’ch Swyddfa Cofrestru Etholiadol. 

Os byddai’n well gennych bleidleisio drwy’r post, cwblhewch ffurflen gais am bleidlais bost.

Gweld fersiwn argraffadwy o'r canllaw cyfan